Het irritante eiland (2019)

Recensie Het irritante eiland CinemagazineRegie: Albert Jan van Rees | 90 minuten | avontuur, komedie | Acteurs: Matsen Montsma, Jacob Derwig, Ivy Ribbens, Tjitske Reidinga, Ilse Warringa, Noortje Herlaar, Henry van Loon, Leny Breederveld, Martine Sandifort, Albert Jan van Rees, Ellen Parren, Wart Kamps, Randy Fokke, Sadettin Kirmiziyuz, Stefan Stasse, Amber Robin Berentsen, Yenthe Bos, Ruben Brinkman, Sam den Tenter, Don Duyns, Jennifer Evenhuis, Rover van Gennep, Dana Goldberg, Aus Greidanus Jr., Mattijn Hartemink, Martijn Hillenius, Bas Hoeflaak, Sander Huisman, Bart Klever, Rienus Krul, Maike Meijer, Masataka Miyanaga, Pim Muda, Wouter Oosterwijk, Rosa Reuten, Teun Stokkel, Bauke van Boheemen

De gebroeders Tim en Wart Kamps werden bekend als cabaretiers. Aan de zijde van Bor Rooyackers wonnen ze in 1998 zowel de jury- als de publieksprijs op het Amsterdams Kleinkunst Festival. Na elf jaar ging de tweeling Kamps als duo door en in datzelfde jaar (2009) vormden ze met collega Arjen Lubach het Monica Da Silva Trio. Wart en Tim zijn ook actief als televisiemakers. Hun hilarische sciencefictionkomedie ‘Missie Aarde’ ontwikkelde zich tot een cultfavoriet. En nu is er dan hun eerste speelfilm, de Telefilm ‘Het irritante eiland’ (2019). Met dezelfde absurdistische humor die we van de broers gewend zijn, maar dan gericht op een jeugdig publiek. Wart en Tim schreven het scenario, Albert Jan van Rees (‘Doris’, 2018) verzorgde de regie. En een keur aan bekende acteurs komt voorbij in grote en kleinere rolletjes: onder anderen Jacob Derwig, Noortje Herlaar, Tjitske Reidinga, Ilse Warringa, Martine Sandifort, Leny Breederveld en Henry van Loon komen voorbij (er is een hoog ‘Luizenmoeder’-gehalte). En Wart Kamps speelt zelf overigens ook een rolletje mee.

‘Het irritante eiland’ begint met een scène in de Middeleeuwen. Een groep woeste dorpelingen heeft het gemunt op de mysterieuze Amarantha (Noortje Herlaar), van wie zij beweren dat ze een heks is. Om dit te bewijzen, wordt ze het water in geduwd: blijft ze drijven, dan is ze inderdaad een heks en moet ze worden vervolgd. Amarantha verdwijnt echter onder water. Net op het moment dat het verbouwereerde volk zijn conclusies durft te trekken, stijgt een spookverschijning van Amarantha uit het water op om hen te vertellen dat hun daden bestraft zullen worden: ze spreekt een vloek uit over hen. Vanaf nu zijn ze voor altijd irritant. Fast forward naar de tegenwoordige tijd. Een vader (Mattijn Hartemink) vertelt zijn zoon (Rover van Gennep) een verhaal voor het slapengaan. De jongen is daar eigenlijk net te oud voor, maar omdat het gezin net verhuisd is en hij zich nog niet echt thuis voelt in zijn nieuwe slaapkamer, besluit zijn vader hem gerust te stellen. Iedereen voelt zich wel eens niet op zijn plaats, maar daar is altijd wat aan te doen, zo luidt de boodschap van zijn verhaal.

Dat eiland vol irritante mensen bestaat namelijk nog steeds, aldus de vader. Er is maar één jongen op het hele eiland die niet irritant is, de jonge Hunter (Matsen Montsma). Hij is er inmiddels wel aan gewend hoor, dat iedereen om hem heen er nogal vervelende gewoonten op na houdt; hij weet immers niet beter. Dus in een klas waar er volop met propjes gegooid wordt, en met pennen getikt, en waar de leraar (Martijn Hillenius) misschien nog wel het irritantst van allemaal is, doet hij stilletjes zijn taken. Thuis is het al niet veel beter. Zijn moeder (Ilse Warringa) doet altijd alles precies volgens de regeltjes, zijn vader praat tegen poppen en zijn broer verzint raps die niet rijmen. Op een dag komt de minister-president van het land (Stefan Stasse) naar het eiland, om de net aangelegde brug te openen. Nog niet eerder zijn er mensen ‘van buiten’ naar het eiland gekomen. Kort na zijn bezoek begint de minister-president vreemd gedrag te vertonen. Zijn hoofd beveiliging mevrouw De Wit (Leny Breederveld) trekt haar conclusies: hij is besmet. Ze stuurt onderzoekers Boudewijn (Jacob Derwig) en Frank (Sadettin Kirmiziyuz) met hun dochter Aafje (Ivy Ribbens) op onderzoek uit. Hunter en Aafje raken bevriend en daardoor ontdekt de jongen pas dat als enige niet vatbaar lijkt voor de ‘irritanteritis’. Maar de besmettelijke ziekte lijkt zich, door de komst van de brug, verder te verspreiden en mevrouw De Wit neemt drastische maatregelen om dat te voorkomen. Aan Hunter en Aafje de taak om de vloek van Amarantha op te heffen, voordat het te laat is. Maar ook Aafje en haar twee vaders blijken niet resistent tegen het virus.

Klinkt het verhaal absurd? Dat is het ook. Maar in kinderfilms is veel veroorloofd. Dat Hunter als enige niet vatbaar is voor het virus, daar hebben de gebroeders Kamps een geldige verklaring voor: hij is slechthorend, waardoor hij bepaalde tonen niet hoort. ‘Het irritante eiland’ is fantasierijk en absurdistisch en zit boordevol kleurrijke personages. Natuurlijk zijn ze larger than life, maar dat is de film an sich natuurlijk ook, hoe doorsnee de eilandbewoners er op het eerste gezicht ook uitzien. De stijl van filmen – met een soort tilt shift lens – zorgt voor een extra vervreemdend effect. Andere speciale effecten, met name die in de projectie van de heks Amarantha boven het water, komen minder overtuigend uit de verf. ‘Het irritante eiland’ is origineel en vermakelijk en zeker voor de jeugd valt er genoeg te lachen. Tim en Wart Kamps mogen zich wat ons betreft best ook eens wagen aan een filmscript gericht op een volwassen publiek.

Patricia Smagge

Waardering: 3