Into Eternity (2010)

Regie: Michael Madsen | 75 minuten |  documentaire | Met:  Carl Reinhold Bråkenhjelm, Mikael Jensen, Berit Lundqvist, Michael Madsen, Wendla Paile, Esko Roukola, Sami Savonrinne, Timo Seppälä, Juhani Vira, Peter Wikberg, Timo Äikäs

Belangrijk, maar allesbehalve sexy. Zo kun je het probleem beschrijven dat ‘Into Eternity’ behandelt. Deze Scandinavische documentaire verhaalt van een grootschalig project om kernafval te lozen. In Onkalo wordt een immense opslagruimte gebouwd om een deel van het Finse kernafval in op te slaan. Die ruimte bevindt zich 500 meter onder de grond en moet minstens 100.000 jaar op orde zijn. Pas dan is het radioactieve afval onschadelijk.

Dit niet al te opwindende onderwerp levert een fascinerende documentaire op. De kwaliteit zit hem niet in de structuur. Afwisselend zien we wonderschone beelden van de ondergrondse werkzaamheden en de pratende hoofden van wetenschappers, medewerkers en managers van de ondergrondse site.

De ware aantrekkingskracht van ‘Into Eternity’ zit in het concept. Regisseur Michael Madsen heeft deze documentaire gemaakt als een informatieve film voor de mens van het jaar 102.000. Die toekomstige kijker wordt rechtstreeks aangesproken, soms door de regisseur vanuit de spooky spelonken van Onkalo, soms door de voice over. Hierdoor kun je als kijker niets anders dan je identificeren met die toekomstige verwant, en met verbijstering luisteren naar die mythische voorouders van 100.000 jaar geleden. En je verbazen over je eigen tijd.

Door het concept en door de scherpe vragen van interviewer Madsen, komt een haarscherp beeld naar voren van een mens die het slachtoffer is van zijn eigen inventiviteit. Een mens die op detailniveau oplossingen verzint (op de site van Onkalo worden waarschuwingen in alle talen van de wereld opgesteld voor de toekomstige mens) maar die geen idee heeft hoe de grotere problemen moeten worden aangepakt. Een mens die de intelligentie bezit om briljante projecten uit te voeren, maar waarin ook een primitief schepsel huist dat ten koste van alles wil overleven.

Zo is ‘Into Eternity’ veel meer dan een blik op het probleem van kernafval. Het is een tegelijk verontrustende en fatalistische blik op de aard van de mens. Het is een film die je vervult van medelijden voor de mens van 102.000, een mens in wiens schoenen je even hebt gestaan maar die waarschijnlijk nooit de aarde zal betreden. Want na het zien van ‘Into Eternity’ begrijp je pas goed hoe beroerd de mensheid er eigenlijk voor staat.

Henny Wouters