Het gangstermeisje (1966)

Regie: Frans Weisz | 90 minuten | drama | Acteurs: Kitty Courbois, Paolo Graziosi, Astrid Weyman, Gian Maria Volonté

Als ode aan de heersende filmstijlen rond ’66 in Europa maakte Frans Weisz ‘Het gangstermeisje’, een indrukwekkend debuut met als grootste pluspunten de vernieuwing in Nederlandse cinema en het scenario van Remco Campert en Jan Blokker – en als minpunt de nasynchronisatie. Als een zoon van de Italiaanse filmschool was de regisseur een groot voorstander van het achteraf inspreken van dialogen, al zijn ze in de film niet altijd geslaagd. De vraag is echter of Weisz hetzelfde resultaat had kunnen behalen, wanneer hij de dialogen op de set had opgenomen. De – al dan niet bedoelde – knipogen naar de Nouvelle Vague van Godard en het surrealisme van Fellini hadden waarschijnlijk dan minder goed uitgepakt; de Fransman en Italiaan namen immers ook al hun dialogen na het filmen op.

Zo kan het dat de Italiaanse Paolo Graziosi de hoofdrol speelt als Wessel Franken tegenover Kitty Courbois, op wie regisseur Weisz destijds verliefd was. Deze liefde spat van het scherm, evenals de passie om film te maken; destijds nog niet zo gewoon in Nederland. Camperts intelligente verhaal was misschien net iets te onverfilmbaar, maar omdat boek en film tegelijk werden geschreven, was dat destijds nog niet duidelijk. Het lastige proces van het tot stand komen van de film werd pas later bekend.

Maar er zijn vele aspecten die ‘Het gangstermeisje’ de moeite waard maken: de fraaie shots in zwart-wit, de cameo’s van enkele grootse Nederlandse avant-gardisten, de titelsong van Liesbeth List en de muziek van Robert Heppener. Bij première in 1966 werd de film nog genomineerd voor een Gouden Beer op het filmfestival van Berlijn – een eer die niet veel Nederlanders te boek valt. Bovendien komt de film in 2011 opnieuw uit.  Schrijver Remco Campert staat centraal tijdens Nederland Leest en het Eye Film Instituut sluit hierbij aan door het beschikbaar stellen van een gerestaureerde kopie van de debuutfilm van Weisz. ‘Het Gangstermeisje’ is misschien geen toonbeeld van Nederlandse cinema, maar is in vooruitstrevendheid en beleving zijn tijdgenoten voorbij.

Luuk Imhann

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 13 oktober 1966
Bioscooprelease: 21 oktober 2011 (re-release)