Hope Gap (2019)

Recensie Hope Gap CinemagazineRegie: William Nicholson | 96 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Annette Bening, Bill Nighy, Josh O’Connor, Aiysha Hart, Ryan McKen, Joe Citro, Sally Rogers, Nicholas Burns, Steven Pacey, Derren Litten, Rose Keegan, Finn Bennett, Nicholas Blane

Als echtelieden besluiten van elkaar te scheiden, dan zijn de kinderen daar altijd de dupe van. Ook als ze al volwassen zijn. Toen zijn eigen ouders na een huwelijk van bijna drie decennia uit elkaar gingen, werd William Nicholson voor zowel zijn vader als zijn moeder een klankbord, boodschapper en bemiddelaar. “Mijn vader zei: ‘Ik ga weg’ en ik voelde dat het mijn plicht was om er te zijn voor mijn moeder – om haar te steunen zoveel als ik kon. Mijn vader legde me uit waarom hij vertrok, en ik begreep het. Ik snapte zowel zijn als mijn moeders standpunt.” De Britse toneel- en scenarioschrijver – mede verantwoordelijk voor het voor een Oscar genomineerde scenario van ‘Gladiator’ (2000) – verwerkte zijn ervaringen in het toneelstuk ‘The Retreat from Moscow’, dat in de uitvoering van John Lithgow, Eileen Atkins en Ben Chaplin in 2003 hoge ogen gooide op Broadway. Zestien jaar later verwerkte Nicholson zijn eigen toneelstuk tot een filmscenario, dat onder de titel ‘Hope Gap’ (2019) werd uitgebracht, met opnieuw drie topacteurs in de hoofdrollen: Bill Nighy, Annette Bening en Josh O’Connor. Nicholson nam zelf plaats op de regisseursstoel, iets wat hij slechts eenmaal eerder deed, en ook nog eens jaren geleden (‘Firelight’, 1997). Die film leverde hem slechte ervaringen op met de distributeur, de inmiddels danig van zijn voetstuk gekletterde Harvey Weinstein (die zijn film compleet anders in de markt zette dan Nicholson voor ogen had), waardoor hij jarenlang geen trek meer had in het ‘wereldje’ en zich liever – en niet zonder succes – op scenarioschrijven stortte. Met het persoonlijke ‘Hope Gap’ en wellicht ook de wetenschap dat Weinstein achter de tralies zit, durfde de 72-jarige Brit het avontuur als regisseur weer aan.

‘Huwelijken bloeden niet, maar ze worden wel vermoord’, bijt Grace (Annette Bening) haar man Edward (Bill Nighy) met veel drama toe nadat hij haar vertelt heeft haar na een huwelijk van 29 jaar te gaan verlaten. Dat de twee het overgrote deel van die bijna drie decennia compleet langs elkaar heen leefden, heeft ze kennelijk nooit in de gaten gehad. Natuurlijk, in de beginjaren was er heus sprake van de nodige passie. Ze kregen immers samen zoon Jamie (Josh O’Connor), die waardevolle herinneringen heeft aan die vroege jaren toen ze met zijn drieën regelmatig wandelingen maken door het adembenemend mooie landschap van kliffen, krijtrotsen en stranden aan de Engelse zuidwestkust. In tijden is hij niet in het ouderlijk huis geweest, maar op uitnodiging van zijn vader is hij toch gekomen. En nu weet hij waarom: zijn vader had iets belangrijks te vertellen aan zijn moeder en omdat hij meteen daarna zijn biezen wil pakken wil hij dat Jamie thuis is om zijn moeder te ondersteunen. De jongen, inmiddels dertig en worstelend met zijn eigen liefdesleven, komt na de heldere maar confronterende boodschap van zijn vader letterlijk tussen twee vuren te staan. Edward blijkt al jaren niet gelukkig te zijn, maar kwam toch altijd weer thuis en schonk een kopje thee voor Grace in alvorens hij achter zijn computer kroop om Wikipedia te checken. Maar er is iets veranderd, hij heeft een ander gevonden die veel beter bij hem past dan de altijd maar om aandacht, liefde en bevestiging jengelende Grace. Zoals verwacht heeft zij het bijzonder moeilijk met de mededeling. Ze geeft zowel Edward als Jamie een flinke veeg uit de pan, waarna ze ten prooi valt aan gevoelens van woede, verdriet, rouw en wanhoop.

Er is iets merkwaardigs aan de hand met het personage Grace. Normaal gesproken ligt de sympathie in dit soort verhalen bij de verlaten vrouw, maar Grace heeft de grootst mogelijke moeite om ons voor zich te winnen. Natuurlijk, je begrijpt dat ze in een emotionele achtbaan beland is en dat je dan wel eens rare dingen zegt. Maar Grace is vaak ronduit gemeen in haar commentaar, gedraagt zich kinderachtig en laat geen enkele ruimte voor een volwassen gesprek. Dat ze een hondje aanschaft, die Edward noemt en vervolgens opzichtig het commando ‘blijf’ aanleert, is ergens best grappig, maar de scène die ze niet veel later schopt in een advocatenkantoor doet de tenen krommen. Je snapt heel goed waarom Edward het niet langer uithield bij deze vrouw; dat hij 29 jaar aan haar is blijven plakken is een wereldprestatie. Bening speelt het overigens fantastisch, en we verwachten van een actrice met haar staat van dienst natuurlijk ook niets minder. Maar in eerste instantie ligt onze sympathie toch vooral bij Edward en vooral bij Jamie. Het lijkt Bill Nighy eigenlijk weinig moeite te kosten om mannen van het type Edward te spelen, de wat lijzige en uitgebluste maar gortdroge ‘ouwe buurman’ waar geen greintje kwaad in lijkt te zitten. Hoe kan hij ooit tegengas geven aan het verbale en emotionele geweld van zijn vrouw? Daar heeft hij simpelweg de fut niet voor.

Josh O’Connor overdonderde met zijn ijzersterke rol in ‘God’s Own Country’ (2017) en stal daarmee definitief de harten van de kijker. Het is door zijn ogen dat we, met verbijstering en verdriet, gadeslaan wat er gebeurt. Het omslagpunt lijkt gekomen: voorheen zorgden zijn ouders voor hem, nu moet hij voor hen zorgen. We voelen zijn gevoelens van verwarring, zijn trouwe betrokkenheid, zijn – natuurlijk compleet misplaatste – schuldgevoel (Komt het door hem? Had hij niet eerder moeten ingrijpen? Kiest hij niet te veel een kant?). Hij wordt als een speelbal gebruikt tussen zijn beide ouders, die via hem over en weer verwijten naar elkaar doorspelen. Zijn compleet uit het veld geslagen moeder lijkt hem meer nodig te hebben dan zijn vader, die na jaren eindelijk eens echt geluk lijkt te hebben gevonden. Maar dat maakt de spagaat waarin Josh zich bevindt er niet minder complex en zwaar op.

‘Hope Gap’ is van oorsprong een toneelstuk en dat merk je vooral aan de vele dialogen die de film rijk is. Nicholson lardeert at ook nog eens met (zinsnedes uit) gedichten die Grace bij wijze van hobby bij elkaar verzamelt: nog meer tekst dus. Gelukkig maakt hij ook goed gebruik van de schitterende natuur van Zuid-Engeland en trakteert ons hier en daar op fantastische shots vanuit de lucht, wat deze sterk geacteerde maar loodzware film letterlijk dat broodnodige beetje lucht geeft.

Patricia Smagge

Waardering: 3

Bioscooprelease: 12 maart 2020
DVD-release: 22 januari 2021