Hooligan Sparrow (2016)
Regie: Nanfu Wang | 84 minuten | documentaire, misdaad, drama
‘Hooligan Sparrow’ volgt het verhaal van deze bijnaam dragende Ye Haiyan, die het middelpunt vormt van een groep activisten. Ye Haiyan neemt het in China op voor de rechten van vrouwen, die in haar thuisland eigenlijk een lachertje genoemd mogen worden. Ze is onder meer bekend van haar actie om sekswerkers te helpen. Daartoe nam ze een dag haar intrek in een bordeel en bood ze migranten gratis haar erotische diensten aan. Haar doel is, onder andere, om het beroep legaal te maken en HIV-infecties te voorkomen. Ook haar samenwerking met artiest Ai Weiwei in 2011 ging viral.
Wanneer de jonge, sinds twee jaar in Amerika wonende, Chinese filmmaakster Nanfu Wang hoort van Hooligan Sparrow, wordt ze geraakt door de overeenkomsten in hun achtergrond. Ze neemt contact met Hooligan Sparrow op, om haar vervolgens een zomer lang te volgen. Deze is net begonnen met een nieuwe actie. Hooligan Sparrow wil de aandacht vestigen op het onrecht dat plaatsvindt in China’s kleinste provincie Hainan: waar een directeur van een basisschool zes van zijn leerlinges, in de leeftijd van 11 tot 14 jaar, heeft ontvoerd naar een hotel, ze daar heeft gedrogeerd en ze heeft verkracht, samen met een medewerker van een overheidsinstelling. Door een maas in de wet krijgen de heren niet de doodstraf opgelegd (op verkrachting staat de doodstraf). Omdat de mannen de meisjes geld hebben aangeboden in ruil voor sex, is het kinderprostitutie en komen ze weg met 10 tot 15 jaar gevangenisstraf. Het maakt daarbij niet uit of de meisjes het geld hebben aangenomen of niet.
De protesten blijven niet onopgemerkt. De foto van Ye Haiyan, waarop ze een zelfgemaakte poster ophoudt met de oproep aan de directeur met háár een kamer in te duiken voor seks zodat hij de kinderen met rust laat, gaat het internet over. Maar nog geen dag later wordt Hooligan Sparrow thuis belaagd door een groep mannen, en wanneer ze de politie belt, wordt ze zélf aangeklaagd voor het gebruiken van geweld. Het is het begin van een nagelbijtende zoektocht naar een plek voor Ye, haar tienerdochter Yaxin en vriend om veilig te verblijven. Continu worden ze opgejaagd, weggestuurd of aangevallen.
Ook de debuterende regisseuse zelf blijft niet buiten schot. Zij loopt voortdurend het risico dat haar camera en filmbeelden worden afgepakt, ze wordt bedreigd en moet soms ook rennen voor haar leven. Af en toe is filmen helemaal onmogelijk, maar de inventieve filmmaakster heeft daar prachtige oplossingen voor. Toch is de angst voor represailles duidelijk af te lezen in haar ogen en dat maakt ‘Hooligan Sparrow’ des te angstaanjagender. De verklaringen van mede-activisten voor de camera dat ‘als hen iets overkomt, dan is het moord, geen zelfmoord of ongeluk’ dragen daar een steentje aan bij.
Niet de hele film gaat over Hooligan Sparrow, vaak is Nanfu Wang elders in het land, bijvoorbeeld bij Sparrows advocate, die in contact komt met de vader van een van de verkrachte meisjes. Maar desondanks heeft Wang van de aangrijpende beelden die ze heeft verzameld een coherent en urgent verhaal weten te maken. ‘Hooligan Sparrow’ is een dappere film, die de corruptie van China en de onderdrukking van vrouwen daar haarfijn in beeld brengt.
Monica Meijer
Waardering: 3.5
‘Hooligan Sparrow’ draait in oktober 2016 in de filmtheaters, in het kader van Movies that Matter On Tour.