Home for Christmas-Hjem til jul (2010)

Regie: Bent Hamer |90 minuten | drama | Acteurs: Nina Andresen Borud, Trond Fausa Aurvaag, Arianit Berisha, Joachim Calmeyer, Levi Henriksen, Patrick Mölleken, Cecile Mosli, Igor Necemer, Tomas Norström, Ingunn Beate Øyen, Kai Remlow, Morten Ilseng Risnes, Fridtjov Såheim, Sarah Bintu Sakor, Isaka Sawadogo, Kristine Rui Slettebakken, Reidar Sørensen, Nadja Soukup, Kyrre Haugen Sydness, Nina Zanjani 

Kerst mag dan wel in de media worden afgeschilderd als het moment in het jaar waarop je in je mooiste kleding met je familie aan een met de verrukkelijkste gerechten afgeladen tafel moet doorbrengen, voor veel mensen is dat helemaal niet zo vanzelfsprekend. De Noorse cineast Bent Hamer (‘Kitchen Stories’, ‘O’Horten’) voelt dat haarfijn aan en baseerde het vernuftige scenario voor zijn mozaïekfilm ‘Home for Christmas’ op Levi Henriksen’s verhalenbundel “Only Soft Presents Under the Tree”. Hamer laat in zijn film mensen zien die het feest niet of niet op de geijkte manier vieren. Dat is niet altijd omdat ze dat zo willen, maar omdat keuzes of gebeurtenissen eerder in hun leven hen daartoe dwingen.

De openingsscène is schokkend en staat haaks op de scènes die volgen en die vaak ontroeren. In een door oorlog getroffen voormalig Joegoslavië zoekt een moeder naar haar zoontje Goran, die even daarvoor het huis uit is geglipt. Even later sjouwt hij met een zojuist omgehakte dennenboom over een fabrieksterrein. Hoogstwaarschijnlijk is zijn verlangen voor een grote(re) boom aangewakkerd door een Amerikaans televisieprogramma, waarbij de lampjes in een immense kerstboom werden aangestoken. Tot onze grote schok blijkt ineens dat er een geweer op het jochie gericht is. Niets in de volgende scène doet vermoeden dat er een link is met die deprimerende eerste scène en de regisseur doet er de hele film over om deze verbintenis te onthullen. Er vallen wel meer puzzelstukjes pas laat in de film op zijn plaats, maar dat is eigenlijk wel prettig.

Het lukt Hamer aardig de focus redelijk gelijkmatig over zijn personages te verdelen, maar er zijn er ook bij die slechts enkele korte fragmenten aan bod komen. Het kan bij een mozaïekfilm als deze bijna niet anders of er maakt een verhaal wat minder impact, maar zonder uitzondering verdienen wel alle figuren sympathie en zijn hun verhalen op zijn minst boeiend. Neem bijvoorbeeld de gescheiden vader Paul, die zijn beklag doet bij zijn vriend Knut dat hij zijn kinderen al zeven weken niet gezien heeft. Zijn ex-vrouw, die een ander heeft, heeft zelfs de sloten op de deur veranderd. Pauls methode om zijn kinderen toch te kunnen zien op kerstavond is wellicht niet direct toe te juichen, maar het is wel begrijpelijk én droogkomisch en de reden waarom hij het doet is natuurlijk hartverwarmend. Knut zien we vervolgens in een discussie met zijn vrouw, die er van baalt dat hij weer dienst heeft op kerstavond. “Het wordt anders wanneer we kinderen krijgen,” belooft hij. Waarop zij zich hardop afvraagt wanneer ze daar dan tijd voor hebben. Knut is arts en moet assisteren bij een bijzondere gebeurtenis. Wellicht ligt de kerstgedachte er wat dik bovenop in deze verhaallijn, maar het is eigenlijk de enige juiste oplossing die Hamer gekozen heeft.

Er zijn uiteraard nog meer verhaallijnen: zoals die van de vrouw die hoopt dat haar getrouwde minnaar eindelijk zijn vrouw zal verlaten, zoals hij toegezegd heeft, en de prille tienerliefde tussen de Moslima Bintu en de Noorse Thomas die ten onrechte beweert dat zijn familie óók geen kerst viert, zodat hij tijd met het mooie meisje kan doorbrengen in plaats van te moeten dineren met zijn ouders, broers en zussen. De geheimzinnige zwerver die een ontmoeting heeft met iemand uit zijn verleden wekt ook interesse op; zijn trieste verhaal is goed uitgewerkt en biedt tegenwicht voor het sentimentele verhaal van Knut.

Een dikke pluim voor de cinematografie. John Christian Rosenlund, met wie Hamer al eerder samenwerkte, legt het besneeuwde landschap en de knusse dorpstafereeltjes op perfecte wijze vast. Je zou zo een reisje Noorwegen boeken met de kerst. En de slotscène met het noorderlicht is er een van wonderbaarlijke schoonheid.

Het sfeervolle, vakkundig gemaakte, maar wel wat korte ‘Home for Christmas’ kan prima dienen als tweede film in een double bill met bijvoorbeeld ‘Love Actually’ of ‘The Holiday’. Het biedt een aangrijpende, vermakelijke en bovenal hoopgevende kerstvertelling.

Monica Meijer

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 2 december 2010