Hustle & Flow (2005)
Regie: Craig Brewer | 116 minuten | actie, drama, misdaad, muziek | Acteurs: Terrence Howard, Anthony Anderson, Taryn Manning, Taraji P. Henson, DJ Qualls, Paula Jai Parker, Elise Neal, Isaac Hayes, Ludacris, Jordan Houston, William Engram, Bobby Sandimanie, Haystak, Claude Philips, Josey Scott, John Still, Jay Munn, Michael Hooks, Jerome Toles, Paul Beauregard, Al Kapone, Jennifer Bynum, Green, Terrence Brown, T.C. Sharpe, Lindsey Roberts, Free Sol, Clarence Mabon, Mark Goodfellow, Latasha Texas, Tracy Davis, Erica Miller, Helen Bowman, Dennis Phillippi
Als er een film nogal ondergewaardeerd is afgelopen jaar dan is het ‘Hustle & Flow’ wel. Dat veel mensen de film links lieten liggen is op zich niet zo vreemd, want van originaliteit kun je Craig Brewer’s rap-productie moeilijk betichten. Toch heeft de blauwdruk van het underdog-wordt-topdog-genre, om in vaktermen te blijven, een bijzonder indrukwekkend filmpje opgeleverd. ‘Hustle & Flow’ swingt.
In ‘Hustle & Fow’ maak je kennis met pooier Dee Jay (Howard). De man heeft moeite om zijn kostje bij elkaar te scharrelen. Niet alleen moet de pooier zichzelf onderhouden, hij moet ook zorg dragen voor zijn zwangere vriendin, een baby en twee hoertjes. Alsof Dee Jay nog niet genoeg aan zijn hoofd heeft, belandt hij opeens in een midlife-crisis. Er is nog maar een uitweg: muziek. Net als zijn held en vroegere buurtgenoot Skinny Black (Ludacris) wil Dee Jay door middel van rapmuziek zijn uitzichtloze leventje ontvluchten. Black is ondertussen uitgegroeid tot een gewild artiest. Dee Jay hoopt ook op succes, samen met jeugdvriend Key (Anderson) stort hij zich op het maken van een demo.
Zoek je een film met een ingenieus verhaal, dan moet je ‘Hustle & Flow’ maar snel vergeten. De film doet niets nieuws en volgt braaf het stramien dat ‘Rocky’ en ‘8 Mile’ al tijden geleden hebben bewandeld. Toch steekt Brewer’s film torenhoog boven de concurentie uit. De reden? ‘Hustle & Flow’ heeft een hart. En dat hart heet Terrence Howard. De acteur zet een fenomenale rol neer als ambitieuze pooier die koste wat het kost de top wil bereiken. Howard’s weergave van Dee Jay is levensecht. De pooier is een ietwat sullige man die zijn leven maar niet onder controle kan houden. Zo wordt Dee Jay flink op de huid gezeten door zijn meiden, vaak delft de man dan het onderspit. Als hij tot het uiterste wordt gedreven, blijkt dat Dee Jay zo onzeker en radeloos wordt dat hij enkel in het uitdelen van rake klappen de situatie weer de baas wordt. Howard zet een echt mens neer die worstelt met het leven en zichzelf. Een mens die aan zijn troosteloze leven wil ontsnappen en een zinvol bestaan wil opbouwen.
Dee Jay is geen vleesgeworden karikatuur van de typische pooier zoals je die in gangsterfilms en rapvideo’s ziet. Er is niets romantisch aan het leven van onze pimp, iets wat de talloze hiphop-clips je vaak willen doen geloven. ‘Hustle & Flow’ is ook sterk in de weergave van de prostituées in dienst van Dee Jay. Hier geen oerdomme bimbo’s, maar sterke vrouwen die het beste van de situatie proberen te maken. Het is mooi om te zien hoe Dee Jay zijn vrouwen probeert te troosten en helpen als ze het nodig hebben. Howard zet een complex personage neer. Op het ene moment is Dee Jay een soort tragische anti-held die probeert zijn weg te vinden in zijn troosteloos bestaan, terwijl je het volgende moment vol afgrijzen zit te kijken hoe de pooier een hoertje en haar baby buitenzet na een felle ruzie. Geen lieverdje, onze held.
