Hoogtijdagen (2021)

Regie: Ben van Lieshout | 90 minuten | documentaire

Ben van Lieshout kunt u kennen van de documentaire ‘Snelweg’ (2019), een sfeervolle impressie van het werktuiglijke Nederlandse snelwegleven; een wereld van dingen – minder van mensen. Dat had Van Lieshout goed gezien, weet de buitendienst van Nederland. Geen toeval dat hij tevens een bovengemiddelde interesse aan de dag legt voor Russische verlatenheid. ‘Hoogtijdagen’ is een verslag van het verval van een schiereiland aan de randen van het Europese continent: Kola, de paardenkop ten oosten van Finland.

Kola was in de revolutiedagen van de vorige eeuw een speerpunt in de Russische volksverheffing, wat dat in een totalitaire staat in opbouw ook mocht betekenen. Mijnbouw in dit geval; de film “vertelt [sic] over de hoogtijdagen van de oude, optimistische generaties en hun gefnuikte idealen; […] over een gebied dat zwaar te lijden heeft onder de mijnbouwindustrie en over een jonge generatie die vooral weg wil”, aldus distributeur Mokum.

Sfeervol is het werk van Van Lieshout hierboven al genoemd, enigszins misleidend. Hij heeft een scherp oog voor detail, en presenteert zijn wereld met fotografische scherpte – als in een reclamespot. Dat is kunstenaarschap, een tegenstelling creëren met het inhoudelijk getoonde. Deed Van Lieshout in ‘Snelweg’ ook: close-ups van in de wind rollende, lege koffiebekertjes op een parkeerterrein. De visuele scherpte zet de kijker op scherp, waarvan akte.

In ‘Hoogtijdagen’ krijg je het gevoel naar de onttakelende wereld van Von Trier te zitten kijken. Met hetzelfde dramatische onheilsgevoel: hier gaat iets ten onder. De dagelijkse kalmte voor de storm. Stills van besneeuwde toppen en historische gebouwen doen terloops aan, maar refereren dan weer aan de deterministische wereld van Dumont. Wanneer maakt Van Lieshout een dramaproductie? Er is niet zoveel extra inzet voor nodig, slechts goede acteurs die zijn werk begrijpen.

Iets meer mens in een wereld der dingen, dat zou fijn zijn.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 19 augustus 2021