Hereafter (2010)

Regie: Clint Eastwood | 129 minuten | drama, fantasie | Acteurs: Matt Damon, Cécile De France, Thierry Neuvic, Cyndi Mayo Davis, Lisa Griffiths, Jessica Griffiths, Ferguson Reid, Derek Sakakura, Jay Mohr, Richard Kind, Charlie Creed-Miles, Frankie McLaren, George McLaren, Lyndsey Marshal, Rebekah Staton, Mylène Jampanoï, Stéphane Freiss, Bryce Dallas Howard

Is er leven na de dood? Die vraag hebben velen zich wel eens gesteld. Ook Clint Eastwood, die inmiddels een leeftijd bereikt heeft waarop hij zich bewust is geworden van zijn eigen sterfelijkheid. In ‘Hereafter’ (2010) houdt Eastwood zich bezig met het aloude vraagstuk. Hij zoekt niet per se naar antwoorden, maar houdt alle opties open. Hij brengt drie verhalen samen van mensen die ieder op hun eigen manier geconfronteerd worden met de dood. Marie Lelay (Cécile de France), een levenslustige Franse televisiejournaliste, krijgt tijdens haar vakantie in Azië met de alles verwoestende tsunami te maken. Ze wordt overspoeld door het machtige water en probeert zich wanhopig vast te grijpen aan alles wat ze tegenkomt. Het is de indrukwekkende openingsscène van ‘Hereafter’, die verwoestend uithaalt. Marie houdt het lang vol, maar moet zich uiteindelijk toch overgeven aan het water. Ze raakt buiten bewustzijn en komt terecht in een witte, dromerige schemerzone, waarin mensen lijken te wachten op wat er komen gaat. Dan keert ze langzaam terug naar de werkelijkheid: Marie is gered.

In de Verenigde Staten maken we kennis met George Lonegan (Matt Damon), een man die zijn lucratieve baan als medium heeft opgezegd omdat hij naar eigen zeggen geen normaal leven meer kan leiden. Hij ervaart zijn gave – hij kan contact leggen met de doden – als een vloek, in tegenstelling tot zijn broer Billy (Jay Mohr), die hem probeert over te halen voor het grote geld te gaan en zijn baan als medium weer op te pikken. Hij gaat daarvoor heel ver. Zo brengt hij een collega (Richard Kind), die onlangs weduwnaar is geworden, mee naar George. Met veel tegenzin geeft hij de man toch waar hij voor kwam: een reading. Voor de allerlaatste keer, spreekt hij met zichzelf af Om afleiding te vinden schrijft George zich in voor een kookcursus, waar hij gekoppeld wordt aan de frisse Melanie (Bryce Dallas Howard). Het klikt direct tussen de twee, maar George zijn gave zit hem opnieuw in de weg. Duizenden kilometers verderop, in Londen, ontmoeten we de tweeling Jason en Marcus (Frankie en George McLaren), die onder erbarmelijke omstandigheden opgroeien bij hun aan drugs verslaafde moeder. Op een dag, als Jason door zijn moeder op pad wordt gestuurd om medicijnen te halen, wordt hij aangereden door een auto. Marcus blijft alleen achter bij een pleeggezin en gaat wanhopig op zoek naar iemand die hem in contact kan brengen met zijn overleden broertje.

Uiteraard komen de drie hoofdrolspelers uit ‘Hereafter’ aan het einde van de film toevallig samen. Hoewel, toevallig… Hun samenkomst is natuurlijk geforceerd, maar omdat Eastwood het op zo’n elegante manier oplost, gaan we er in mee. De filmmaker schakelde scenarioschrijver Peter Morgan (‘The Queen’, 2006) in om het immer fascinerende hiernamaals te beschrijven. De mozaïekstructuur, die we natuurlijk al veel vaker gezien hebben, werkt maar tot op zekere hoogte. Dat heeft te maken met het feit dat niet elk verhaal evenveel ruimte krijgt om zich volledig te ontplooien. De grote internationale ster is natuurlijk Matt Damon en op zijn verhaal ligt dan ook de nadruk. De talentvolle Waalse Cécile de France (‘Les poupées russes’, 2005) speelt de hoofdrol in het spectaculaire begin, waarna haar rol begint af te zwakken als ze haar bijna-doodervaring probeert te onderzoeken en tegen allerlei muren op loopt. Dat ligt overigens niet aan De France zelf, maar aan haar matig geschreven rol. De Britse tweeling komt er helemaal karig van af. Hun verhaal is minstens zo intrigerend als dat van Damon en De France, maar lijkt hoofdzakelijk als stopverf te worden gebruikt. Wellicht is dat een bewuste keuze van Eastwood, die ongetwijfeld zag dat de jongens niet de beste acteurs zijn. Wat vooral tegenstaat is dat het tempo, na het spectaculaire begin, onevenredig sterk daalt. Om de film die ruim twee uur duurt van de eerste tot de laatste minuut boeiend te houden, had het scenario wel wat meer pieken en dalen mogen bevatten. Nu kabbelt het voort en zorgt slechts de aanstekelijke flirt tussen Damon en Howard voor een lichte golfbeweging.

Tegenover de onevenwichtigheid in het scenario en het matige acteerwerk van de broers McLaren staan gelukkig genoeg pluspunten. Cécile de France en Matt Damon zetten hun beste beentje voor en zetten hun personages neer als sympathieke, oprechte mensen. De frustraties van George zijn heel goed voor te stellen en dat geldt eveneens voor de wanhopige zoektocht van Marie. Wat ook erg fijn is, is dat Eastwood geen antwoorden op vragen tracht te geven (anders had dat een hoop zweverig (religieus) gezever op kunnen leveren), maar het vraagstuk zo nuchter mogelijk benadert. Bij de betrouwbaarheid van het fenomeen ‘medium’ staat hij ook even stil. Of George daadwerkelijk contact maakt met de doden, laat hij in het midden: hij zou net zo goed hoogsensitief kunnen zijn en de gevoelens van pijn en verdriet van mensen via aanraking op kunnen vangen. Eastwood heeft geen antwoorden en geeft dan ook geen antwoorden.

Naar verluidt geloven zowel scenarioschrijver Peter Morgan als regisseur Clint Eastwood niet in het hiernamaals. In ‘Hereafter’ geven ze de mensen die wel geloven in een leven na de dood een sprankje hoop, maar concreet wordt het niet. Rond de dood hangt een zweem van mysterie en dat willen Morgan en Eastwood graag zo houden. Hoewel het tegenstrijdig klinkt, houdt juist dat uitblijven van antwoorden ‘Hereafter’ op de been. Want ondanks zijn gebreken is dit een sympathieke film, die een eeuwenoud vraagstuk op een tedere manier aansnijdt. De film begint stormachtig als een tsunami, maar verandert al gauw in een voortkabbelend beekje. Eastwood hoopt zijn kijkers vooral te laten stilstaan bij de eindigheid van het leven. De kortstondige actie aan het begin maakt al snel plaats voor introspectie en dat is niet aan iedereen besteed. ‘Hereafter’ is een van de minste van regisseur Clint Eastwood, dat wel. Maar die lat ligt ook wel érg hoog…

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 10 maart 2011