Het geheugenspel (2023)

Regie: Lien Willaert, Jan Verheyen | 108 minuten | thriller | Acteurs: Anna Drijver, Gert Winckelmans, Vic de Wachter, Gilda De Bal, Louis Talpe, Daan Creyghton, Martijn Hillenius, Maïmouna Badjie, Hanneke Last, Ella Van Remortel, Elske Stout, Willem Herbots, Kevin Van Doorslaer, Elke Van Mello, Marilou Mermans, Helder Onkelinx, Sem Ben Yakar, Maarten Heijmans, Meral Polat, Lynn Van Royen, Peter Thyssen, Anna Verheyen, Julian Ras, Maarten Ketels, Zion Luts, Maartje van de Wetering, Juliette van Emmerik

De boeken van Nicci French zijn al 25 jaar onverminderd populair in Nederland. Het Britse schrijversechtpaar Nicci Gerrard en Sean French zorgde er hoogstpersoonlijk voor dat de psychologische thriller een van de meest gelezen genres werd. Vele auteurs volgden in hun voetsporen en sloegen een soortgelijke weg in. Wat de boeken zo succesvol maakt? Ze zijn spannend, zonder dat er veel bloed in vergoten wordt, de verhalen zijn tijdloos maar durven tegelijkertijd actuele issues aan te kaarten en de structuur is complex maar desondanks toch goed te volgen. Meerdere boeken van Nicci French werden verfilmd, maar de meesten tot tv-films of miniseries. Het Vlaamse scenaristen- en regisseursechtpaar Jan Verheyen en Lien Willaert besloot van Nicci French’ eerste literaire thriller, ‘Het geheugenspel’ uit 1997, een bioscoopverfilming te maken. Het is een Belgisch-Nederlandse coproductie geworden waarin de vernuftige plot door opmerkelijke keuzes van Verheyen en Willaert helaas grotendeels om zeep wordt geholpen. Op een gegeven moment buitelen de onthullingen zo over elkaar heen dat het haast lachwekkend wordt.

Het draait in ‘Het geheugenspel’ (2023) allemaal om de familie Deridder. Een familie waarin, zoals een van de personages het treffend schetst, ‘meer drama is dan een schrijver kan verzinnen’. Vijfentwintig jaar geleden verdween de dochter des huizes, Nathalie, op amper 16-jarige leeftijd ineens spoorloos na een groot feest op het landgoed van haar ouders. Waar ze nu is en wat er met haar gebeurd is, bleef al die tijd een groot raadsel. Maar dan wordt haar lichaam ineens opgegraven in de tuin van haar ouderlijk huis en is iedereen binnen de familie ineens verdacht. Eva Ruttenberg (Anna Drijver), destijds Anna’s beste vriendin en later getrouwd met haar broer Claude (Gert Winckelmans) van wie ze nu wil scheiden, wil het mysterie tot op de bodem uitzoeken en besluit de mediabeluste hypnotherapeut Alex Pruijssers (Maarten Heijmans) in te schakelen om dieper in haar geheugen te graven. Daarbij komen uiteraard herinneringen boven die gebeurtenissen én personen in haar omgeving in een ander daglicht stellen.

Met die familie Deridder blijkt van alles aan de hand. Pater familias Alain (Vic de Wachter) is een roemruchte, politiek incorrecte romanschrijver die de media graag opzoekt. Zijn zoons Claude en Theo (Louis Talpe) hebben allebei een soft spot voor Eva, moeder Martha (Gilda De Bal) is zwaar dementerend en denkt telkens als ze Eva ziet dat haar verloren gewaande dochter eindelijk weer thuis is gekomen. Iedereen weet meer dan hij of zij wil toegeven. Maar waarom verzwijgen ze die informatie eigenlijk? En welke rol speelde Eva’s broer Paul (Martijn Hillenius) eigenlijk in het verhaal?

Dat zijn al aardig wat personages (de echtgenotes laten we zelfs nog terzijde); toch hebben Verheyen en Willaert er een legertje nevenpersonages uitgelaten, waarschijnlijk omdat ze dachten het daarmee overzichtelijk te houden. Niet te complex, met een stevig tempo – dat is duidelijk wat zij voor ogen hadden. Maar je kunt ook té vlot door een verhaal gaan. Zeker als de speurtocht al een eindje op weg is, volgen de onthullingen elkaar in zo’n rap tempo op dat het haast niet meer is bij te houden. Tijdens de therapiesessies wordt wel heel snel nieuwe herinneringen uit de hoge hoed getoverd, wat ten koste gaat van de spanningsopbouw. Plotgaten worden vol geplamuurd met uitleggerige voice-overs zodat ze minder opvallen en dialogen worden onbedoeld grappig omdat ze zo potsierlijk zijn (de hele #metoo-discussie blijkt aan Alain voorbij te zijn gegaan). De acteurs – er is toch aardig wat talent met deze film gemoeid – doen hun best, maar kunnen de boel ook niet redden.

Om te eindigen met een positieve noot: waar deze film wél in slaagt is dat je onbedoeld toch probeert uit te vogelen wie de dader is en dat je daarbij een paar keer op het verkeerde been wordt gezet. Maar dat krijgt een goede aflevering van een Britse detectiveserie ook voor elkaar. ‘Het geheugenspel’ ontstijgt het niveau van een willekeurige aflevering van pak ‘m beet ‘Midsomer Murders’ nergens. Sterker nog: die zijn veelal beter dan wat we van Verheyen en Willaert krijgen voorgeschoteld. De boeken van Nicci French verdienen beter.

Patricia Smagge

Waardering: 2

Bioscooprelease: 18 mei 2023