I Love You Phillip Morris (2009)

Regie: Glenn Ficarra, John Requa | 102 minuten | drama, komedie | Acteurs: Jim Carrey, Ewan McGregor, Leslie Mann, Rodrigo Santoro, Nicholas Alexander, Michael Beasley, Tony Bentley, Allen Boudreaux, Sean Boyd, Brennan Brown, Marcus Lyle Brown, Marylouise Burke, Beth Burvant, Trey Burvant, Edward D. Caiado, Clay Chamberlin, Dameon Clarke, Ken Clement, Antoni Corone, David Dahlgren, Harrison C. Davies, Tommy Davis, Giovanni Di Pietro, Kibwe Dorsey, Lela Edgar, J.D. Evermore, Griff Furst, Jeff Galpin, Larry Gamell Jr., Jim Garrity, Geraldine Glenn, Annie Golden, Douglas M. Griffin, Jessica Heap, Brent Henry, Randy Herman, Louis Herthum, Tim Hickey, Keith Hudson, Jaime San Andres, DeVere Jehl, David Jensen, Kennon Kepper, Jacqueline King, Elton LeBlanc, Laurie Lee, Sharon K. London, Audrey Lynn, Marc Macaulay, Reginald Mack, Sammi-Jack Martincak, David Joseph Martinez, James B. McDaniel, Ann Mckenzie, Wendy Michaels, Randall Newsome, Lance E. Nichols, Victor Hugo Palacios, Antonino Paone, Liann Pattison, Henry Pelitire, Nicholas Rich, Denise Robin, Johnny Rock, Andrew Sensenig, Morgana Shaw, Michael Showers, Andy Sims, Lisa Mackel Smith, Derek Southers, David Stanford, Jeremy Dean Turner, Martha Twombly, Deneen Tyler, Jake Austin Walker, Jaycie Taylor Walker, Michael Wozniak, Jaymon Yates

Glenn Ficarra en John Requa, het duo dat eerder het script schreef voor verrassingshit ‘Bad Santa’ is opnieuw in de pen gekropen om ons een zwarte komedie te brengen, waar ze ditmaal ook samen voor in de regisseursstoel kropen. Eerder lieten ze die taak aan Terry Zwigoff, die ons in zijn geslaagde kerstscherts (!) kennis liet maken met de humoristische kant van Billy Bob Thornton. In het verwarrend getitelde ‘I Love You Phillip Morris’ is het de beurt aan Jim Carrey, die ook bewezen heeft twee gezichten te hebben. Je kan namelijk niet aan de man denken zonder in een flits bekkentrekker Stanley Ipkiss, de stuntelende Lloyd Christmas of de stapelgekke Ace Ventura voor je te zien. Of alle drie. Maar daarnaast heeft hij in films als ‘The Truman Show’ en vooral ‘Man on the Moon’ en ‘Eternal Sunshine of the Spotless Mind’ ook prachtig serieus toneelspel laten zien. Al heeft hem dat van Oscar nog geen erkenning opgeleverd. Uit de zes nominaties voor een Golden Globe die zijn werk tot nu toe wel opleverde (met drie om drie perfect in balans voor de komische en dramatische rollen), werd het begeerde beeldje tweemaal uitgekeerd: voor ‘The Truman Show’ en ‘Man on the Moon’.

