Hou me vast – De Dijk (2011)

Regie: Suzanne Raes | 83 minuten | muziek, documentaire

Het was eigenlijk te mooi om waar te zijn. De Dijk, een band die in Nederland al dertig jaar aan de weg timmert, komt in contact met authentiek soullegende Solomon Burke en die wil zelfs een album met de band opnemen. De bandleden kunnen bijna niet geloven dat het Burke ernst is, maar als hij in meerdere mails aandringt begint het besef te dagen dat hij er echt werk van wil maken.

Voor het album speelt De Dijk zijn eigen werk en zingt Solomon Engelse vertalingen van de bestaande teksten in. In de opnamestudio laat regisseur Suzanne Raes zien hoe de medewerking vorm krijgt. De eerste repetitie van een langzame ballade gaat nog moeizaam, dus besluit de band eerst maar de nieuwe versie van ‘Hou Me Vast’ te gaan spelen. Wat er dan gebeurt bezorgt de bandleden ook weken later nog kippenvel: Solomon zet in en zingt, kreunt en improviseert alsof het niets is het hele nummer vol. Het is de eerste take; hij is meteen goed genoeg voor op het album. Vijf opnamedagen later is het album klaar en droomt De Dijk hardop over een buitenlandse tournee met de zanger.

Maar zoals Murphy’s wet ons leert zijn dingen die te mooi zijn om waar te zijn dat meestal ook niet. Hier slaat de tragiek in als Solomon op de ochtend van hun eerste gezamenlijke optreden, dat in het Amsterdamse Paradiso gehouden zou worden, overlijdt vlak na aankomst op Schiphol. De verslagenheid is compleet. Niet alleen door het verlies van een naaste medemuzikant en legendarische soulzanger – hoewel dat de voornaamste emoties lijken –, maar ook omdat De Dijk hun kansen op eindelijk eens een buitenlandse tournee in het honderd ziet lopen. Het optreden van die avond gaat na enige beraadslaging toch door, zonder Solomon maar met zijn entourage erbij. De emoties van het optreden zijn door het scherm heen voelbaar.

Vervolgens mag De Dijk weer de dorpen en steden van Nederland af om dezelfde bierhallen te vullen die ze al tientallen keren bespeeld hebben. Ambigue gevoelens overheersen: toeren is wat de band het liefst doet, maar het vooruitzicht om eens die stap hogerop te komen die in Nederland niet meer in het verschiet ligt maakt weer datzelfde rondje speelsteden wel wat wrang. Dit komt tot uitbarsting bij een etentje omtrent het 30-jarig jubileum van de band. Hier werpt Huub van der Lubbe, zanger, tekstschrijver, boegbeeld en waarschijnlijk de enige van de band die op straat herkend wordt, de vraag op hoe lang de band nog denkt door te gaan spelen. Toch zeker niet nog 30 jaar?

Raes geeft de wisselende stemmingen mooi weer: het enthousiasme wanneer De Dijk met Burke samen mag spelen en opnemen, de verbijstering en triestheid na zijn dood, weer zo’n optreden in een buurthuis in Abcoude. De samenloop van omstandigheden die de band omringt is bijna niet te bevatten en biedt in al zijn tragiek goud voor de documentairemaakster. Als documentaire past het allemaal ook naadloos. Het enige bezwaar dat je hierbij kunt opperen is dat de film wel wat afstandelijk van toon is. De film is met zijn 83 minuten zo gestroomlijnd dat de nummers van De Dijk slechts in vlagen voorbij komen; het is nauwelijks een muziekfilm te noemen. Dat is ongetwijfeld een bewuste keuze geweest, maar zeker op een moment als het optreden na het overlijden van Burke snak je als kijker naar een uitbarsting, een moment van catharsis; een moment van soul.

Desondanks is ‘Hou Me Vast – De Dijk’ een goede documentaire, die vlot wegkijkt en voor iedereen begaan is met de Nederlandse film, De Dijk en/of soulmuziek een aanrader is. En De Dijk zelf? Die is immer nog still going strong en treedt waarschijnlijk binnenkort gewoon nog op in een concertzaaltje bij jou in de buurt.

David van Marlen

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 29 september 2011
DVD-release: 10 november 2011