Je veux voir (2008)
Regie: Joana Hadjithomas, Khalil Joreige | 80 minuten | drama | Acteurs: Catherine Deneuve, Rabih Mroué, Daniel Auwermann, Bernard Boufiaux, Manuel Carmona, Brigitte Curmi, Wael Dib, Joana Hadjithomas, Bernard Emié, Julien Hirsch, Khalil Joreige, Farès Ladjimi, Joseph Silva, Emile Slailati, Sarah Trad
Het is een vreemd gezicht: Catherine Deneuve, een icoon van de Franse naoorlogse cinema en nog altijd een van de meest stijlvolle actrices ter wereld, die rond doolt in een landschap vol kapotgeschoten huizen en platgebombardeerde dorpen. In ‘Je veux voir’ (2008), een film die het midden houdt tussen een documentaire en een roadmovie, is de Franse actrice op bezoek in Libanon, in 2006, niet lang nadat dat land voor de zoveelste keer in de clinch heeft gelegen met zuiderbuur Israël. Deneuve is uitgenodigd voor een glamoureus galafeest in Beiroet, maar is eigenlijk veel meer geinteresseerd in het land zelf. Ze wil met eigen ogen de verwoesting zien (vandaar de titel ‘Je veux voir’, ‘ik wil zien’) die Libanon ondergaan heeft. En omdat een ster van haar kaliber doorgaans haar zin krijgt, wordt een grande tour voor haar op touw gezet. Haar privéchauffeur is Rabih Mroué, in eigen land een gevierd acteur. Hij maakt graag van de gelegenheid gebruik om zijn geboortedorp in het zuiden van het land op te zoeken, om te zien wat er nog over is van zijn ouderlijk huis.
Er is iets vreemds aan de hand met ‘Je veux voir’. De film oogt als een documentaire en ook thematisch gezien zijn er raakvlakken met dat genre. In werkelijkheid laat deze film zich niet zo makkelijk in een hokje stoppen. Zo wordt duidelijk dat Deneuve niet zichzelf is, maar zichzelf spéélt. Haar interesse in het land en zijn roerige geschiedenis is oprecht, maar toch kun je je niet aan de indruk onttrekken dat ze zichzelf anders voordoet dan ze in werkelijkheid is. De band die ontstaat tussen haar en haar gelegenheidschauffeur Rabih, is fascinerend. Aanvankelijk is hun contact erg ongemakkelijk. Beiden laten nauwelijks iets persoonlijks los. Naarmate ze langer met elkaar in de auto zitten, lijken ze wat los te komen. Wanneer ze in Rabihs geboortedorp uitstappen, wordt hij weer wat afstandelijker. De confrontatie met de verwoestingen kan of wil hij niet delen. Eenmaal terug in de auto laat hij eindelijk iets persoonlijks los: hij is een groot fan van Deneuve en dan vooral van haar film ‘Belle du jour’ (1967). Hij kent complete dialogen uit zijn hoofd. Eindelijk lijken de twee nader tot elkaar te groeien, tot het geanimeerde gesprek bruut verstoord wordt door een waarschuwingssignaal: ze blijken recht op een mijnenveld af te rijden.
‘Je veux voir’ biedt geen oplossingen voor het eeuwig durende conflict in het Midden-Oosten en is ook niet geschikt als geschiedkundig document, omdat er niet dieper wordt ingegaan op oorzaken en gevolgen. We zien alleen de verwoesting van de samenleving, door de ogen van een buitenstaander. De film is een (dromerige) ode aan het land Libanon. Want tussen alle brokstukken, afgeschoten gebouwen en puinhopen door is goed te zien hoe mooi dit land eigenlijk is. Mroué en Deneuve rijden urenlang door verstilde natuurlandschappen, waar je je zeker aan kunt vergapen. ‘Je veux voir’ is ook een mijmering over een land en de recente gebeurtenissen die er een flink stempel op hebben gedrukt. Als je wilt kun je er meer in zien – de steelse blikken tussen de twee hoofdrolspelers zou enige onderhuidse spanning onderling kunnen suggereren – maar elke kijker is daar geheel vrij in. Wat de makers Joana Hadjithomas en Khalil Joreige er nu precies mee bedoeld hebben, blijft een mysterie.
Patricia Smagge