In het donkere komische drama ‘I Love You Phillip Morris’ combineert Carrey ditmaal beide aspecten van zijn carrière, en dat levert weliswaar een interessante film op, maar geen komedie of drama dat constant een hoog niveau haalt. De beste grap zit zelfs niet in de film: het script is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van oplichter Steven Russell. De realiteit verzin je soms niet, zo blijkt maar weer. Steven Russell (bijnaam ‘King Con’ ofwel Koning Oplichter) is namelijk een zeer opmerkelijk persoon, bij wie je jezelf direct afvraagt waarom je nog niet eerder van hem gehoord hebt. De veelzijdige oplichter, wiens avonturen beschreven zijn in het boek van Steve McVicker (waar Ficarra en Requa hun script op baseerden), biedt op basis van zijn verschillende karaktertrekken alleen genoeg materiaal voor een hele serie boeken. In de film komen die eigenschappen al in het eerste kwartier naar voren, dankzij een zeer effectieve introductie. We leren bijvoorbeeld dat Steven een dochtertje heeft met zijn sterk religieuze vrouw (gespeeld door Leslie Mann, vooral bekend uit de films van echtgenoot Judd Apatow) en als politieagent een vrij rustig bestaan lijkt te leven. Maar ook dat hij geadopteerd is en op zoek wil naar zijn echte moeder. Wanneer die hem niet wil kennen, verhuist het gezin halsoverkop naar Florida om uit het niets een nieuw bestaan (en een nieuwe carrière) op te bouwen. Tot hij een zwaar auto-ongeluk krijgt, waardoor hij besluit het opnieuw over een nieuwe boeg te gooien en te zweren voortaan zichzelf te zijn. Steven is namelijk homoseksueel. ‘Oh, by the way, I’m gay,’ zoals hij ons na dat kwartier zelf vertelt.

Na deze duizelingwekkende introductie halen de debuterende regisseurs wat vaart uit het verhaal, waarbij er een nadrukkelijkere focus komt te liggen op de romantiek in het nieuwe leven van de hoofdrolspeler. Het bruggetje dat deze overstap mogelijk maakt is de korte relatie tussen Steven en Jimmy (een bijrol van Rodrigo Santoro), die de filmmakers bovendien de gelegenheid biedt een aantal van hun meest banale en originele grappen af te vuren. ‘It’s really expensive to be gay,’ verzucht Steven bijvoorbeeld wanneer hij zijn creditcard nog maar eens moet trekken om in zijn hippe, luxe levensstijl te voorzien. Daarnaast krijgen we zo een eerste inzicht in de beweegredenen voor Stevens stelselmatige oplichterij: hij ziet het als noodzaak, om zichzelf en vooral zijn geliefde van alle denkbare weelde te voorzien. Het is een kwestie van tijd tot hij dan een keer tegen de lamp loopt en ervoor naar de gevangenis gestuurd wordt. Waar hij de liefde van zijn leven tegen komt, de titulaire Phillip (een mooie behouden bijrol van Ewan McGregor) en de achtbaan van ontsnappingen, zwendelarijen en vooral bevlogen romantiek ingezet wordt.

De voornaamste reden dat ‘I Love You Phillip Morris’ dan niet voortdurend het hoge niveau haalt dat in sommige scènes wel degelijk geboden wordt, is dat het uitgebreide bronmateriaal meerdere films mogelijk maakt, waarbij de wisselende insteek van de makers om die opties te combineren afbreuk doet aan de mogelijkheden van een eenduidige richting. Carrey krijgt de kans om er een showcase van een breed scala aan karaktertyperingen van te maken, die ieder een andere kant van zijn diversiteit aanspreken. Zijn Steven Russell is hier een rustige, zorgzame echtgenoot en vader, daar een tot het geforceerde toe flamboyante homoseksueel, dan weer een gewiekste oplichter die nog het meest doet denken aan de rol van DiCaprio in ‘Catch Me If You Can’. De aard van zijn oplichtingen is in de plot helaas wat onderontwikkeld (het ‘hoe’ wordt bijvoorbeeld te weinig belicht), maar dat is waarschijnlijk gedaan om verdere vergelijkingen met eerdergenoemde film te vermijden. Op zich jammer, want de echte Steven Russell schijnt een IQ van 163 te hebben, wat een portret dat meer gericht zou zijn op zijn leven als oplichter en minder op zijn soms voor komisch effect onnodig benadrukte geaardheid waarschijnlijk minstens zo interessant zou maken. Wat overigens geen afbreuk doet aan de focus die wel gekozen is: de romantische aspecten. Het resultaat is namelijk een geslaagde (want origineel en verfrissend) romantische komedie, die echter iets meer had moeten kiezen voor de voor Ficarra en Requa typerende cynische humor en iets minder voor het onderliggende drama, dat enigszins ongemakkelijk en onnodig aanvoelt. De spelers kunnen daar zeker wel mee overweg, maar de kijker had dat niet noodzakelijk gevraagd, of op basis van het affiche verwacht.

Robert Nijman

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 22 april 2010