Howard the Duck (1986)

Regie: Willard Huyck | 110 minuten | actie, komedie, avontuur, romantiek, science fiction | Acteurs: Lea Thompson, Jeffrey Jones, Tim Robbins, Chip Zien, Paul Guilfoyle, Liz Sagal, Dominique Davalos, Holly Robinson Peete, Tommy Swerdlow, Richard Edson, Miles Chapin, Virginia Capers

Een film bespreken die door velen openlijk door het slijk is gehaald, is geen gemakkelijke opgave. Zeker niet als je stiekem best positief tegenover de film staat, maar absoluut ook de weerzin van anderen kunt begrijpen. Wat is namelijk het geval bij ‘Howard The Duck’: het is een wanhopig onevenwichtige film, waarvan het publiek grofweg in twee groepen te verdelen lijkt. Fervente haters die in de film de belichaming zien van alles wat verkeerd was aan de jaren tachtig en (semi-)liefhebbers die hem om precies dezelfde reden wel kunnen waarderen.

De premisse is alvast behoorlijk absurd. Howard T. Duck leeft op een planeet waar niet de aap maar de eend de sterkste evolutie heeft doorgemaakt. De eendensamenleving lijkt zich verder via een zelfde patroon als de mensensamenleving ontwikkeld te hebben. Met wolkenkrabbers, popmagazines (Rolling Egg in plaats van Rolling Stone), sigaren en slechte reclame op tv. Vanuit zijn appartementje wordt Howard plots weggezogen het heelal in en na een vrije val door de ruimte belandt hij in Cleveland – in de wereld zoals wij die kennen. Uiteraard praat hij Amerikaans Engels, zodat hij meteen wat slechte woordgrappen kan maken.

Wie een dergelijke opzet niet kan accepteren, schrijft de film per definitie af als onzinnig. Maar wie over de praktische bezwaren heenstapt, kan behoorlijk wat lol beleven aan ‘Howard the Duck’. De lol moet vaak echter gezocht worden in het tenen- (of snavel)krommende. Werkelijk alles in het script lijkt ondoordacht te zijn. Je zou boeken vol kunnen schrijven over alle ongeloofwaardigheden in de film. Maar juist dat knullige kan heel aanstekelijk werken. Het is alles wat de film fout doet, dat hem zo intrigerend maakt. Zelfs Tim Robbins als doorgedraaide lab-assistent is uiteindelijk boeiend om naar te kijken. Waarom? Omdat hij zijn slechtste rol ooit speelt! Het is ontzettend camp, totaal over the top. Je moet ervan houden.

Wat ‘Howard The Duck’ in elk geval niet is, is een geslaagde stripverfilming. De Howard uit de Marvelstrips van de jaren zeventig was een cynische eend die het in sociale satires opnam tegen diverse superhelden. Daarbij regelmatig de (ongeschreven) regels van de genrefictie op de hak nemend. De film blijft echter gespeend van praktisch elke vorm van satire en is ook niet zo zelfbewust dat je kan verdedigen dat hij bepaalde filmvormen parodieert. Bovendien komen er geen superhelden aan te pas, enkel een Duistere Heerser uit een ander deel van het universum. Die overigens in de belichaming van Jeffrey Jones wel meteen het beste is dat de film te bieden heeft.

‘Howard The Duck’ is wel een interessante film. Een curieus stukje cinemageschiedenis dat als tijdsdocument absoluut bewaard moet blijven. Het blijft onbegrijpelijk dat met het talent achter de schermen zo’n bizar onevenwichtige film ontstaan is. Willard Huyck en Gloria Katz, verantwoordelijk voor de scripts van ‘American Graffiti’ (1973) en ‘Indiana Jones and the Temple of Doom’ (1984), hebben aan Howard gewerkt. George Lucas – toen nog met een smetvrij blazoen – trad op als producent. Diverse spraakmakende acteurs en actrices stonden in de rij om auditie te doen. En dan dit…

In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Dat is de les die uit het productieproces van ‘Howard the Duck’ te halen valt. Maar met Lea Thompson (Back to the Future) als love-interest voor een eend, typische jaren tachtigkapsels en een hoop ongein, weet de film toch geregeld een bepaalde snaar te raken. Het hangt echter van je eigen voorkeuren af of je deze film al dan niet kan waarderen.

Wouter de Boer

Waardering: 3

Bioscooprelease: 11 december 1986