Hooligans (2005)

Regie: Lexi Alexander | 100 minuten | drama | Acteurs: Elijah Wood, Charlie Hunnam, Claire Forlani, Marc Warren, Leo Gregory, Henry Goodman, Geoff Bell, Ross McCall, Rafe Spall, Kieran Bew

Elijah Wood als hooligan? De gedachte alleen al wekt lachstuipen op en een film die dit gegeven probeert te verkopen zal per definitie ongeloofwaardig zijn. Tenminste, dat zou je denken. Het blijkt dat filmmaakster Lexi Alexander een heel eind komt met haar specifieke invalshoek, die zich een beetje laat omschrijven als Alice in Wonderland, of klein duimpje in de enge, vreemde wereld, van de hooligans. De schattige, blauwogige Wood is de onschuld zelve en als zodanig de ideale hoofdpersoon. Hij is de perfecte leek, of “everyman” met wie de kijker zich kan identificeren terwijl hij kennis maakt met de gewelddadige, maar loyale hooligans.

Middels Woods Matt Buckner proeft de kijker goed het sfeertje in deze voor velen onbekende subcultuur. Toch verlopen verschillende, cruciale plotwendingen te gemakkelijk en volgt de film uiteindelijk te duidelijk een scenariostructuur wat het realistische gehalte geweld aandoet. Helemaal gezien de rellen met hooligans die Nederland de laatste tijd heeft moeten verduren, is een Hollywoodbenadering het laatste waar kijkers hier op zitten te wachten, maar dit is helaas wel wat ze krijgen. Er zijn zeker aardige punten aan te wijzen – de loyaliteit van de hooligans, de bloedlust/het fanatisme dat zich meester maakt van Buckner wanneer hij eenmaal zelf een klap heeft gekregen, het prettige gevoel om ergens bij te horen, de moed/durf om de confrontatie aan te gaan en het zelfvertrouwen dat je er na afloop aan over houdt – zijn goed gevat, maar helaas gaat er teveel nuance verloren en is de uiteindelijk boodschap lichtelijk dubieus.  Van verschillende kanten is het verhaal ongeloofwaardig. Wanneer de zwager van Matt hem meteen met zijn hooligan-broer meestuurt, met de opdracht om hem mee te nemen naar een voetbalwedstrijd, is het toch enigszins vreemd dat hij verbaasd is dat Matt met blauwe plekken terugkomt. Of dat Matts zus het niet heeft zien aankomen of er een stokje voor steekt. Maar dat is nog de minste van de bezwaren.

Een intelligente buitenstaander als Matt zal deze nieuwe subcultuur ongetwijfeld interessant vinden, maar hoe geloofwaardig is het dan hij bij zijn eerste wedstrijd al enthousiast mee zit te juichen wanneer één van hen de bezoekende supporters staat te provoceren. Wanneer hij eenmaal door een vijandige groep hooligans wordt bedreigd en door zijn “maten” wordt gered, is het begrijpelijk dat hij naar ze toe trekt en een groeiende loyaliteit voelt, maar dat hij er zo volkomen in opgaat zonder intellectuele reflectie, is lichtelijk vreemd. Nog vreemder is het echter dat de hardcore hooligans hem zo makkelijk opnemen in de groep en hem bijna een centrale rol laten innemen, waarbij het hoogste woord voert. De judas van het stel, Bovvan, die constant achterdochtig is jegens Matt, heeft eigenlijk de enige echt geloofwaardige houding van het stel.

De laatste akte van de film, waar Matts zus Shannon (Claire Forlani) voltrekt zich steeds meer als een typische dramatische actiefilm, met de gebruikelijke misverstanden met grote gevolgen, grote confrontaties, en er met de haren bij gesleurd melodrama (de manier waarop Shannon bij hét gevecht betrokken raakt doet wel erg gekunsteld aan). Helaas is ook de epiloog wat tweeslachtig qua boodschap. Matt heeft geleerd dat de hooligansgang hem niet positiefs meer kan schenken en dat hij dus moet vertrekken. Toch lijkt de film of regisseuse te willen suggereren dat een alliantie met een dergelijke gang wel degelijk iets goeds kan opleveren. Je leert namelijk van je afbijten en voor jezelf en de ander op te komen. De personages in ‘Fight Club’ hadden ook een positieve boodschap, die ook in ‘Hooligans’ terugkomt – namelijk dat je pas echt leeft en jezelf ontdekt wanneer je je fysieke grenzen aftast – maar in die film lag er een dikke laag ironie overheen. ‘Hooligans’ is wat dat betreft wat warrig in zijn bedoeling. Desalniettemin wordt er aardig geacteerd, vooral door groepsleider Charlie Dunnam, en zijn de sfeer en dit kijkje in een gewelddadige subcultuur nog best de moeite waard.

Bart Rietvink

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 29 september 2005