Hurlyburly (1998)

Regie: Anthony Drazan | 122 minuten | drama | Acteurs: Sean Penn, Kevin Spacey, Chazz Palminteri, Robin Wright, Garry Shandling, Meg Ryan, Anna Paquin, Gianna Ranaudo, David Fabrizio, Kenny Vance, Michaline Babich, Elaine Corral Kendall, Sharon Tay, Frank Somerville, Bob Jimenez, Piers Mackenzie, Penelope Allen, Lisa Ristorucci, Igor Hiller, Curt Skaggs, Nathalie Canessa-White, Bud Cox, Peter Siteri, Laura Brownson

In Hollywood viert de decadentie hoogtij, dat weet iedereen. Als we de verhalen mogen geloven snuift en neukt iedereen er maar op los. Vele inwoners van het ‘Mekka van de entertainmentwereld’ laveren heen en weer tussen een kunstmatig gefabriceerde roes en een onoverkomelijke depressie. Dat is althans zoals schrijver David Rabe het ons voorschoteld in zijn toneelstuk ‘Hurlyburly’. Begin jaren tachtig, toen het cocaïnegebruik in Hollywood welig tierde, schreef hij het stuk. In 1984 ging ‘Hurlyburly’ in Chicago in première met klinkende namen in de cast, onder wie William Hurt, Christopher Walken, Harvey Keitel en Sigourney Weaver. Enkele jaren later speelde op Broadway een tweede versie van het stuk, met onder meer Sean Penn in de hoofdrol. Aanvankelijk had Penn bedenkingen over of hij wel geschikt was voor de rol; zijn method acting stelde zware eisen aan hem. Maar ‘Hurlyburly’ was zo’n groot succes dat Rabe er ook een film van wilde maken. En hij wilde niemand anders dan Sean Penn voor de hoofdrol. Die film kwam er uiteindelijk in 1998.

Penn speelt Eddie, die samen met zijn sarcastische vriend Mickey (een geblondeerde Kevin Spacey) een succesvol castingbureau runt. Mickey is weg bij zijn vrouw en woont derhalve samen met Eddie in hun gigantische appartement in de heuvels rond Hollywood. Zo af en toe krijgen ze bezoek van hun vrienden. Phil (Chazz Palminteri) is een B-acteur met losse handjes en een kort lontje en Artie (Garry Shandling) is een aalgladde producent die minderjarige meisjes gouden bergen belooft in ruil voor seks. De vier slijten hun dagen met feesten, seks en vooral heel veel cocaïne. Langzaam maar zeker ziet Eddie zichzelf ten onder gaan aan zijn losbandige levensstijl. Steeds meer vragen over de leegheid van zijn bestaan komen bij hem boven. Omdat hij geen antwoord weet op die vragen, stort hij zich maar wéér op de cocaïne, waardoor hij veranderd in een mentaal wrak. Ook de vrouwen in zijn leven – zijn ex Darlene (Robin Wright Penn), de stripper Bonnie (Meg Ryan is een voor haar atypische rol) en de piepjonge Donna (Anna Paquin) – lijken hem niet op het juiste pad te kunnen brengen. En zo gaat Eddie zijn eigen ondergang tegemoet.

Anthony Drazan, die eerder ‘Imaginary Crimes’ (1994) met Harvey Keitel maakte, regisseert deze film, waarin vooral erg veel gesproken wordt. Het is een draaikolk aan dialogen die je tegemoet komt in deze zeer beklemmende tragedie. ‘Hurlyburly’ is geen film waar je vrolijk van wordt, aangezien de onsympathieke personages misantropische monsters zijn die zwelgen in narcisme en egoïsme. Eddie is bijvoorbeeld uitsluitend bevriend met de agressieve Phil omdat hij er dan van verzekerd is dat hoe laag bij de grond hij ook komt, er altijd iemand is die daar nog onder bungelt. Om diezelfde reden is Mickey, die zich ver verheven voelt boven alles en iedereen en zijn snijdig sarcasme lustig laat tieren, dan weer bevriend met Eddie. De communicatie tussen de mannen is afstandelijk, ontwijkend en vertroebeld door het vele cokesnuiven. Eddie is de enige die beseft dat het zo niet langer kan, maar zie maar eens uit die negatieve spiraal te komen als je totaal geen steun krijgt van de mensen om je heen. Met de vrouwen in de film is het ook al niet best gesteld, al staan zij in ieder geval nog sterk genoeg in hun schoenen om voor zichzelf op te kunnen komen. En dat is meer dan wat je van de vier losgeslagen mannen kunt zeggen.

Wanneer een verhaal zo karaktergestuurd is als ‘Hurlyburly’ móet je wel met een sterke cast op de proppen komen. En dat is Drazan zeker gelukt. Met mensen als Sean Penn en Kevin Spacey binnen de gelederen ben je verzekerd van uitstekend acteerwerk. Vooral het personage van Penn is interessant, omdat hij in de loop van de film tot het besef komt dat hij zo niet langer door kan gaan. Eddie worstelt gigantisch met zichzelf en de wereld om hem heen, maar hij is niet sterk genoeg om eigenhandig uit die poel van verderfelijkheid te klauteren. Sean Penn speelt zijn rol niet, hij ís het. Kevin Spacey doet waar hij goed in is; de megalomane cynicus uithangen. Hij heeft bovendien de beste oneliners. Chazz Palminteri (‘The Usual Suspects’, 1995) is sterk als de tragische Phil, die zo gebrekkig communiceert dat hij iedere keer wanneer de grond hem te heet onder de voeten wordt, geweld als enige uitweg ziet. De onbekende Garry Shandling is vooral erg glad en creepy als de nare en seksistische Artie. Verrassend is de keuze voor Meg Ryan als de op seks en drugs beluste stripper Bonnie. Met deze rol bewijst ze meer te kunnen dan alleen maar de geijkte typetjes spelen in weinig originele romantische komedies. Robin Wright Penn en Anna Paquin bewijzen met hun spel opnieuw twee uitstekende, veelzijdige actrices te zijn.

‘Hurlyburly’ zal net zoveel mensen afschrikken als aantrekken. De film zit intelligent in elkaar, er wordt ijzersterk geacteerd en de dialogen zijn ondergedompeld in een flinke laag gitzwart sarcasme. Echter, geen enkel personage is sympathiek, er wordt oeverloos gezwetst en geklaagd in deze eigenlijk iets te lange film en na afloop houd je er een nare smaak in je mond van over. Of je deze film moet gaan kijken, hangt eigenlijk helemaal af van je persoonlijke voorkeur. Feit blijft dat deze film uitstekend in elkaar zit en dit een ware showdown is van twee van de beste Hollywood-acteurs van hun generatie (Penn en Spacey), die geen spetterende actie nodig hebben om te kunnen schitteren. Wie van intelligent acteursdrama houdt zal zich met deze film in ieder geval niet vervelen.

Patricia Smagge

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 3 juni 1999