Ik zeg je eerlijk (2024)

Regie: Eva Nijsten | 25 minuten | documentaire

Een fleurig overhemd, een krulsnor en een knotje. In de documentaire ‘Ik zeg je eerlijk’ (2024) geeft de excentrieke Peter les over culturele, religieuze en seksuele diversiteit. Terwijl hij met kinderen van verschillende leeftijden in gesprek gaat, houd je je hart vast voor de reacties. Regisseur Eva Nijsten (‘Sinterklaas Bestaat’, ‘Heilig Boontje’) laat zien dat dat niet nodig is, tot het eind van de film aanbreekt.

In verschillende klassen speelt Peter een kennismakingsspel. Er komen stellingen langs als ‘Ik identificeer mijzelf als een meisje of een vrouw’, ‘Ik geloof in een God’ en ‘Ik roddel nooit’. De kinderen reageren erop door te gaan staan of te blijven zitten. Peter is sportief: zelf doet hij ook mee aan het spel. Zo maakt hij duidelijk dat anderen hem zien als een vrouw. Het leidt tot verwarring, maar er is ook iets geleerd.

Dan gaat Peter in op thema’s als verliefdheid, kledingnormen en jezelf kunnen zijn. Hij stelt prikkelende vragen, vraagt door zonder drammen en gebruikt humor om het luchtig te houden. De interactie tussen Peter en de kinderen is boeiend om te zien; hier is een professional aan het werk. Het kringgesprek wordt afgewisseld met shots van tekeningen op tafels, muren en vensterbanken.

Halverwege wordt Peter openhartiger. Hij bespreekt zijn homoseksualiteit (“Ik droomde van Zwarte Piet”) en vertelt dat hij moslim is geworden. Het is een spannend moment in de film, maar zijn persoonlijke verhaal vormt het startpunt van een mooi gesprek. De leerlingen vertellen wat zij van huis uit hebben meegekregen en mogen nieuwsgierig zijn (“Drinkt u nog bier en eet u varken?”).

Maar net als het niet ruimdenkender lijkt te kunnen, slaat de sfeer om. Een leerling stelt een ongemakkelijke vraag en voor zowel Peter als de leerling hoop je op de schoolbel. Ineens is daar ook de bewustwording van de camera’s. Waren de kinderen wel echt zo open-minded of hielden ze zich in voor de lens?

Regisseur Eva Nijsten schrijft op haar website dat ze kijkers in aanraking wil brengen met werelden en denkbeelden die ze niet kennen. Dat lukt met ‘Ik zeg je eerlijk’. Het is een mooi portret van Peter, die op scholen lastige onderwerpen tackelt en daarbij zijn doelgroep om de vinger windt. De film laat ook goed zien hoe ruimdenkend kinderen zijn, al zouden de camera’s weleens een vertekend beeld kunnen geven.

Ester Šorm

Waardering: 3.5

Speciale vertoning: Nederlands Film Festival 2024
Uitzending: 14 oktober 2024 (NPO2)