Het doet zo zeer (2017)

Regie: Heleen van Royen | 87 minuten | documentaire | Met: Heleen van Royen, Margreet Breed

Een jaar lang geeft schrijfster Heleen van Royen in ‘Het doet zo zeer’ een intieme blik in het leven van een ouder met beginnende vasculaire dementie. Haar moeder Margreet heeft de leeftijd van 84 bereikt, spreekt de hele dag haar mantra “Poede-poede-poeste-het-doet-zo-zeer” uit, woont nog zelfstandig in een maisonette, een woonsituatie die Heleen met argusogen heeft aangekeken.

De tijd is rijp om in passende oplossingen te denken. Heleen wil zich opwerpen als mantelzorger. De koe wordt bij de horens gevat en in de lommerijke tuin van haar Hilversumse villa wordt een gloednieuwe woonunit geplaatst met alle luxe op de vierkante meter. Margreet is skeptisch en eigenwijs. Ze vindt het welzijn van haar boekenkast net even belangrijker.

Zoals met heel veel dingen, is het een kwestie van wennen en ervaart Margreet de voordelen van de warme mantelzorg. Ze lijkt langzaam haar draai te vinden in haar tiny house. Zo zit ze gemoedelijk met haar dochter in de tuin in de zomerzon en testen ze de telefoonlijn. Dit levert een ontroerende conversatie op terwijl ze naast elkaar zitten,

Als Margreet op een nacht uit bed valt en haar pas geopereerde heup bezeert, is het de vraag of ze wel terug kan keren naar haar tuinpaleisje. Een lange weg van revalidatie, koppigheid, openhartigheid, teleurstelling en het bespreekbaar maken van euthanasie lijkt ingeslagen.

‘Het doet zo zeer’ is met recht een aangrijpende weergave over dementie. Met vele aandoenlijke momenten zoals Margreet die met kinderlijke enthousiasme reageert op een logeerpartij, worden afgewisseld met de harde realiteit van ouder worden en fysieke tegenslag.

Deze documentaire is niet altijd even goed ontvangen. De kapstok over Heleen’s exhibitionistische inborst en voyeurisme wordt graag gebruikt door tegenstanders en deze documentaire is hier en daar bestempeld als misselijkmakend en commerciële uitbuiting van haar moeder. Ten onrechte… want altijd wordt er gedocumenteerd met smaak en klasse, want iedereen kan zich inbeelden hoe deze mentale en fysieke strijd tegen het verval eruit zal zien. Heleen probeert een eerlijk, maar niet al te zwaar beeld te schetsen door lichtvoetige humor te verweven in het portret. De liefde voor haar moeder overheerst zonder twijfel.

In het licht van de kijkcijfer hitserie ‘Het dagboek van Hendrik Groen’ voel je mee met de goede bedoelingen van instanties en de tweestrijd waarin kinderen van dementerende ouders staan. Maar net als in het beige muffe verzorginghuis van Hendrik sijpelt ook hier de troosteloosheid van bejaard zijn op veel momenten door. Het enige verschil is dat dit verhaal niet gespeeld wordt door gezonde vitale acteurs. Margeet ontroert op haar eigen doortastende manier en dat doet ze – zonder dat ze het waarschijnlijk zelf beseft – met verve.

Lisette van der Meij

Waardering: 4

Bioscooprelease: 23 februari 2017