Julie & Julia (2009)
Regie: Nora Ephron | 123 minuten | komedie | Acteurs: Meryl Streep, Amy Adams, Stanley Tucci, Chris Messina, Linda Emond, Helen Carey, Mary Lynn Rajskub, Jane Lynch, Joan Juliet Buck, Crystal Noelle, George Bartenieff, Vanessa Ferlito, Casey Wilson, Jillian Bach, Andrew Garman, Michael Brian Dunn, Remak Ramsay, Diane Kagan, Pamela Holden Stewart
‘Julie & Julia’ is eigenlijk een film die niet zou mogen werken. Dat de film dit toch nog tot op redelijke hoogte doet is bijna volledig te danken aan de performance van Meryl Streep, hoewel hier ook nog wel iets op af te dingen is. Het is niet zo dat haar verhaallijn inhoudelijk de meest interessante is – eerder het tegendeel is het geval – maar Streep weet wel eigenhandig de weinig opzienbarendere gebeurtenissen in de film te overstijgen. Met haar komische, maar altijd authentiek aandoende vertolking van de eigenzinnige en in Amerika mateloos populaire tv-kok Julia Child, bezorgt ze het structureel problematische, en dramatisch tamme ‘Julie & Julia’ nog de nodige flair. Helaas niet genoeg om de film te redden, maar ze komt een heel eind.
Julia Child is met haar hoge intonaties en flamboyante gedrag tijdens haar kooklessen een ideaal persoon voor persiflages – zoals een hilarische sketch van Dan Aykroyd in “Saturday Night Live” ook heeft aangetoond – maar Streep moet hier juist proberen zo dicht mogelijk bij de vrouw in kwestie te blijven. Het is de bedoeling dat ze Child niet ridiculiseert maar er een echte vrouw van vlees en bloed van maakt. En dit lukt haar verbazingwekkend goed. Natuurlijk is Streep een actrice van hoog niveau, maar gezien de nadruk die er toch nog gelegd wordt op de humor afkomstig van haar interacties met andere vrouwen en koks – waarbij ze altijd een vreemde eend in de bijt is met haar droge opmerkingen of overdreven positieve houding – is het opvallend dat ze altijd écht blijft overkomen en Streep nooit betrapt kan worden op een knipoog of zelfbewustzijn in haar spel. Ze is ook niet altijd het eeuwige zonnetje in huis en laat ook momenten doorschemeren waarop ze verveeld of verdrietig is, waarbij dit laatste vooral zichtbaar is wanneer het gesprek over kinderen gaat, die zij dolgraag wil maar kennelijk met haar man niet kan krijgen.
Veel plaats krijgt dit dramatische element echter niet in haar leven, dat buiten de mogelijke publicatie van haar kookboek eigenlijk in zijn geheel geen conflict kent. Haar kooklerares in Frankrijk werkt haar weliswaar tegen en het schrijven en publiceren met haar twee compagnons is lastiger dan verwacht, maar écht bezorgd raakt de kijker hier niet door. Mede omdat hij al weet hoe het afgelopen. Het boek van Julia Child, “The Art of French Cooking”, zal er namelijk gaan komen, zoals de kijker absoluut zeker weet door de aanwezigheid van de parallel vertelde, recentere verhaallijn met de Julie uit de titel (Amy Adams), die dit boek in een jaar gaat doorwerken en hierover een blog bijhoudt. Aangezien er maar weinig opzienbarends gebeurt in het leven van Child, is het maar goed dat Streeps vertolking zo vermakelijk is. Ze eist alle aandacht op en tovert vrijwel direct een glimlach op het gezicht van de kijker wanneer zij in beeld verschijnt. Toch gaat deze performance, hoe leuk ook, na enige tijd lichtelijk vervelen. Vooral dat hoge stemmetje zou op de zenuwen kunnen gaan werken. Ze lijkt hierin iets dichter te liggen bij Dan Aykroyds persiflage dan bij Child zelf, en doet ook sterk denken aan Hyacinth Bucket (of Bouquet, zoals ze het zelf graag zou zien) in de Engelse komedieserie “Keeping Up Appearances”.
De dramatiek laat, kortom, een beetje te wensen over. Regisseuse en schrijfster Nora Ephron probeert dit op te lossen door wat conflict in het verhaal van Julie te stoppen, die een blog aan het schrijven is over de gerechten van haar heldin Child, en hier helemaal in opgaat. De ruzie met haar man is echter te vluchtig en gekunsteld om indruk te kunnen maken. In het begin van de film wordt Julie gecontrasteerd met haar vriendinnen, die alleen maar met zichzelf, hun image, en hun drukke agenda’s bezig zijn, maar zelf blijkt ze niet veel van hen te verschillen wanneer ze alleen nog oog heeft voor haar blog en de vele (virtuele) bezoekers die ze krijgt. Adams doet haar best en is vaak nog aardig charmant en komisch – in situaties en met dialoog die veel weg hebben van het ook door Ephron neergepende scenario van ‘When Harry Met Sally’, tot de gezichtsuitdrukkingen aan toe (een verlegen glimlachje met traanoogjes aan het einde van de film doen precies aan Sally Albright denken). Maar ook hier blijft het verhaal uiteindelijk te vlak. Buiten het haastige conflict met manlief, draait alles om het koken van de gerechten en het halen van haar eigen deadline. Met dit verhaal hadden de makers veel meer kunnen doen. Wat doet het boek van Julia precies met Julie – ook buiten de keuken en haar appartement – en wat voor persoonlijkheidskenmerken heeft ze, buiten de hier getoonde obsessie voor Child, en liefde voor koken en lekker eten? Jammer genoeg is het einde daarnaast ook nog eens anticlimactisch. De structuur van de parallelle verhaallijnen en Julies steeds naar voren gebrachte verlangen om Child te ontmoeten, doet vermoeden dat de twee dames – en daarmee de twee onafhankelijke verhaallijnen – elkaar aan het einde tegen zullen komen, maar een dergelijke ontmoeting blijft uit. Child reageert wel indirect op het blog van Julie en dit zou potentieel een opening kunnen zien voor interessant drama – met name omdat het om een negatieve uitlating gaat – maar ook hier wordt nauwelijks iets meegedaan, uit angst wellicht, voor een te neerslachtige of contemplatieve sfeer. Zo zijn er uiteindelijk toch wat teveel losse eindjes en (v)luchtige oplossingen bedacht om echt van een geslaagde film te kunnen spreken.
Bart Rietvink
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 15 oktober 2009