Naast Howard die vol overgave zijn karakter vorm geeft, zijn ook andere acteurs goed op dreef. Vooral Anderson en Qualls maken indruk. De zwaarlijvige Anderson wordt meestal in pijnlijk onleuke komedies gecast, maar met ‘Hustle & Flow’ laat hij zien dat hij wel degelijk kan acteren. Ook Qualls zet een sterk staaltje neer als de dj van Dee Jay. De scènes waarin Howard met dit duo zit zijn geweldig. Er is een zekere chemie tussen het trio wat hun momenten extra krachtig maakt. Als de drie vrienden samen muziek gaan maken vlamt de film. Je bent getuige van een bijzonder moment in het leven van Dee Jay: hij gaat een demo maken. De magie van muziek komt goed naar voren in deze passages als je ziet hoe drie mannen samen opgaan in hun werk. Als Howard voorzichtig enkele raps begint op te ratelen, Qualls een geschikte beat zoekt en Anderson de boel coördineert krijg je kippenvel. Muziek verbroedert en geeft kracht: zelden is zo goed in beeld gebracht wat muziek met mensen kan doen.
De raps in ‘Hustle & Flow’ zijn door Howard zelf ingezongen en dat klinkt helemaal niet slecht. Howard zit helemaal in zijn rol en laat Dee Jay’s agressie op een intense manier in woorden vangen. Je kunt de wanhoop en woede van de pooier bijna proeven. Terwijl Dee Jay steeds verder groeit in zijn nieuwe rol, verliest hij zijn oude leventje langzaamaan uit het oog. Als pooier is hij niet meer zo actief. Uiteraard komt de criminele geschiedenis van onze held later alsnog om de hoek kijken. Met name de finale van de film komt schokkend over. Mede dankzij het goede camerawerk dat de actie altijd strak in beeld brengt. Een vlotte montage doet de rest.
Hoewel de synopsis van Brewer’s werk als een standaard coming of age verhaaltje klinkt, bevat ‘Hustle & Flow’ diepere lagen. De film behandelt verschillende onderwerpen zoals zelfacceptatie, ambities en verantwoordelijkheden. Brewer’s productie is niet enkel een verhaal over de underdog, de film is ook een sociaal drama en muziekfilm. In plaats van een schreeuwerig pamflet te maken waarin hij tegen de omstandigheden in achterstandswijken tekeer gaat, heeft Brewer heel subtiel in beeld gebracht in wat voor situatie jonge zwarte mensen in Amerika moeten leven. Ook de valse romantiek van het souteneursschap wordt keihard onderuit gehaald.
Het zwakke verhaaltje van de film wordt ruimschoots gecompenseerd door het fantastische acteerwerk, de ijzersterke kippenvelopwekkende soundtrack en vlotte regie.
Wat wel erg jammer is aan ‘Hustle & Flow’ is dat Terrence Howard pas zo laat ontdekt is. De zwarte acteur heeft na jaren sappelen nu pas de erkenning gekregen die hij zo lang verdiende. Echt schandalig, want het is aan zijn talent te danken dat cinematografische misbaksels als ‘Glitter’ en halfgeslaagde films als ‘Dead Presidents’ nog enigzins de moeite waard waren. Maar daar moet wel bijgezegd wotrden dat de beste man geen al te goede neus voor het kiezen van films heeft. Zo was ‘Glitter’ niet de enige muziekfilm waar hij beter niet in kon zitten, ook het 50 cent-vehikel ‘Get Rich Or Die Trying’ geen al te beste keuze. Hoe dan ook, Howard heeft met ‘Hustle & Flow’ zijn visite-kaartje afgegeven als lead actor.
‘Hustle & Flow’ is een intiem Indie-drama met een sterke cast en geweldige muziek. Je hoeft helemaal geen fan te zijn van hiphop en rap om van de muziek te genieten in Brewer’s film. Het is de passie en inzet waarmee de muziek gebracht wordt die de soundtrack zo sterk maakt. Muziek als bindmiddel, als escapisme en als uiting: krachtig en recht vanuit het hart. Een film als ‘8 Mile’ mist de passie en betrokkenheid die Brewer’s productie zo genietbaar maakt. In tegenstelling tot ‘8 Mile’ of ‘Rocky’ is ‘Hustle & Flow’ niet voor het geld gemaakt, maar uit liefde. De liefde voor muziek en mensen als Dee Jay. ‘Hustle & Flow’ is een feel good film in een rauw jasje.
Frank v.d. Ven
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 1 december 2005