Juana la Loca (2001)
Regie: Vicente Aranda | 115 minuten | biografie, drama, romantiek | Acteurs: Pilar López de Ayala, Daniele Liotti, Rosana Pastor, Giuliano Gemma, Roberto Álvarez, Eloy Azorín, Guillermo Toledo, Susi Sánchez, Chema de Miguel, Andrés Lima, Cipriano Lodosa, Manuela Arcuri, Carolina Bona, Jorge Monje, Sol Abad, Cristina Arranz, Cristina Perales, María Ballesteros, Sonia Madrid, Cristina Solano, Héctor Colomé, Ricardo García Robledo, Jennifer Díaz, Nerea García, Virginia Olmas, Fidel Almansa, Ana Villa, María de los Ángeles Morales, Eva Zapico, Jose Maria Rueda, Javier Sandoval, María Jesús Valdés, Carlos Martínez, Lucio Romero, Diana Costa e Silva
Maakt u zich geen zorgen om de in de titel vermelde geestestoestand van de hoofdfiguur – ook al is zij vierenenhalve eeuw niet meer onder ons, zij is hoogstens wat overspannen door de buitenechtelijke activiteiten van manlief, die niet voor niets bekend stond als Filips de Schone. Althans, zo willen de makers van ‘Juana la Loca’ – Johanna de Waanzinnige was de bijnaam van deze erfgename van de Spaanse troon – ons doen geloven. Zij lieten er duidelijk geen gras over groeien toen zij Filips moesten casten. Ben je puber en voor het eerst alleen op reis en moet je ook nog trouwen met een onbekende edelman, krijg je Conan de Barbaar met eyeliner voorgeschoteld, die je zonder tegenspraak over zijn schouder legt en op bed werpt. Gooi die Bouquet-reeks maar in het haardvuur en doe je kleren er gelijk bij; zo ging dat in de vijftiende eeuw…
Toch wekt de figuur Juana aanvankelijk interesse, niet alleen door het gedreven spel van Pilar López de Ayala, maar ook door haar onconventionele gedrag. Juana eist hartstocht van haar man en bijt de navelstreng van haar pasgeboren zoon – de latere keizer Karel V – zelf door. Na deze gebeurtenissen wordt ons echter de kans ontnomen kennis te maken met beide echtelieden en blijft de film hangen in het thema overspel, waarbij het aanvankelijke gedrag van Juana niet geduid wordt. Zij wordt neergezet als hysterische vrouw, die evenmin als de karakterloze Filips sympathie weet te winnen. Wat Vicente Aranda van Juana wil maken – gekkin, heks of moderne vorstin? – komt niet uit de verf, al is wel duidelijk dat zij zíjn sympathie heeft.
Wat overblijft is een zeer toegankelijk, maar vederlicht drama met voice-over en trompetgeschal, dat qua diepgang meer voor de Tros geschikt is dan voor filmhuizen. Waarom Juana zo van Filips houdt blijft ook onduidelijk. De twee hebben 115 minuten lang nauwelijks een relatie; er is alleen de obsessieve hartstocht van Juana, die steeds onredelijker wordt en naarmate de film vordert een mager gegeven blijkt voor de belangstelling van de kijker. Er is veel te genieten op visueel gebied – wat de aandacht lang vasthoudt, maar de interessante zoektocht naar de invloed van het gedrag van Juana op het hof wordt niet afdoende gemaakt, mede omdat de makers aan het slot nog een romantische kers op de taart willen zetten. Even lijkt de film aan diepte te winnen wanneer Juana een coup van Vlaamse edellieden weet te weerstaan, maar al snel moet zij weer gaan treuren om haar Felipe – emotieloos gespeeld door hunk Daniele Liotti. Het beeld dat rest van Juana is dat van de kwaaie echtgenote uit je ergste dromen en dat is jammer van het talent van Pilar López de Ayala, die we inmiddels al naast De Niro en Keitel mochten bewonderen in ‘The Bridge of San Luis Rey’ (2004). Jammer ook van de slordige ondertitels in zo’n mooi afgewerkt kostuumdrama, dat na vier jaar alsnog de bioscopen wist te halen.
Jan-Kees Verschuure
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 19 januari 2006