Juf Braaksel en de magische ring (2023)

Regie: Aram van de Rest | 96 minuten | familie, komedie | Acteurs: Nicolette van Dam, Djamila, Lily Richardson, Kraantje Pappie, Juvat Westendorp, Carolina Dijkhuizen, Flint de Man, Anna Broekmaat, Svenn van der Kruit

Menig kind dat opgroeide in de jaren 80 en 90 heeft nachtmerries gehad van haar: juffrouw Bulstronk. Deze even ontzag- als ijzingwekkende creatie van schrijver Roald Dahl was het schoolhoofd van Mathilda in het gelijknamige boek uit 1988. Juffrouw Bulstronk (Miss Trunchbull in het origineel) heeft een hekel aan alles wat het leven leuk maakt en kleineert kinderen liever dan dat ze ze laat groeien. Een klein meisje met staartjes wordt door de voormalig Olympisch kampioene kogelslingeren het schoolplein afgeworpen omdat Bulstronk haar schattige haardracht niet aanstaat. De favoriete straf van het schoolhoofd is opsluiting in het Stikhok: een smalle kast met spijkers en glasscherven aan de binnenkant. En een jongen die stiekem van de cake van Bulstronk heeft gesnoept moet voor straf in zijn eentje een reusachtige taart opeten. Mocht het nog niet duidelijk zijn: deze juf is een ware tiran. De Nederlandse kinderboekenschrijfster Carry Slee bedacht haar eigen versie van Juffrouw Bulstronk en noemde haar Juf Braaksel. Net als Juffrouw Bulstronk doet ze er alles aan om het leven van de leerlingen er niet leuker op te maken. Zo schaft ze schoolreisjes af en mogen verjaardagen niet meer gevierd worden.

Slee baseerde het personage op een verschrikkelijke handwerkjuf die ze op de basisschool had. ‘In haar les moest ik breien en dat kon ik niet. Als ik dan een steek had laten vallen trok ze mijn hele werkje van de breipen en smeet ze dat naar me toe. Dan moest ik weer helemaal opnieuw beginnen’, aldus Slee. Juf Braaksel sprak de Nederlandse jeugd tot de verbeelding, want inmiddels zijn er al zes delen verschenen in de reeks. Het eerste boek, ‘Juf Braaksel en de magische Ring’, die Slee in 2019 de Nederlandse Kinderjury Senaatsprijs opleverde, is nu verfilmd. Tot grote vreugde van de schrijfster. Eerst het boek lezen voordat je de film kijkt is volgens haar niet nodig. Integendeel. ‘Voor kinderen die niet zo makkelijk lezen is een film echt een leesbevorderend project, vaak willen ze dan daarna toch het boek lezen. Voor sommige kinderen kan het een grote stap zijn om een boek te lezen. Als ze het verhaal al kennen wordt dat stapje kleiner. Dat is toch mooi? Ik krijg veel fanmail van kinderen met daarin de vraag: is hier ook een boek van? Daar moet ik altijd hard om lachen.’

Het eerste boek uit de Juf Braaksel-reeks, ‘Juf Braaksel en de magische ring’, is nu verfilmd. Aram van de Rest (bekend van romkoms als ‘Just Say Yes’ uit 2021 en ‘F*ck de Liefde 2’ (2022) nam de regie op zich. Het is het negende boek van Slee dat verfilmd wordt (na onder meer ‘Afblijven’ (2006), ‘Lover of loser’ (2009) en ‘Spijt’ (2013)). De centrale personages zijn Lotte (Lily Richardson) en haar vriendje Thijs (Flint de Man), die op een fijne school zitten en blij zijn met hun lieve juf Evi (YouTube-fenomeen Djamila), totdat de nare juf Brakel (Nicolette van Dam) schoolhoofd wordt en alles verandert. Die gezellige verjaardag van juf Evi waarmee de film opent, is voortaan verboden. Trakteren is uit den boze, net als mobieltjes, en zo heeft juf Brakel – die al snel wordt omgedoopt tot Juf Braaksel – nog meer strenge regels in petto voor de kinderen. Regels die ze tot in den treure persoonlijk verkondigt op het televisiekanaal van de school. Lotte en Thijs zinnen op een plan om het weer gezelliger te maken op school. Maar Lotte heeft nog meer zorgen aan haar hoofd; haar moeder (Carolina Dijkhuizen) heeft een nieuwe vriend en Lotte vertrouwt deze Fred (rapper Kraantje Pappie) voor geen cent. Misschien dat Juf Evi en haar magische ring haar kan helpen beide problemen op te lossen…?

Deze film valt of staat met de juiste invulling van de titelrol. Maar waar de Juf Braaksel uit de boeken genoeg aan de verbeelding overlaat, stelt de Juf Braaksel uit de film behoorlijk teleur. Een vals gebitje, een neppukkel en een weinig flatterende outfit maken je nog geen angstaanjagende feeks. Nicolette van Dam is volkomen miscast als de tirannieke schooldirectrice. Niet alleen is ze veel te jong voor de rol, ze weet geen moment ook maar een flintertje dreiging of angst aan te wakkeren. Slingers wegtrekken en ballonnen lekprikken – daar liggen de leerlingen echt niet wakker van. Dat de nieuwe vriend van Lottes moeder een onbetrouwbaar sujet is, daar is direct vanaf de eerste scènes geen speld meer tussen te krijgen. Ook voor de jonge kijkers, waar deze film zich in eerste instantie natuurlijk op richt. Desondanks draaien de personages lange tijd om de hete brei heen. Zoals het scenario wel meer gekke en onlogische sprongen maakt. Dat ligt niet aan het bronmateriaal, maar aan het scenario. Verder kun je je niet aan de indruk onttrekken dat ‘Juf Braaksel’ goedkoop oogt. Met de beperkte middelen die hij tot zijn beschikking heeft, probeert regisseur Van de Rest nog iets te maken van zijn film, maar de gemiddelde kijker zal daar niet van onder de indruk zijn. Het acteerwerk is ook maar matig, al heeft Arjan Ederveen nog wel een piepklein maar aardig bijrolletje als winkelier en toont goochelaar Hans Klok een fijn vleugje zelfspot.

Carry Slee heeft nog genoeg Juf Braaksel-boeken in de pen zitten, wat betekent dat de kans dat er meer verfilmingen komen vrij groot is (een tweede verfilming – ‘Juf Braaksel en de geniale ontsnapping’ – zit al in de pijpleiding). Ondanks dat deze film behoorlijk tegenvalt, wist ‘Juf Braaksel en de magische ring’ namelijk genoeg bezoekers (100.000) naar de zalen te trekken om een Gouden Film in de wacht te slepen – het werden er zelfs een kleine 300.000! De jeugd is lang zo kritisch niet als hun ouders en genieten vooral van de personages die ze kennen uit de boeken. Dat deze verfilming het boek van Carry Slee totaal geen recht doet, zullen de jongste kijkers zich wellicht later pas realiseren.

Patricia Smagge

Waardering: 2

Bioscooprelease: 20 december 2023
VOD-release: 19 juli 2024