Jellyfish – Meduzot (2007)

Regie: Shira Geffen, Etgar Keret | 78 minuten | drama | Acteurs: Sarah Adler, Noa Knoller, Tsipor Aizen, Bruria Albek, Ilanit Ben-Yaakov, Assi Dayan, Ma-nenita De Latorre, Miri Fabian, Shosha Goren, Tzahi Grad, Johnathan Gurfinkel, Amir Harel, Tami Harel, Zaharira Harifai, Yitzhak Hizkiya, Dror Keren, Etgar Keret, Nicole Leidman, Naama Nisim, Gera Sandler, Shalom Shmuelov, Amos Shoov, Yali Sobol, Liron Vaisman

Een kwal, jellyfish in het Engels, meduzot in het Hebreeuws, wordt doorgaans gezien als iets negatiefs. In de Israëlische film ‘Jellyfish’ van echtpaar filmmakers Etgar Keret en Shira Geffen neemt een kwal een symbolische vorm aan en zijn woonomgeving, het strand en de zee, of beter nog, water, speelt eveneens een grote rol. Zoals een kwal geen invloed lijkt te hebben op de weg die hij gaat, lijken ook de levens van de vrouwen in ‘Jellyfish’ buiten hun inmenging op een bepaalde koers te nemen. Of dit traject naar levensgeluk leidt, is nog onzeker.

In dit goed geschreven verhaal komen de geschiedenissen van een aantal vrouwelijke inwoners van Tel Aviv samen. Centrale figuur is Batya, een serveerster op bruiloften, die aan het begin van de film gedumpt wordt door haar vriendje. Haar kapsel is al net zo slordig als het appartement waar ze woont, ze ziet er continu uit alsof ze geen tijd heeft om een kam door haar haar te halen. Haar ouders zijn gescheiden en haar moeder belt haar regelmatig. Echter, er is geen sprake van een gelukkige relatie, beide dames blinken uit in non-communicatie. Op een dag zit Batya op het strand, wanneer er een klein meisje uit de zee opduikt, slechts gehuld in een zwembroekje en een rood wit gestreepte zwemband. Batya ontfermt zich over het kind, neemt haar mee naar het politiebureau, maar kan het niet over haar hart verkrijgen haar daar achter te laten. Het meisje spreekt geen woord, blijft om onverklaarbare reden nat en weigert haar zwemband af te doen. Dit levert komische situaties op, wanneer zij bijvoorbeeld gaat liggen in bed of een van Batya’s oude jurkjes, dat ze bij haar vader ophaalt, aandoet. Het magisch realistische sfeertje doet de film veel goeds, maar dit wordt alleen in de verhaallijn van Batya en het meisje toegepast. De andere verhalen zijn levensecht.

Het pasgetrouwde stel Michael en Keren bijvoorbeeld, kunnen hun huwelijkreis naar de Cariben op hun buik schrijven, wanneer Keren haar been breekt bij een ontsnappingspoging uit een openbaar toilet waar ze opgesloten zat. Geen leuk einde van je bruiloft, maar het stel probeert er in een hotel in Tel Aviv het beste van te maken. Het consumeren van het huwelijk wordt overigens op inventieve wijze uitgesteld door de beeldschone Keren, die elke keer dingen bedenkt om van hotelkamer te veranderen. In het hotel ontmoet Michael al gauw een oudere dame, met wie hij korte, maar intrigerende gesprekken heeft. Keren is bang dat Michael vreemdgaat en de kijker voelt met haar mee omdat de makers – heel slim – niet alles laten zien.

De Filippijnse gezinshulp Joy, die geen woord Hebreeuws spreekt, moet zorgen voor de moeder van een actrice die in een Shakespeare toneelstuk speelt. De nukkige moeder is bot en kent geen Engels, waardoor de communicatie tussen de twee – die elkaar toch nodig hebben – erg stroef verloopt.

Keret en Geffen stoppen hun film vol symboliek en visuele vondsten. Desondanks is de film niet complex, maar juist heel ongedwongen. De karakters ontmoeten elkaar slechts zijdelings, zijn zich niet bewust van het bestaan van de andere vrouwen, eigenlijk zoals je verwacht dat kwallen in de zee ook langs elkaar leven. De enige overeenkomst is hun woonplaats, en de manier waarop zij het leven benaderen: eenzaam, gelaten en melancholisch of zelfs bedroefd. Toch is ‘Jellyfish’ geen depressieve film, integendeel: de situaties en dialogen zorgen meer dan eens voor een lach. Met slechts 78 minuten speelduur is het een knappe prestatie van de makers dat de personages voor het publiek gaan leven en dat je oprecht om hen gaat geven. Geheel terecht ontving deze ontroerend mooie film in Cannes de Caméra d’Or in 2007. Absolute aanrader.

Monica Meijer