I’m Thinking of Ending Things (2020)

Recensie I'm Thinking of Ending Things CinemagazineRegie: Charlie Kaufman | 134 minuten | drama, thriller | Acteurs: Jesse Plemons, Jessie Buckley, Toni Collette, David Thewlis, Guy Boyd, Hadley Robinson, Gus Birney, Abby Quinn, Colby Minifie, Anthony Robert Grasso, Teddy Coluca, Jason Ralph, Oliver Platt, Frederick Wodin, Ryan Steele, Unity Phelan

Charlie Kaufman, die zijn filmcarrière begon als scenarioschrijver bij films als ‘Being John Malkovich’ (1999) en ‘Eternal Sunshine of the Spotless Mind’ (2004), en later films regisseerde als ‘Synecdoche, New York’ (2008) en ‘Anomalisa’ (2015), heeft een erg aparte gedachtewereld. Er is altijd iets absurd, inventief en ontoereikend aan zijn films. Dit geldt ook voor zijn eerste Netflix-film: ‘I’m Thinking of Ending Things’. In zijn derde regiewerk laat hij zien dat hij Iain Reids bekroonde debuutroman perfect weet te verfilmen en toch een onmiskenbare Kaufmanesque film kan afleveren. Al zijn vaste thema’s (identiteit, depressie, het onderbewustzijn en gedoemde relaties) zijn allemaal weer aanwezig en nog nooit zo confronterend toegebracht. Voor al zijn fans is het een meer dan welkom weerzien.

Jessie Buckley speelt een jonge vrouw, die wacht tot haar vriend haar ophaalt voor een reis naar zijn ouders op het platteland. Ze kan zich vreemd genoeg niet herinneren hoe lang ze al aan het daten zijn, hoewel ze wel weet dat het niet langer dan zeven weken kan zijn. Jesse Plemons speelt haar vriend Jake, die de gewoonte heeft om met haar te praten net als ze haar voice-over begint, net alsof hij haar gedachten hoort. Onderweg begint zich een gedachte in het hoofd van de vrouw te nestelen: “Ik denk erover om dingen te beëindigen.” Alleen wordt het nooit duidelijk waar ze exact een einde aan wil maken: wil ze hun relatie beëindigen of wil ze zelfmoord plegen? Of betekent deze gedachte iets heel anders?

Dingen worden griezeliger als ze zijn ouders ontmoet, fantastisch gespeeld door Toni Collette en David Thewlis. De vrouw raakt steeds meer verontrust door de ouders van Jake, die voortdurend op een onaangename manier van uiterlijk lijken te veranderen. In het huis is ook een met krassen bezaaide deur naar de kelder, die onder geen enkel beding open mag – en buiten woedt een sneeuwstorm die hen ervan weerhoudt om te vertrekken. Hoe langer ze in het huis blijft, hoe meer vraagtekens ze begint te plaatsen bij haar nieuwe vriend.

De meeste spanning in ‘I’m Thinking of Ending Things’ komt voort uit de mysterieuze wereld die Kaufman hier vorm heeft gegeven. Er worden steeds meer vragen gesteld. Waarom wordt de jonge vrouw met meerdere namen aangesproken? Is ze nou een serveerster of een schilderes? Waarom beweert ze meerdere studies te volgen? De vragen stapelen zich geleidelijk op, maar aan de vreemdheid komt nimmer een einde. Op een gegeven moment veranderen Jake’s ouders in leeftijd van jonge ouders naar dementerende senioren. Dit gebeurt van de ene scène naar de andere zonder enige uitleg, waardoor je als kijker niets liever zou willen weten dan wat hier precies aan de hand is en steeds meer geïnteresseerd raakt. Als je goed kijkt, zul je niet alleen zulke voor de hand liggende veranderingen opmerken, maar ook hele kleine verschillen in de inrichting van het huis of in de outfits van de personages. Kaufman geeft echter niet gemakkelijk weg wat hierachter zit. Hij laat het voor een groot deel aan zijn kijkers over om hun eigen verklaring te vinden. Maar zelfs als je helemaal verdwaalt in dit plot, kun je je toch helemaal uitleven in alle prachtige beelden van cameraman Lukasz Zal (‘Ida’). De grimmige, doch innemende locaties zijn een lust voor het oog.

Kaufman geeft ook precies de juiste ruimte voor zijn acteurs om samen met hem een geweldige film te maken. Het acteerwerk van de cast is om van te smullen. Vooral Plemons levert een sublieme prestatie met subtiele lichaamstaal waarmee hij zijn beste rol tot nu toe neerzet. Jesse Plemons is zo’n acteur die je wel herkent van verschillende films, maar wiens naam je toch nog wel eens vergeet. Daar lijkt nu definitief verandering in te komen. In ‘El Camino: A Breaking Bad Movie’ was het al genieten van zijn fantastische rol als Todd, de pragmatische en humoristische psychopaat die hij ook al zo goed vertolkte in ‘Breaking Bad’. In deze film schittert hij als de depressieve Jake. Zelden was een personage zo meelijwekkend. Zijn tegenspeelster, Jessie Buckley, is ook al geen bekende naam. We kennen haar misschien nog het beste als Lyudmilla Ignatenko in de HBO-serie ‘Chernobyl’. Buckley is buitengewoon als de jonge vrouw, voornamelijk dankzij haar vermogen om haar groeiende onbehagen te uiten zonder toevlucht te nemen tot de hysterie waar een andere actrice misschien voor zou hebben gekozen. De angst en melancholie die haar rol tekent, weet zij perfect uit te beelden zonder er schijnbaar iets voor te doen. Samen met David Thewlis en Toni Collette zetten deze acteurs vier volstrekt geloofwaardige personages neer.

‘I’m Thinking of Ending Things’ is een buitengewone film die door elke filmliefhebber gezien moet worden. Het is een film die zijn ambities en originaliteit boven elke vorm van amusementswaarde stelt. De film gaat sterk in tegen de mainstream en laat zien dat er nog altijd ruimte is voor nieuwe verhalen. Kaufman tilt zijn film tot het hoogst mogelijke niveau en levert een waar kunststuk af, dat best eens zou kunnen uitgroeien tot het belangrijkste werk van zijn carrière.

Len Karstens

Waardering: 5