Hobbyhorse revolution (2017)

Recensie Hobbyhorse Revolution CinemagazineRegie: Selma Vilhunen | 88 minuten | documentaire

In Finland houden ze er op z’n zachtst gezegd vreemde hobby’s op na. Rendierracen en zwemmen in ijswater, daar kunnen we ons nog wel iets bij voorstellen. Maar de Scandinaviërs zitten ook graag met hun blote billen op een mierennest (!). Daarnaast organiseren de Finnen wereldkampioenschappen in een aantal bijzondere sporten. Wat te denken van vrouwendragen, mobiele-telefoonwerpen, bessen plukken, luchtgitaar spelen of moddervoetballen? Onder pubermeisjes en jonge vrouwen is de laatste jaren een andere bijzondere activiteit in opkomst: stokpaardrijden. Daarbij wordt een compleet parkoers afgelegd; met hindernissen of dressuur. Het lijkt dus op de reguliere paardensport, ware het niet dat er geen (echt) paard aan te pas komt en de rijdster dus zelf de bewegingen en sprongen moet maken, terwijl ze een stok met daarop een stoffen paardenhoofd erop geplakt tussen haar benen houdt. Het klinkt lachwekkend en in eerste instantie vraag je je af hoe serieus je dit moet nemen. Na het zien van de documentaire ‘Hobbyhorse Revolution’ (2017) van Selma Vilhunen begrijp je echter hoe belangrijk het stokpaardrijden is voor veel jonge meisjes, met name die in de kwetsbare groepen.

De film volgt drie pubermeisjes die hun houvast hebben gevonden in het stokpaardrijden. Alisa Aarniomaki is de oudste van de drie. Zij geldt als een van de pioniers in de sport. Vanwege een blessure kan ze niet meer zelf actief rijden, maar dat weerhoudt haar er niet van haar sport te promoten. Al sinds 2012 plaatst ze filmpjes op sociale media; mede daardoor is het aantal mensen met deze hobby gestegen van rond de honderd naar meer dan tienduizend. Alisa is nu van plan een manifestatie te organiseren in het centrum van Helsinki. Mensen moeten zien dat dat ‘hobbyhorse racing’ niet zomaar een hobby is, maar een symbool van girl power. Want ook in Finland wordt de sport lang niet door iedereen geaccepteerd of begrepen. Veel meisjes schamen zich voor hun hobby of worden ermee gepest. Zoals Elsa Salo, het tweede meisje dat een centrale rol heeft in de film. Ze werd zo gepest dat ze depressief raakte. Dankzij het stokpaardrijden heeft ze volop sociale contacten, komt ze buiten en kan ze zichzelf zijn. Groepen meisjes komen namelijk geregeld bij elkaar om samen te trainen. Er gaat veel zorg zitten in hun hobby. De paardenhoofden zijn vrijwel allemaal zelfgemaakt, de manen worden geborsteld en namen en rassen worden verzonnen. Er vindt zelfs serieuze handel plaats. Tijdens wedstrijden gaat het er bloedfanatiek aan toe. Behalve om atletisch vermogen draait het ook om coördinatie, balans, elegantie en toewijding. En de meiden willen wel op een eerlijke manier beoordeeld worden.

“Stokpaardrijden heeft een sterke therapeutische functie”, benadrukt Alisa. Jongeren die problemen hebben, vinden er houvast, rust en balans. Het mooiste voorbeeld daarvan zien we bij Mariam ‘Aisku’ Njie, de derde hoofdrolspeelster in de film. Als zij niet met haar stokpaarden bezig is, vervalt zij al gauw in oude gewoontes. In haar geval betekent dat: van huis weglopen, met verkeerde vrienden omgaan. De stokpaarden geven haar rust, stabiliteit en een doel in haar leven. Als ze niet zelf meedoet aan wedstrijden, dan coacht ze anderen. ‘Hobbyhorse Revolution’ houdt de kijker een spiegel voor: oordeel niet te snel. Het stokpaardrijden mag er dan vreemd en kinderachtig uitzien, er zit veel meer in dan je denkt. Ook Selma Vilhunen moest aanvankelijk lachen toen ze voor het eerst een filmpje zag. Maar al gauw sloeg dat vermaak om in fascinatie: ze was overdonderd door de toewijding van de meiden en de intensiteit waarmee ze hun sport beleven. Precies op die manier ervaar je het ook als je kijkt naar haar film. Ze laat je al snel over je scepsis heen stappen, vooral door de meisjes meer te laten vertellen over hun achtergrond, en de rol die hun hobby speelt in het het terugkrijgen van de controle over hun leven.

Daarnaast begrijp je waarom het zo belangrijk voor hen is om het stigma dat het stokpaardrijden heeft, weg te nemen. Mede dankzij deze geslaagde documentaire, die de meisjes én hun sport op een waardige en integere manier laat zien, zijn ze goed op weg hun doel te bereiken; na Finland is het ‘hobbyhorse racing’ nu ook in Zweden, Duitsland en Frankrijk in opkomst.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 25 april 2018