Hitler: The Rise of Evil (2003)
Regie: Christian Duguay | 180 minuten | biografie, drama, geschiedenis, oorlog | Acteurs: Robert Carlyle, Stockard Channing, Jena Malone, Julianna Margulies, Matthew Modine, Liev Schreiber, Peter Stormare, Peter O’Toole
‘Hitler: The Rise of Evil’ begint in het Oostenrijk van 1899. Adolf Hitler is nog een kind, zijn alcoholische vader veracht hem. De ziekelijke en zwakke Adolf vindt alleen steun bij zijn moeder. Zijn moeder adoreert hem en steunt haar zoon bij alles. De grote droom van Adolf is om kunstschilder te worden. Als zijn moeder sterft, stort Hitler’s wereld in. Amper achttien jaar oud vertrekt hij naar Wenen om zijn droom waar te maken. Als hij besluit om een toelatingsexamen te doen, blijkt dat niet iedereen overtuigd is van Hitler’s talent.
Zonder enige bron van inkomsten doolt hij rond in Wenen. Als hij later te horen krijgt dat hij recht heeft op een deel van zijn vaders testament belt hij zijn halfzus op om het geld op te eisen. Niet veel later begint WOI en Hitler gaat zijn geluk beproeven op het slagveld. Via manipulatie en een kleine dosis moed ontvangt hij een militaire ereprijs, het bronzen kruis. Zijn trots slaat snel om in woede en verbittering als hij hoort dat de oorlog is verloren door Duitsland. Langzaamaan zet Hitler zijn woede om in woorden en weet zo veel volgelingen achter hem te krijgen.
‘Hitler: The Rise of Evil’, hier uitgebracht als film maar oorspronkelijk opgezet als miniserie door CBS, vertelt de levensloop van de Duitse dictator. Zijn vroege jeugd wordt slechts fragmentarisch belicht en de film focust voornamelijk op Hitler’s politieke carrière. Om de film wat aantrekkelijker te maken heeft regisseur Christian Duguay ook wat van Hitler’s privé problemen in de film verwerkt. Deze scènes zorgen voor wat emotioneel tegenwicht tussen de politieke intriges.
Het moet gezegd worden: de film ziet er fantastisch uit. Kosten noch moeite zijn gespaard om het oude Duitsland er zo authentiek en realistisch mogelijk uit te laten zien. Ook de kostuums van de cast zijn met elk historisch verantwoord detail gemaakt. De bedoeling van ‘Hitler: The Rise of Evil’ was ook om een zo historisch accuraat mogelijk beeld te geven van de opkomst van Hitler. De makers gaan zelfs zo ver dat deze productie uitermate geschikt is als lesmateriaal voor scholen. Naast vermaak moet deze film bovenal educatief zijn. Dat is zeker gelukt, de film is zeer leerzaam. Elke belangrijke episode uit de film wordt begeleid door jaartallen en de plaats van handelen. Het gevaar is dan wel dat het een saaie, droge geschiedenisles wordt. Kan een educatieve film wel concurreren met een ‘platte’ popcornfilm?
In dit geval wel ja. ‘Hitler: The Rise of Evil’ zit enorm goed in elkaar. Naast historisch verantwoord is de film ook erg boeiend. Op sommige momenten is de film erg spannend, ondanks het feit dat je als kijker al weet hoe het af gaat lopen. Dat ligt aan de prestaties van de sterrencast. De Schotse acteur Robert Carlyle (‘Trainspotting’) speelt Adolf Hitler met verve. Het gevaar van een personage als Hitler is dat het al snel vervalt in een eendimensionaal karikatuur van de werkelijkheid. Mensen willen zich niet identificeren met een man als Hitler. De makers hebben dit goed aangevoeld. Het leven van Hitler wordt niet echt uitgediept in de korte flashbacks. Maar Carlyle weet door middel van zijn expressie toch heel goed gestalte te geven aan de dictator en hem een menselijk gezicht te geven. Als Hitler zijn eerste aarzelende stapjes zet in de politiek, zie je de twijfel op zijn gezicht staan. Carlyle portretteert Hitler als een mislukt man die door middel van manipulatie en vuile spelletjes iedereen tegen elkaar uitspeelt. Zijn verbittering straalt van zijn gezicht af en je voelt bijna de haat in zijn lichaam opborrelen. Het dunne laagje vernis kon heel goed verbergen dat hij een mensenhater was. De andere acteurs spelen ook enorm goed. Vooral Peter O’ Toole (‘The Last Emperor’) valt op in zijn rol als Paul Von Hindenburg. De angst en wanhoop waarmee hij bekend maakt dat Hitler de nieuwe president van Duitsland wordt is erg indrukwekkend geacteerd. Eigenlijk geldt dat voor alle acteurs.
De film is Engels gesproken. De makers hebben er goed aan gedaan om alle acteurs in hun eigen accent te laten spreken. Zo komt de film veel overtuigender over. Alles klopt aan deze film. Het is prima vermaak en je leert er ook iets van. Zelden was een geschiedenisles zo leuk.
Frank v.d. Ven
Waardering: 4