Interview Bruno Dumont (‘Camille Claudel 1915’)
Amsterdam, Lloyd Hotel, 13 september 2013
Bruno Dumont kun je kennen van films als ‘La vie de Jésus’ (1997), L’humanité’ (1999), Twentynine Palms’ (2003), ‘Flandres’ (2006), of recenter ‘Hadewijch’ (2009) en ‘Hors Satan’ (2011). Omarmd door het arthousepubliek voert de Franse scenarist/regisseur zijn eigen koers. Dat geldt ook voor het biografische ‘Camille Claudel 1915’ (2013), dat in september 2013 in de Nederlandse filmtheaters verschijnt. Dumonts films blijven altijd mysterieus en na een gesprek met de getalenteerde vijftiger kunnen we concluderen dat de maker van de eigenzinnige filmhuispareltjes dat ook blijft.
Filmmaker
Dumont geeft aan dat hij altijd al filmmaker wilde worden. “Ik was gefascineerd door film, ook als kijker. Daarnaast wilde ik als kind altijd alles al vastleggen op film.” Het was dan ook een grote teleurstelling toen Dumont niet toe werd gelaten op de filmschool. “In plaats daarvan ben ik maar filosofielessen gaan geven.” (Dumont studeerde filosofie). Het grappige is dat hij nu door diezelfde filmschool gevraagd wordt om les te komen geven. Dumont: “Ze hebben me niet door de deur gelaten, dus ben ik maar door het raam naar binnen gegaan.”
Broodacteurs
Dumont staat er om bekend dat hij niet vaak met professionele acteurs werkt. “In ‘Twentynine Palms’ deed ik dat wel, en nu bij ‘Camille Claudel 1915’ heb ik inderdaad voor het eerst een wereldberoemde actrice gecast voor de hoofdrol.” Juliette Binoche geeft op fenomenale wijze gestalte aan de kunstenares, maar ook theateracteur Jean-Luc Vincent maakt indruk als haar jongere broer en dichter, Paul Claudel. Toch bestaat de cast in ‘Camille Claudel 1915’ ook uit niet-professionele acteurs. De patiënten in de inrichting waar Camille verblijft zijn eigenlijk zichzelf en dat maakt ‘Camille Claudel 1915’ des te indringender. “Ik hou van afwisseling. Het werken met amateurs vergt een andere werkwijze dan het regisseren van broodacteurs. In mijn nieuwste film, of eigenlijk, een miniserie die ik voor Arte maak, een rasechte policier, spelen weer niet-professionele acteurs.” ‘P’tit Quinquin’, de Franse misdaadserie, wordt in 2014 op Arte uitgezonden, een exacte datum is nog niet bekend.
Camille Claudel
Terug naar de beroemde kunstenares. “Camille Claudel was een fascinerende vrouw. Ze was niet alleen een groots beeldhouwster, een van de belangrijkste artiesten van de 20ste eeuw, haar leven was ook nog eens enorm tragisch.” Dumont geeft aan dat de liefde die mensen voelen voor de Française, die leerling en later minnares was van de beroemde beeldhouwer Auguste Rodin, alleen al genoeg zou moeten zijn om zijn film te willen zien, maar dat hij expres gekozen heeft om een moment in haar leven te verfilmen waar maar weinig over bekend is. “Je kunt natuurlijk ook een biografie lezen over haar, maar dan kom je niet veel te weten over dit mysterieuze moment van haar leven. Er is maar weinig bekend over haar opsluiting, over het waarom en vooral, waarom zo lang. Ik heb getracht om gestalte te geven aan de geheimzinnigheid van deze, zo bepalende episode in haar leven.”
Drama
Dumont vervolgt: “Niet alleen geeft mijn film weer hoe Camille Claudel zich gevoeld moet hebben, ook hoop ik duidelijk gemaakt te hebben wat voor een soort man haar broertje Paul Claudel is. Hij blijft mysterieus, dat is waar, maar de relatie tussen broer en zus wordt wel evident. Hij is haar laatste hoop om weg te komen uit de inrichting. Zijn wens om heilig te worden komt niet uit. Hij is laf en dat is de tragedie van Camille Claudel.” Dumont kiest voor dit soort onderwerpen omdat het het meeste oplevert. “Kijken naar mensen bij wie het allemaal niet lukt, daar kun je lering uit trekken. Dat is veel interessanter dan het kijken naar een superheld. De cinema is een plek waar je moet lachen, huilen maar ook denken.” Een combinatie daarvan is nauwelijks mogelijk, vindt Dumont. “Ik kies bewust voor drama, maar ga daarbij dan wel tot het uiterste.”
Ervaren
Het menselijke aspect van zijn hoofdpersonen is het meest belangrijke in zijn films, aldus Dumont. “Er is een grote tweeledigheid in de mens. Ik heb dat bewust neergezet bij Paul. En dat is gelukt, want ik hoor vanuit het publiek verschillende meningen. De een zegt “Wat is die Paul een slecht mens,” terwijl de ander na het zien van de film verkondigt dat hij toch ook goede dingen heeft gedaan. Ik laat de interpretatie open voor de kijkers. Iedereen mag kiezen wat hem of haar het meest aanspreekt.” En verder: “Mijn films gaan over ervaring. Ik wil dat de mensen die tijd doorbrengen met mijn films ze zich herinneren. En wat me interesseert is het enigma. Zoals bijvoorbeeld in ‘Hadewijch’, hoe de hoofdpersoon de liefde van God ervaart, maar ook een vreselijke daad begaat. Dat is waar het bij mij om draait, rationaliteit speelt geen enkele rol in mijn films. De handelingen van mijn hoofdpersonen blijven mysterieus en merkwaardig. Ik hoop dat ik de kijker in anderhalf uur tijd daarmee een complete ervaring kan geven van alles wat menselijk is. Het is bij mij geen kwestie van ‘weten’ maar van ‘ervaren’. Ik laat het gewoon zien.”
Lodi Meijer