Ik zal zien (2025)

Regie: Mercedes Stalenhoef | 96 minuten | drama | Acteurs: Aiko Mila Beemsterboer, Minne Koole, Roman Derwig, Mikky Dijkstra, Hannah van Lunteren, Leonoor Koster, Edward Stelder, Marlies Tjarks

In ‘Ik zal zien’ van Mercedes Stalenhoef vallen vorm en intentie in de schaduw van het verhaal.

Onderwaterbeelden introduceren de zeventienjarige Lot en haar vriendje Casper tijdens wat een lichtvoetige, verliefde duikvakantie lijkt. Maar met oud en nieuw verandert alles wanneer Lot een lont opnieuw aansteekt en het vuurwerk door haar eigen toedoen in haar gezicht ontploft. Vanaf dat moment dreigt ‘Ik zal zien’ in de val te lopen van een waarschuwingsfilm over vuurwerk.

Lot verliest vrijwel al haar zicht. De film toont hoe ze opnieuw moet leren bewegen, oriënteren en voelen, en hoe haar omgeving daarop reageert. Maar waar de makers een nieuwe wereld hadden kunnen openen – waarin Lot niet in miserie vervalt, maar groeit – blijft de film hangen in wat verloren is. We kijken vooral naar wat er niet meer is, in plaats van wat er mogelijk ontstaat.

Stalenhoef kiest voor veel scherptediepte, wazige en afgesneden beelden – een poging om Lots ervaring te benaderen. Samen met het knappe geluidsontwerp van Michel Schöpping ontstaat zo een benauwde, fragmentarische wereld waarin de kijker net als Lot houvast moet missen. Toch werkt deze aanpak niet altijd verbindend: wat bedoeld is als zintuiglijke onderdompeling, voelt soms juist afstandelijk. Cruciale momenten – zoals Lots eerste avond alleen in het revalidatiecentrum – worden overgeslagen. In plaats daarvan opent ze een raam en luistert naar de wind in de bladeren, alsof haar zintuigen zich al wonderbaarlijk hebben aangepast. Daarna volgt een abrupte snede naar de volgende ochtend.

Daar, op de gang, staat Lot alleen – een shot dat ruimte laat voor emotie. Je zou willen dat de film vaker zulke momenten toeliet. Aan de ontbijttafel zit ze tussen andere blinden, maar ook zij blijven door Lots perspectief fysiek buiten beeld. De filosofie is helder: we zitten in haar wereld. Maar het gevolg is dat we die wereld nauwelijks leren kennen. Daarbij komt dat Lot zelf zwijgzaam blijft, op afstand.

De film snakt dan ook naar iets eigens – een rebels detail, een onverwachte humoristische noot, iets dat maakt dat je met haar mee wílt. Maar Lot blijft lief, passief. Haar enige ontsnapping is de droom, waarin ze weer kan zien. Vaak duiken we dan opnieuw onder water, maar omdat haar wereld, haar arena, nooit echt geworteld is in die van het duiken – Lot is immers zeventien – voelt het meer als een hobby die ze kwijtraakt. Daardoor staat ook hier weinig op het spel. Het gemis raakt niet aan een wereld die diep met haar hart en ziel verbonden was.

De ontmoeting met Micha, een oudere mede-revalidant die haar introduceert aan sigaretten en slaappillen, lijkt een kantelpunt te suggereren, maar blijft braaf. Lot drinkt en gebruikt XTC ook met Casper, waardoor de oude en nieuwe wereld nooit echt botsen, maar geruisloos naast elkaar blijven bestaan.

De visuele aanpak – het ons afgesneden houden van haar omgeving – is op papier interessant, maar eist zijn tol. Bijrollen als Ed, een mederevalidant met een tumor, worden hierdoor niet getoond als volwaardige personages, maar gereduceerd tot het noodzakelijke voor het dramaturgische drama. Zijn dood raakt, maar voelt gemakzuchtig: teruggebracht tot zijn handicap en enkele tragische zinnen. De emotie moet komen van de hond die hij nalaat – mooi, maar uiteindelijk niet genoeg.

Aiko Beemsterboer draagt vrijwel elke scène en doet dat met overtuiging. Haar spel is rauw, fysiek, ontwijkend – en tegelijk doordrenkt van een stille hunkering naar controle. Maar het scenario gunt haar te weinig ruimte om werkelijk te transformeren. Wat Lot drijft, blijft grotendeels onuitgesproken.

‘Ik zal zien’ is een film met vorm en intentie, maar mist het leven dat de visuele keuzes en poëtische kracht hadden kunnen dragen. De film probeert iets voelbaar te maken, maar vergeet de wereld waarin dat gevoel moet bestaan.

Martijn Smits

Waardering: 2.5

Speciale vertoning: IFFR 2025
Speciale vertoning: Movies That Matter Festival 2025
Bioscooprelease: 3 april 2025