John and Yoko’s Year of Peace (2000)

Regie: Paul Mc Grath | 51 minuten | documentaire, muziek | Acteurs: Yoko Ono, Laurie Brown, John Brower, Chuck Chandler, Paul Levitan, Allan Rock, Mark Starowicz, Patrick Watson, Ritchie Yorke

1969: Eén jaar voor de definitieve breuk tussen The Beatles, die echter al lang niet meer de vriendschappelijke groep is van enkele jaren daarvoor. Terwijl John Lennon zijn privé-oorlogjes met Paul, George en Ringo voert, vindt hij de liefde bij Yoko Ono en zetten ze zich samen in voor de wereldvrede.

Vlak na hun huwelijk (waarvoor ze overigens eerst nog even moesten scheiden van hun eerste partners bij wie beiden bovendien ook al kinderen hadden, maar dat allemaal terzijde…) besloten John en Yoko zich op ludieke wijze uit te spreken voor de wereldvrede. Eerst in Amsterdam en later in Canada hielden ze ‘bed-ins’ in de hotelkamer waar ze verbleven. Voor de wereldvrede bleef het stel in bed, en iedereen (vooral de media) mocht er getuige van zijn.

De ‘bed-in’ kreeg veel aandacht: zowel positieve als negatieve. Een zeer geslaagde publiciteitsstunt dus. Zo geslaagd dat de bed-ins niet welkom waren in de Verenigde Staten. Vandaar de uitwijk naar Canada.
In ‘Year of Peace’ wordt een mooi beeld gegeven van deze periode, waarin twee mensen een ludieke en ietwat naïeve actie bedenken, met grote gevolgen. De actie leidt weliswaar niet tot de zo vurig gewenste wereldvrede, maar wel tot massa’s mensen die de straat opgaan om hun steun te betuigen.

Naast een goed publiciteitsstunt voor de vrede en voor John en Yoko, was deze actie erg goed voor Canada, zo blijkt wel uit de documentaire. Vooral Lennon komt woorden tekort om dit gastvrije en ruimdenkende land aan te prijzen, en de betrokkenen die 30 jaar na dato aan het woord komen, ook allemaal Canadezen, maken op hun beurt duidelijk hoe benaderbaar, sympathiek en zelfs wat naïef het toen toch al wereldberoemde stel was.

Het meest vermakelijk zijn dan ook de anekdotes waaruit blijkt hoe gemakkelijk toen nog contact gelegd werd tussen de ‘celebrities’ en het gewone volk. Een broekie van net twintig die Lennon met een smoesje naar zijn woonplaats Ottawa meekrijgt, daar een nog bijna geslaagde poging doet om Lennon te laten kennismaken met de progressieve en zeer populaire premier Pierre Trudeau, en ondertussen John op de achterbank van zijn VW Kever (!) hoort meezingen met ‘Get Back’ op de radio!

Ook het gemak waarmee de organisatie voor een gigantisch festival uit de grond wordt gestampt is opvallend, zelfs als het hele ambitieuze plan uiteindelijk niet doorgaat. Het zijn verhalen die de tijdsgeest van 1969 goed weergeven. Men verkeerde in een fase waarin alle mogelijk leek, een periode die door John en Yoko werd geïnitieerd, en waarvoor de toenmalige betrokkenen duidelijk nog altijd dankbaar zijn.

In de documentaire kijkt ook Yoko zelf terug op de bewuste zomer, en net als al die anderen doet ze dat met een glimlach: oké, we waren wel erg naïef, maar tegelijkertijd praat iedereen er nu nog over. Het geeft een verfrissend beeld van de vrouw die bij het grote publiek toch vooral bekend staat als dat enge mens dat indirect de The Beatles om zeep hielp.

Naast de interviewtjes met betrokkenen zijn er flink wat beelden uit die periode zelf te zien. Natuurlijk de bekende fragmenten van John en Yoko in bed, soms met haar dochtertje Kyoko erbij, of met een hele groep mensen die allemaal ‘Give Peace a Chance’ zingen. Maar ook minder bekende fragmenten, zoals beelden van de ontmoeting die Lennon en Trudeau uiteindelijk toch hadden, waarbij Lennon zich nog het meest zenuwachtig maakte.

Het meest spraakmakend zijn misschien wel de beelden van de ontmoeting tijdens de bed-in met cartoonist Al Capp. Capp had duidelijk géén sympathie voor de hele actie, en was alleen gekomen om die hippies even te provoceren, in de hoop dat Lennon uiteindelijk met hem op de vuist zou gaan. De grove beledigingen van Capp, de beladen sfeer in de volle hotelkamer en de ingehouden (maar duidelijk zichtbare) woede van Lennon maken dit gedeelte van de documentaire zeer fascinerend.

Iedereen met interesse voor de (pop)geschiedenis van de jaren zestig, en de tijdgeest die er toen was, zal met veel plezier naar deze documentaire kijken. Niet alleen geeft ‘Year of Peace’ een inkijkje in een interessante gebeurtenis, maar de warmte waarmee het gedaan is, is besmettelijk voor wie het ziet. En tja, die wereldvrede: het was en is misschien nog steeds een naïef streven, maar daarom niet minder actueel en noodzakelijk.

Daniël Brandsema