Jauja (2014)
Regie: Lisandro Alonso | 109 minuten | drama, western | Acteurs: Viggo Mortensen, Ghita Nørby, Viilbjørk Malling Agger, Esteban Bigliardi, Diego Roman, Adrián Fondari, Mariano Arce, Misael Saavedra, Brian Patterson
Een vader en zijn tienerdochter verruilen aan het eind van de negentiende eeuw het veilige Denemarken voor Patagonië om zich aan te sluiten bij de Argentijnse infanterie. Patagonië wordt voorgesteld als een soort aards paradijs waar gelukzoekers heen trokken om vervolgens het spoor volledig bijster te raken. Dit is ook uitgangspunt van de Argentijns-Deense film ‘Jauja’ van Lisandro Alonso (genoemd naar de streek waar het verhaal zich afspeelt).
Legerkapitein Dinesen (Viggo Mortensen) raakt verstrikt in deze wildernis nadat zijn dochter Ingeborg (Viilbjørk Malling Agger) op een nacht is verdwenen. Ze blijkt met een plaatselijke soldaat weggelopen te zijn. Terwijl hij dwaalt over de desolate pampa’s van Patagonië, op zoek naar zijn dochter, raakt Dinesen meer en meer de realiteit kwijt. Maar ook de kijker, want het verhaal krijgt een magisch-realistische sfeer, waarin tijd en ruimte niet meer van elkaar te onderscheiden zijn. ‘Jauja’ moet door deze insteek in plaats van een vertellende film een bijzondere ervaring worden, maar doordat het allemaal zo enorm traag is en de samenhang grotendeels ontbreekt verslapt de concentratie te vaak en onderbreekt dit nu juist het magische wat regisseur Lisandro Alonso (‘Liverpool’) probeert neer te zetten.
‘Jauja’ zet met de eerste scène meteen de toon. Midden in niemandsland is een man zich in een poeltje aan het bevredigen in een langgerekt, ongemakkelijk fragment. Continu word je als kijker eraan herinnerd dat je in een gebied zit ver buiten de grenzen van de beschaving. De wereld is zo totaal anders dan wat we kennen, dat je jezelf verliest in het desolate landschap. Hoewel er op het acteerwerk weinig aan te merken is, komen de personages niet uit de verf en worden ze niet echt interessant. Het blijven schimmen in een streek waar alle menselijke emotie lijkt verdwenen.
Viggo Mortensen zit daarentegen uitstekend in zijn rol en is ook merkbaar op zijn plek in deze arthouse productie. De acteur durfde het aan om Lisandro Alonso een hedendaagse Tarkovsky te noemen. Met de trage cameravoering en de langgerekte scènes in ‘Jauja’ is deze uitspraak wellicht te begrijpen, maar Alonso doet de grootmeester totaal geen recht aan. Waar de Rus juist natuur, cameravoering en verhaal wist samen te smeden tot een zeer indringende, totale ervaring blijft het bij de Argentijn vooral afstandelijk, onsamenhangend en emotieloos. Een vergelijking tussen de twee regisseurs mag dan ook bij lange na (nog) niet worden gemaakt.
‘Jauja’ is een bijzonder magisch-realistisch werk met een uitstekende Viggo Mortensen, maar helaas ligt het tempo veel te laag waardoor de film, ondanks zijn schitterende natuurbeelden, maar nauwelijks weet te intrigeren.
Meinte van Egmond
Waardering: 3