Het vermoorde theater (2019)
Regie: Frans Weisz | 57 minuten | documentaire
Er is een grote behoefte aan liefdevol gemaakte, doorvoelde documentaires. Bijvoorbeeld over de kleine geschiedenis van Joodse gemeenschappen in geteisterd Europa. Frans Weisz heeft de potentie, de ervaring en voert die zinvol uit in ‘Het vermoorde theater’, een 57 minuten tellende documentaire over Goset, het Joodse Staatskamertheater in Moskou, bloeiend toneel in de communistische heilstaat in de periode van het interbellum en de Tweede Wereldoorlog (1921-1948).
Het beeldarchief is indrukwekkend, en de verhalende stijl begeesterend. Een voice-over in beeld, als ware het een aflevering van Het Klokhuis, werkt minder. Weisz pompt de kijker zijn enthousiasme door de oogballen, met een jonge vent die lijkt op Michiel Huisman en meeleeft met de beelden en de Wagneriaanse achtergrondmuziek, alsof de kijker dat niet zelf kan. Dat publiek weet de film overigens wel te waarderen, als nummer tien van de favorieten op de meest recente editie van Film by The Sea.
Het is echter niet nodig, want het basismateriaal en de visuele verwerking zijn interessant genoeg. Vertellen is een vak dat terughoudend moet worden uitgeoefend als het gaat om de geschiedenis. Weisz is actief filmmaker; nog vorig jaar presenteerde hij ‘Het leven is vurrukkelluk’, naar de roman van Remco Campert. In ‘Het vermoorde theater’ heeft Weisz een verteller in het leven geroepen die overacteert om grootvaders enthousiasme over te brengen.
Maar goed, dat is een deel van de vorm. De kijker krijgt de geschiedenis van een indrukwekkende Joodse gemeenschap in Moskou aangeboden, een onderbelicht aspect van de Europese geschiedenis, hier levendig in beeld gebracht. Het begeesterende tempo maakt deze onderneming te genieten, al is misschien beter gezegd: te ondergaan in overrompeling, als ware ‘Het vermoorde theater’ een aflevering van het Polygoon-journaal voor een onwetend publiek. En ‘wat moet je met hoop, als er geen theater is?’
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 3
Bioscooprelease: 19 september 2019