I’m Still Here – Ainda estou aqui (2024)
Regie: Walter Salles | 139 minuten | drama | Acteurs: Fernanda Torres, Fernanda Montenegro, Selton Mello, Valentina Herszage, Maria Manoella, Bárbara Luz, Gabriela Carneiro da Cunha, Luiza Kosovski, Marjorie Estiano, Guilherme Silveira, Antonio Saboia, Cora Mora, Olívia Torres, Pri Helena, Humberto Carrão, Charles Fricks, Maeve Jinkings, Luana Nastas, Isadora Ruppert, Dan Stulbach, Camila Márdila, Daniel Dantas, Helena Albergaria, Thelmo Fernandes, Carla Ribas, Caio Horowicz, Maitê Padilha, Antonio Furtado, Fagundes Emanuel, Bernardo Bibancos, Matheus Canto, Pedro Passarelli, Mônica Braga, Giulia Passarelli, Angela Chieregati Passarelli, Lucas Santos, Felipe Nehab, Félix Salles, Manoel Taborda, Theo Hoffmeister, João Gabriel Frapolli, Lucas Zampa, Luiz Bertazzo, Lourinelson Vladmir, Alexandre Mello, Augusto Trainotti, Daniel Ericsson, Renan Lima, Thadeu Matos, Hugo Camizão, Otavio Linhares, Leo Mac-Dowell, Rafaela Mell, João Junior, Denis Sauer, Marcelo Varzea, Aguida Aguiar, Daniel De Almeida, Alan Rocha, Philipp Lavra, Ângela Ribeiro, Camilla Flores, Luisa Taborda, Mayra Coelho, Ingrid Oliveira, Kauã Rodriguez, Laura Araújo
Er werd in Brazilië massaal gekeken naar de 97e Oscars, waar de nationale trots ‘I’m Still Here’ (‘Ainda estou aqui’) genomineerd was voor Beste Film, Beste Internationale Film en Beste Vrouwelijke Hoofdrol (Fernanda Torres). Het feest was compleet toen de Braziliaanse Oscarinzending – voor het eerst in de geschiedenis – de prestigieuze prijs voor Beste Internationale Film won. Onder regie van Walter Salles (‘Central Station’, ‘The Motorcycle Diaries’) vertelt met ‘I’m Still Here’ het waargebeurde verhaal van de verdwijning van oud-congreslid Rubens Paiva en brengt daarmee een onderbelicht hoofdstuk uit het recente verleden van het land onder de aandacht.
Brazilië, begin jaren 70. De militaire dictatuur heeft zijn greep op het land verstevigd en verzet wordt genadeloos neergeslagen. Tegen deze achtergrond maken we kennis met de familie Paiva: vader Rubens, moeder Eunice en hun vijf kinderen. Hun open huis, waar vrienden en familie samenkomen, vormt een warme cocon tegenover een steeds vijandiger wordende buitenwereld. 35mm cinematografie, Super 8-beelden en oude LP’s dompelen de kijker onder in nostalgie, terwijl de onderliggende dreiging van wat er komen gaat voortdurend voelbaar is. Het gevaar sluimert op de achtergrond, tot de dag dat het militaire regime Rubens meeneemt – en hij nooit meer terugkeert.
Vanaf dat moment is het de film van Eunice, ijzersterk vertolkt door de fenomenale Fernanda Torres. Met ingetogen, maar diep doorleefd acteerwerk draagt ze de film op haar schouders. In haar ogen weerspiegelt zich het onuitgesproken verdriet en de enorme emotionele veerkracht waarmee ze haar gezin bij elkaar probeert te houden. Ze spreekt boekdelen met een enkele blik of verstilde emotie, en haar Oscarnominatie is dan ook meer dan verdiend.
‘I’m Still Here’ beweegt genadeloos tussen de fijne, huiselijke gezelligheid en de onderdrukkende politieke situatie. De familie Paiva weigert zich te laten verdrukken door angst en gebruikt de kracht van samenzijn en plezier als een subtiele vorm van verzet tegen de dictatoriale onderdrukking – een verzet dat Eunice ook na de verdwijning van haar man volhoudt. Dit wordt treffend geïllustreerd in een van de emotioneel sterkste scènes, wanneer Eunice met haar kinderen op de foto gaat voor een interview. De fotograaf verzoekt hen niet te lachen om het verdrietig over te laten komen, maar Eunice weigert vastberaden en zorgt ervoor dat het gezin lachend op de foto staat.
In de film vinden twee grote tijdsprongen plaats, die aanvankelijk een beetje uit de toon vallen, maar dit thematisch volledig rechtvaardigen. Ze vormen de brug tussen Eunice’ persoonlijke herinnering – en hoe zij haar verlies heeft verwerkt – en die van het collectieve geheugen van Brazilië, en de manier waarop het land met deze geschiedenis omgaat. Jarenlang weigerde de overheid verantwoordelijkheid te nemen voor de wandaden van de dictatuur, en onder Bolsonaro leek het zelfs alsof die geschiedenis werd herschreven. Juist daarom voelt ‘I’m Still Here’ zo urgent: het legt een open wond bloot in de hoop dat deze niet langer genegeerd zal worden.
Dit maakt ‘I’m Still Here’ niet alleen een emotioneel indringende film, maar ook een belangrijk historisch document: een hartverscheurend verhaal over verlies, veerkracht en de verwoestende impact van een dictatuur op zowel een gezin als een land.
Julian Meijer
Waardering: 4
Bioscooprelease: 13 maart 2025