I Do Not Know What It Is I Am Like (1986)

Regie: Bill Viola | 89 minuten | drama, animatie, documentaire

‘I Do Not Know What It Is I Am Like’ bestaat uit een veelvoud van beelden die Bill Viola en zijn executive producer en productiemanager Kira Pirov, in een periode van twee jaar verzameld hebben. Het werd in 1986 gezien als een belangrijke bijdrage aan de contemporaine videokunst daar de beelden het publiek aanspraken in de innerlijke taal van subjectieve gedachten. Viola die bekend staat als een van de belangrijkste videokunstenaars uit die periode filmde ‘I Do Not Know What It Is I Am Like’ tijdens een aantal reizen die hij samen met Kira Pirov maakte. Ze filmden onder andere in het Wind Cave National Park een loslopende kudde buffels, in de Canadese Rocky Mountains een time lapse naast een gletsjermeer, en een zevendaagse durend vuurloop ritueel op het eiland Fiji tijdens hun verblijf in een Hindi tempel.

‘I Do Not Know What It Is I Am Like’ verwijst naar de invloed van het dierlijk instinct van de mens op zijn innerlijk bewustzijn. De film vormt een persoonlijk onderzoek van Viola naar dit gegeven en bestaat uit een stroom beelden waarin Viola naar eigen zeggen een tijdloos beeld schept van de natuur en onze plaats daarin. Het lijkt echter eerder een studie naar een andersoortige positie van de camera ten opzichte van de horizon – ondersteboven, diagonaal, etcetera, alsmede een onderzoek naar het effect van tijd- en ruimte-manipulatie door slow motion of time-lapse (vertraagde beelden en een vorm van foto animatie door geen 24 maar 10 of 5 beeldjes per seconde te gebruiken). Viola husselt zo camerabeweging, tijdsbeleving, inhoud en vorm door elkaar.

Zowel de camerabewegingen als de manier waarop hij uiteenlopende beelden in een sequentie achter elkaar plaatst vormen op psychologische wijze gaandeweg een subjectief verhaal in het hoofd van de toeschouwer afhankelijk van zijn of haar beleving en interpretatie van de beelden. In zoverre heeft de film voor Viola ongetwijfeld onderzoeksresultaten opgeleverd. Of de beelden bij de kijker daadwerkelijk een tijdloos beeld van de natuur en onze plaats daarin oproepen is een tweede. ‘I Do Not Know What It Is I Am Like’ gaat tamelijk snel vervelen en al na de vijftiende minuut je zintuigen irriteren in plaats van prikkelen. De gedachte nog 75 minuten door te moeten kijken naar druipstenen in een grot, het kadaver van een zoogdier, grazende buffels in een landschap of een camera die 180 graden op zijn kop rondom een meer zwalkt, roept de neiging tot zappen of versneld doorspoelen op. En tegen de vijfentwintigste minuut wordt het niet meer verder willen kijken een bijna niet te weerstane instinctieve behoefte. Wat dat betreft heeft Viola bereikt wat hij wilde, hij haalt zeker het dierlijke in de kijker naar boven. Maar of dit werkelijk de reactie is waar hij naar zocht is een ander verhaal.

Redactie Cinemagazine

Waardering: 2