Jane Eyre (1996)
Regie: Franco Zeffirelli | 116 minuten | drama, romantiek | Acteurs: Charlotte Gainsbourg, William Hurt, Anna Paquin, Joan Plowright, Joséphine Serre, Nic Knight, Nicola Howard, Sasha Graff, Fiona Shaw, John Wood, Geraldine Chaplin, Amanda Root, Leanne Rowe, Richard Warwick, Judith Parker, Billie Whitelaw, Simon Beresford, Chris Larkin, Elle Macpherson, Miranda Forbes, Maria Schneider, Ann Queensberry, Sheila Burrell, Sara Stevens, Oriane Messina, Marissa Dunlop, Julian Fellowes, Barry Martin, Walter Sparrow, Steffan Boje, Golda Broderick, Edward de Souza, John Tranter, Samuel West, Charlotte Attenborough, Ralph Nossek, Peter Woodthorpe
Het klassieke verhaal van Charlotte Brontë kent vele adaptaties op televisie en het witte doek. De zestiende ‘Jane Eyre’ verfilming werd geregisseerd door de Italiaanse cineast Franco Zeffirelli van onder meer ‘Romeo and Juliet’ (1968) en ‘Tea With Mussolini’ (1999). Helaas mist deze versie de diepgang van enkele voorgangers en het boek waardoor kenners deze film beter links kunnen laten liggen. Liefhebbers van Brontë’s boek zouden zich alleen maar storen aan het gebrek aan opbouw bij de relatie tussen Rochester en Jane, bij Jane’s personage en de snelle afwikkeling van het verhaal.
Wat zeker wel de moeite waard is om gezien te hebben is de vertolking van Anna Paquin als de kleine Jane Eyre. Paquin won op elfjarige leeftijd een Oscar voor Beste Bijrol in ‘The Piano’ (1993). Ook hier acteert ze fantastisch en ze geeft krachtig gestalte aan het Engelse weesje. Over de casting van Charlotte Gainsbourg als de jonge vrouw Jane en William Hurt als Rochester zijn de meningen verdeeld. Gainsbourg en vooral Hurt zouden koel en afstandelijk overkomen. Het grootste manco zou het gebrek aan chemie tussen de twee zijn. Natuurlijke chemie is er inderdaad niet, het is een onwaarschijnlijk stel. Maar een hoop kon verholpen worden door meer dialoog tussen hen uit het boek. Meer achtergrond voor de kijker hoe Jane en Rochester elkaar vinden en van elkaar gaan houden. Waarschijnlijk zou Hurt dan meer indruk gemaakt hebben, maar afstandelijk moest hij zijn als de gekwelde en teleurgestelde Rochester. Enige charme is zijn Rochester ook niet vreemd. Gainsbourg is statig en sterk als Jane, maar om met haar mee te kunnen leven moet de kijker inzicht krijgen in haar misère. Na Anna Paquin’s gedeelte op de nare kostschool wordt een stuk van Jane’s pijn uit het boek overgeslagen. Ook worden de struikelblokken van deze liefde even snel als geïntroduceerd als uit de weg geruimd.
Ondanks deze tekortkomingen weten Gainsbourg en Hurt je toch te raken met hun verhaal. Al had er dus veel meer intensiteit in kunnen zitten. In tegenstelling tot het hartstochtelijke liefdesverhaal weet Zeffirelli de sombere Victoriaanse sfeer wel goed weer te geven. Het kasteel Thornfield Hall ziet er tegelijkertijd mooi en mysterieus uit. Verder heeft Joan Plowright van ‘Tea with Mussolini’ (1999) een sympathieke rol als Mrs. Fairfax. Joséphine Serre (Adèle) is een aangename verschijning als de poppige, Franse pupil van Jane. Het is wat vreemd om supermodel Elle Macpherson te zien als 19e eeuwse snob Blanche.
Degenen die niet bekend zijn met het verhaal door het boek of eerdere verfilmingen, zullen het een mooie, ontroerende film vinden. Anderen zullen minder te spreken zijn over Zeffirelli’s interpretatie van de klassieker.
Sarita Koendjbiharie