Illusions perdues (2021)

Regie: Xavier Giannoli | 151 minuten | drama, geschiedenis | Acteurs: Benjamin Voisin, Cécile de France, Vincent Lacoste, Xavier Dolan, Salomé Dewaels, Jeanne Balibar, André Marcon, Louis-Do de Lencquesaing, Gérard Depardieu, Jean-François Stévenin, Candice Bouchet, Jean-Marie Frin, Saïd Amadis, Isabelle de Hertogh, Laurence Ferraro

Hoe houd je jezelf en je integriteit overeind in een wereld vol met corruptie, omkoping en misleiding – maar ook vol met oppervlakkig vermaak? Dat is het thema van ‘Illusions perdues’ (Verloren illusies), waarin de jonge romantische dichter Lucien vanuit de provincie in Parijs terecht komt, zijn ziel verkoopt en de onvermijdelijke prijs betaalt voor zijn hoogmoed.

Lucien Chardon (Benjamin Voisin) is dolverliefd op de adellijke Madame de Bargeton (Cécile de France). Ook werkt hij in een klein drukkerijtje voor haar echtgenoot. Door zijn poëzievoordrachten weet hij haar hart te veroveren en stort het tweetal zich in een affaire. Binnen de kortste keren komt haar echtgenoot erachter. Als eigenaar van de grond in de streek heeft hij behoorlijke macht over Luciens familie. De jonge aspirant-dichter en zijn oudere minnares vertrekken samen naar Parijs. Luciens moeder is een lid van de familie De Rubempré, verarmde adel. Door haar achternaam te gebruiken, hoopt hij geaccepteerd te worden in de salons en vooruit te komen in het leven. Als de minnares hem afwijst, moet Lucien zichzelf staande houden. Zijn literaire talent gebruikt hij als broodschrijver, recensent en vilein commentator in een omgeving vol list en bedrog, vol met klatergoud die hem rijk en beroemd maken, maar niet gelukkig.

‘Illusions perdues’ is gebaseerd op een klassieke roman – in twee delen – van de beroemde schrijver Honoré de Balzac (wiens naam in ons land bij de meeste mensen tegenwoordig helaas alleen wat gegniffel teweeg brengt) De filmversie speelt zich in dezelfde tijd af als de oorspronkelijke publicatie in delen tussen 1837 en 1843, maar doet qua thematiek bijzonder modern en actueel aan. Het grootste deel van de film draait namelijk om “fake news” – hoe verdraai je de waarheid, verzin je leugens en houd je mensen voor de gek om er zelf beter van te worden? Het is een wervelend avontuur vol met passie en emotie, verpakt in een groots opgezet kostuumdrama vol met kleurrijke personages en niet te vergeten prachtig geacteerd. Voisin gaat ongemerkt over van schuchtere naïeveling tot gehaaide journalist van laag allooi. Vincent Lacoste speelt Luciens onstuimige mentor Etienne Lousteau, gepokt en gemazeld in de riooljournalistiek, gewetenloos en charismatisch. En het is altijd een feest om Gérard Depardieu rond te zien zwieren in een goede film. Hij heeft maar een kleine rol, die van drukker annex uitgever Dauriat, maar hij weet alle aandacht als een magneet naar zich toe te trekken.

Helemaal perfect is de film niet. De speelduur is met 2,5 uur echt veel te lang om de aandacht vast te houden. Hoe geweldig de aankleding van kostuums en decors ook is en hoe fascinerend de machinaties en voorvallen ook zijn, op een gegeven moment is het punt wel gemaakt. Regisseur Xavier Gianolli had iets meer zelfdiscipline moeten hebben en ook in de montage had nog wel wat gecomprimeerd kunnen worden. Het andere punt is de voice-over, die door de hele film heen commentaar verzorgt bij de scènes. Soms handig, vaak ook overbodig – je ziet als kijker immers wat de voice-over stem je ook nog eens nadrukkelijk duidelijk wil maken – en hoe langer de film duurt, hoe irritanter de wijze verteller wordt.

Uit alles blijkt dat ‘Illusions perdues’ een film is, zoals die alleen in Frankrijk gemaakt kan worden. Hoge ambities, intellectueel en visueel uitdagend, schitterend vormgegeven, vol met clandestiene affaires, openlijke prostitutie en fraaie kostuums. Dat de Fransen het prachtig vonden, moge duidelijk zijn: ‘Illusions perdues’ sleepte maar liefst zeven Césars in de wacht (vergelijkbaar met de Amerikaanse Oscars) en de film werd de hemel in geprezen. Voor een groot deel zeker terecht en de film is zeker de moeite van het kijken waard, al is het maar voor de vergelijkingen met onze eigen tijd.

Hans Geurts

Waardering: 3.5

Bioscooprelease: 26 mei 2022
DVD-release: 26 augustus 2022