Helmut Newton: The Bad and the Beautiful (2020)

Regie: Gero von Boehm | 93 minuten | documentaire

Vrouwelijk naakt en fotografie zijn onuitwisbaar verbonden, om maar te zwijgen over het delen van privémateriaal op de sociale media. De gestileerde werkelijkheid van de kunstenaar en zijn model is wat dat betreft betrekkelijk onschuldig, al heeft de obsessie van Helmut Newton met naaktmodellen meer raakvlakken met voyeurisme dan het klassieke naaktportret van de kunstschilder. Newton, naar eigen zeggen ‘a naughty boy’, portretteerde zijn modellen vaak poedelnaakt in de publieke omgeving, en nog vaker als paspoppen.

‘He’s a little bit pervert, but so am I’, schaterlacht stijlicoon Grace Jones in een van de archiefinterviews in deze documentaire, uitgebracht ter ere van Newtons honderdste geboortedag. Met het opzoeken van morele grenzen vroeg Newtons aanpak modellen die sterk in hun schoenen staan. Zijn portretten tonen dan ook geen bange hertjes, maar koele, provocatieve vrouwen, niet zelden vanwege de persoonlijkheden erachter. Wat dat betreft is de uitspraak van Jones een treffende, exhibitionisme vereist immers exhibitionisten.

Isabella Rossellini is gereserveerder. Newton portretteerde haar ooit in een dwingende pose met haar toenmalige levenspartner David Lynch – een duidelijke verwijzing naar het thema kunstenaar-muze. De uitleg van Rossellini, dat zij in deze slechts uitvoerder was van een idee, is spot on; de attitude van Nadja Auermann, een van de topmodellen van de jaren negentig, toont alleen maar aan dat mannequins niet zo’n moeite hebben met dit proces, ook al ontstond in Auermanns geval een ‘shitstorm’ toen Newton haar met een kunstbeen portretteerde.

Artistieke modefotografie werkt statusverhogend, dat beseft iedereen – inclusief Anna Wintour van Vogue, wier opgang parallellen vertoont met die van Newton. De showbiz houdt ook wel van een vrijgevochten geest. Wat dat betreft is deze docu snel door zijn inhoudelijk materiaal heen. Dit wordt versterkt door de nadruk op pratende hoofden, terwijl Newton zelf al meer dan vijftien jaar dood is. Hoewel Von Boehm eigen archiefmateriaal gebruikt, had hij zijn aimabele, kosmopolitische vriend beter kunnen herintroduceren; het werk blijft daartoe de beste ingang.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 10 september 2020
DVD-release: 24 februari 2021