I Am Zlatan (2021)

Recensie I Am Zlatan CinemagazineRegie: Jens Sjögren | 101 minuten | drama, biografie | Acteurs: Dominic Andersson Bajraktari, Granit Rushiti, Cedomir Glisovic, Merima Dizdarevic, Håkan Bengtsson, Selma Mesanovic, Linda Haziri, Emmanuele Aita, Gijs Naber, Duccio Camerini, Helena Ellison, Matilda Limås

Tegenwoordig is de naam van voetballer Zlatan officieel een merk en spreekt de man al jaren in de derde persoon over zichzelf. Maar hoe groeide een jongen uit een achterbuurt van Malmö uit tot één van de beste voetbalspitsen van zijn generatie? Wanneer de lokale professionele club hem weer eens bijna van de jeugdopleiding wil aftrappen, vraagt de jonge Zlatan Ibrahimović voor één keer advies aan zijn vader Sefik. Eerst luisteren en braaf knikken, maar ook weer niet helemaal luisteren want vervolgens sla je gewoon je eigen weg in, aldus Sefik. En zo geschiedde.

Hoewel Lionel Messi en Cristiano Ronaldo meerdere keren de gouden schoen en de Europese beker voor clubteams op hun naam hebben geschreven, is Zlatan de eerste waarvan de biografie niet als documentaire maar als fictiefilm op het grote doek is te zien. Het gelijknamige biografische boek deed best wat stof opwaaien in de voetbalwereld. Daarin stelde hij onder meer dat de succesvolle voetbalcoach Pep Guardiola (Zlatan speelde een korte periode voor FC Barcelona) een enorme control freak en eikel is. Zlatan neemt dus nooit een blad voor de mond. Opmerkelijk is dan dat de film ‘I Am Zlatan’ nogal gezapig is geworden en, vooral wanneer je voetbal volgt, voelt als mosterd na de maaltijd.

In principe bestaat de plot uit het eerste gedeelte van de biografie, tot aan Zlatans transfer naar Juventus, en wordt filmisch voor het publiek bijna kant en klaar voorgekauwd: geen onbezorgde jeugd; gescheiden ouders; immigratieachtergrond, de Balkan; probleemkind op school, vooral moeite met regels en discipline; absoluut geen teamspeler; en soms veel hart voor zijn omgeving. Kortom, je kunt wel het kind uit Malmö halen, maar Malmö niet uit het kind. Daarnaast is de verfilming van de voetbalmomenten houterig. De productie kiest puur het perspectief van Zlatan op het veld en zoomt bijna nooit in op het team, de schoonheid en noodzakelijkheid van het groepsspel, zelfs voor een individuele stylist van zijn statuur. Dit past dan wel weer bij het enorme ego van de ranke Zweed.

Evenals bij het gelijknamige boek zijn de rauwe randjes van het verhaal het meest interessant, en af en toe pikant. Voetbalmakelaar Mino Raiola, die Zlatan tijdens zijn Ajax-periode onder hoede neemt en net voor zichzelf is begonnen, heeft een ietwat dubieuze rol bij Zlatans ontwikkeling richting voetbalsterrendom. Raiola, de zoon van een Haarlemse pizzarestauranthouder, weet wel raad met de straat in de Zweedse jongen en geeft bijna als enige in de Ajax-tijd gewaardeerd tegengas: doe eerst gewoon, train drie keer zo hard dan je collega’s, daarna volgen het geld en de faam vanzelf (lees eigenlijk: regel ik wel de juiste commissie). Net als de relatie met zijn vader brengt de film dit best sappig en ietwat komisch. Echter het voelt vooral dik aangezet, alsof je met lui uit ‘Goodfellas’ (Martin Scorsese, 1992) van doen hebt. Overigens krijgt acteur Emmanuele Aita amper Nederlands door zijn strot. Zo zijn er meer slordige castingkeuzes.

Ondanks dat dit een Zweeds, Deens en Nederlandse coproductie is, holt de Nederlandse periode aan de kijker voorbij. Ronald Koeman, een plichtmatige vertolking van Gijs Naber, en Ajax spelen voornamelijk boemannen. Ze snappen Zlatan gewoonweg niet en dienen in zijn grote verhaal als springplank voor de grote glorie dat het Zweedse talent feitelijk toekomt. Een gemakzuchtig inkoppertje, en niet helaas niet het enige. Dus, hoewel de hele productie er tamelijk gelikt uitziet, blinkt ‘I Am Zlatan’ als sportfilm niet uit. Op detailniveau is de film nog een te pruimen relaas maar het is bij lange na niet even verrassend en scherp als zijn onderwerp voor het doel is. En als fan kun je evengoed met internetbronnen je eigen Zlatan mythologiseren (pas wel op voor de copyright!), want de hoogtepuntfilmpjes aan het einde bevatten meer pit dan de gehele film.

Roy van Landschoot

Waardering: 2.5

Bioscooprelease: 28 april 2022
VOD-release: 27 juli 2022