Jeanne du Barry (2023)

Regie: Maïwenn | 116 minuten | drama, romantiek, geschiedenis | Acteurs: Maïwenn, Johnny Depp, Benjamin Lavernhe, Melvil Poupaud, Robin Renucci, Pierre Richard, Marianne Basler, Pascal Greggory, Caroline Chaniolleau, India Hair, Suzanne De Baecque, Capucine Valmary, Laura Le Velly, Patrick d’Assumçao, Diego Le Fur, Pauline Pollmann, Noémie Lvovsky, Micha Lescot, Marine Boca

Er zijn veel gebeurtenissen en tijdperken in de geschiedenis die onze interesse prikkelen. Zo zijn er veel pogingen, met de nadruk op pogingen, geweest om deze terug tot leven te brengen in films. De Franse actrice/regisseuse Maïwenn brengt met haar ‘Jeanne du Barry’, het dagdagelijkse leven, of beter gezegd de routines, en cultuur van het prachtige paleis van Versailles in beeld. Welkom bij de hoogdagen van het laat-Franse Ancien Regime.

Jeanne (Maïwenn) wordt geboren in 18e-eeuws Frankrijk en behoort tot de lagere klassen. Haar moeder is de kokkin van een aristocraat, waardoor kleine Jeanne opgroeit in de adellijke regionen. Deze nobelman heeft een boontje voor haar en leert haar lezen, een enorme troef, aangezien de meerderheid van de bevolking analfabeet is. Haar tienerjaren brengt ze door in een klooster. Net zoals iedereen ontdekt ze in deze jaren haar seksualiteit. Ze wordt het klooster uitgegooid vanwege het lezen van seksueel getinte boeken, iets dat absoluut niet door de beugel kan in een christelijke omgeving. Ze keert terug naar haar aristocraat, maar niet veel later wordt ze ook daar buiten gekegeld.

Jeanne wordt ouder en leert als geen ander dat seksualiteit en verleiding een machtig middel zijn om te krijgen wat je wil. En zij wil veel. Ze weet de Comte Du Barry (Melvil Poupaud ) te strikken, maar beiden smachten naar meer. Dankzij Du Barry krijgt Jeanne, inmiddels zijn maîtresse, een audiëntie bij de vorst, Louis XV (Johnny Depp). De koning is van zijn sokken geblazen, ook al laat hij dit niet direct merken, en valt voor de charmes en de schoonheid van Jeanne. Deze laatste komt in een totaal nieuwe wereld terecht. In het hof van de vorst moet ze het opnemen tegen jaloerse dochters en een Oostenrijke prinses, genaamd Marie Antoinette (Pauline Pollmann).

We zien eigenlijk amper de wereld buiten Versailles, wat een interessante keuze is. Het is een universum in een universum. Het toont aan dat er in feite twee vorsten zijn, het staatshoofd en de pater familias die zijn entourage bijeen moet houden. De mensen aan het hof zijn begaan met hun eigen positie en hebben allen als doel om zoveel mogelijk in de gratie van Louis XV te vallen. Jeanne bokst de hele tijd op tegen de dochters van de koning, die niets liever willen dan dat ‘boerenmeisje’ of ‘gedrocht’ buiten te jagen, aangezien zij hen een slechte naam geeft met haar provocerend gedrag. Daarnaast moet Jeanne het opnemen tegen andere maîtresses, hoewel zij de favoriete blijft – een gelijksoortig verhaal dat gehoor vindt in Yorgos Lanthimos’ ‘The Favourite’. Centraal staat de vorst, gespeeld door een imposante Johnny Depp. Hij speelt het niet slecht, hij blijft integer, moet zo nu en dan eens met zijn rode lippen tuiten en enkele acceptabel Frans klinkende zinnen uitspreken.

De kracht van ‘Jeanne du Barry’ zit in het recreëren van de setting en de sfeer van toen. Dit is de voornaamste val waar historische films soms met twee voeten tegelijk in trappen. Veel films bevatten anachronistische ideeën of bekijken de geschiedenis door een hedendaagse lens. ‘Jeanne du Barry’ heeft correct door dat het vroeger anders was. De kritiek die velen geven, dat er geen chemie is tussen Depp en Maïwenn, is net een sterk punt van deze film. Hoe elementen zoals liefde werden gepercipieerd, was anders in het verleden. Aan het hof kon je niet zomaar emoties laten zien. Er is een prachtige scène waarin La Borde (Benjamin Lavernhe), de rechterhand van de vorst en duidelijk fan van Jeanne – hoewel hij dat nooit uitdrukt – een traantje moet laten op het einde wanneer ze vertrekt. Het uitdrukken van gevoelens, zeker voor mannen, in Versailles was not done. Alles moest verlopen volgens strikte regels en procedures. Zo verwijst deze film maar al te graag naar de regel dat, indien je een kamer verlaat waar de vorst is, je nooit je rug mag keren naar hem. Hierdoor moest iedereen op een ongemakkelijke manier achteruit schuifelen. Voor onze hedendaagse normen en waarden lijkt dit pure slapstick, maar dit was de realiteit in 18e-eeuws Versailles.

Daarnaast heeft de film oog voor historische context. Wij associëren deze periode in de geschiedenis frequent met de Verlichting en de opkomst van rationaliteit en wetenschap in Europa. De film speelt hiermee en toont dat algemeen dominerende tijdsgeesten met een korreltje zout moeten worden genomen. In een korte scène aan het begin van de film zitten er verschillende personen van adel rond de tafel en spelen ze een spelletje. Om de beurt moeten ze een ‘complex’ woord zeggen, waardoor je je noblesse toont. Dit gebeurde zeker, maar mensen waren evengoed bezig met roddels en seksfeestjes. Jeanne haar kracht ligt net in het begrijpen van deze twee culturen, waardoor ze het zo ver schopt.

‘Jeanne du Barry’ is een kostuumdrama van een ander kaliber, dat we niet meer hebben gezien sinds ‘Barry Lyndon’. Er is veel oog voor detail, maar de film verliest nooit the bigger picture uit het oog. Het is decadent en puilt uit van bombast en pompadour, net zoals toenmalig Versailles. Het acteerwerk is geloofwaardig en Johnny Depp zijn Frans is overtuigend. Het is fijn om nog eens een historische film te zien, die moeite doet om een tijdsperiode correct neer te zetten. De zin van La Borde die het beste alles samenvat: ‘C’est Versailles’.

Nick Majchrowicz

Waardering: 4.5

Bioscooprelease: 14 september 2023
DVD-release: 7 augustus 2024