Johnny Mad Dog (2008)
Regie: Jean-Stéphane Sauvaire | 98 minuten | drama, oorlog | Acteurs: Carlos Badawi, Teddy Boy, Maxwell Carter, Barry Chernoh, Eric Cole, Robert Davies, Prince Doblah, Joseph Duo, Papa Jackson, Jimmy Jacobs, Terry Johnson, Mohammed Kamara, Onismus Kamoh, Nathaniel J. Kapeyou, Massiata E. Kenneh, Veronica Kollie, Léo Boyeneh Kote, Christophe Minie, Careen Moore, James Ragibo, Mohammed Sesay, Augustin Tokpa, Emmanuel Tozzi, Dagbeth Tweh, Daisy Victoria Vandy, Julius Wood, Alexander Zorga
“If you don’t wanna die, don’t be born!” klinkt het als een soort mantra uit tientallen kinderkeeltjes, nadat een klein dorp half is uitgemoord. De kindsoldaten hebben zojuist een volstrekte oneerbiedigheid aan de dag gelegd voor het leven van henzelf, maar vooral ook dat van anderen. Iedereen in het dorp krijgt dezelfde behandeling: bij voorbaat ben je verdacht van het koesteren van pro-nationale gevoelens en daaruit voortvloeiende steun aan de president van het naamloze Afrikaanse land waar het verhaal zich afspeelt. Dogo’s worden ze genoemd, deze ‘lievelingetjes’ van de leider van de republiek. En allen zullen ze moeten boeten voor hun verkeerde keuze.
De leider van de groep kindsoldaten is de vijftienjarige Johnny Mad Dog. Zijn echte naam is hij allang vergeten – in de rebellenoorlog gebruikt iedereen een pseudoniem. Zo heet zijn rechterhand No Good Advice en gaat een jongen met nepvleugels op zijn rug als Butterfly door het leven. Hun orders nemen ze aan van een volwassene, maar verder opereren ze als zelfstandige eenheid. En met een fanatisme dat je volwassenen zelden aan de dag ziet leggen.
Het leven van Johnny Mad Dog lijkt echter te veranderen als de dertienjarige vluchtelinge Laokole zijn pad kruist. In plaats van haar te onderwerpen of neer te schieten, besluit hij haar bestaan niet kenbaar te maken aan zijn troep. Ergens zit er blijkbaar nog goedheid in hem. Maar het zit erg diep. Wellicht te diep.
‘Johnny Mad Dog’ is een compromisloze film, zoals al duidelijk blijkt uit de hierboven genoemde openingsscène. Veel van de jonge acteurs hebben zelf de gruwelijkheden van de burgeroorlog in hun thuisland Liberia meegemaakt. Dat ze door de Franse regisseur Jean-Stéphane Sauvaire voor zijn karretje zijn gespannen kan daarom de nodige ethische vragen oproepen, maar feit blijft dat de kinderen over het algemeen volstrekt realistisch overkomen in hun respectieve rollen. Vooral de jonge No Good Advice (Dagbeth Tweh) overtuigt met zijn harde, schreeuwerige aanpak. Maar een van de mooiste en meest wrange scènes is gereserveerd voor Butterfly (Elijah Roger), die bij een gestorven kameraad zingt: “It is my will that when I die/ Don’t bury me, don’t bury me/ You cut my dick in alcohol/ And call my wife and give it to her. […] And what the fuck she thinks she is/ She’s fucking around with my GI-dick”.
Tijdens de aftiteling worden foto’s getoond van oorlogsfotograaf Patrick Robert, genomen in Liberia tussen 1989 en 2003, die een belangrijke inspiratiebron vormden voor de film. Ze tonen de realiteit aan van de somtijds carnavelleske verschijning van de kindsoldaten en benadrukken daarmee tevens de absurde wreedheden waartoe kinderen in staat zijn als hun natuurlijke persoonlijke groei ze ontnomen wordt. Daarom en alleen daarom is ‘Johnny Mad Dog’ een belangrijke film. Dat er goed geacteerd wordt en dat hij stilistisch strak in elkaar steekt is maar bijzaak. Alle mogelijke ethische bezwaren van de productie ten spijt, heeft Sauvaire een film afgeleverd die er echt toe doet!
Wouter de Boer