Just the Wind – Csak a szél (2012)

Regie: Benedek Fliegauf | 87 minuten | drama | Acteurs: Katalin Toldi, Gyöngyi Lendvai, Lajos Sárkány, György Toldi, Gyula Horváth, Attila Egyed, Gergely Kaszás, Zsolt Végh, Emese Vasvári, Máté Tóth, Franciska Töröcsik, Laszlo Cziffer, Kálmán Katalin Szakály, Viola Hepke, Bence Polgár, Dávid Szommer, Éva Papp, András Réthelyi, Roland Rafael, Felícián Keresztes



Hoeveel mensen zullen hebben gehoord van de moord op Hongaarse zigeunerfamilies rond 2009? Deze moordpartijen vormen de basis voor ‘Just the Wind’ (‘Csak a szél’) van de Hongaarse regisseur en scenarist Bence Fliegauf. In dit arthousedrama volgen we een dag uit het leven van een zigeunerfamilie, bestaande uit grootvader, moeder, dochter en broertje. Moeder doet haar schoonmaakwerk, zusje gaat naar school, broertje spijbelt en dwaalt wat door de bossen. Vader leeft en werkt in Toronto en hoopt dat de rest van de familie zo snel mogelijk overkomt. Tot die tijd woont de familie in het bos, aan de rand van het dorp. En in het bos is het niet pluis…

De begintitels verklaren dat we niet naar een documentaire gaan kijken. Een overbodige opmerking, want behalve een paar documentaire stijlelementen (handheld camera, geen netjes afgeronde scènes) is het snel duidelijk dat we met een speelfilm te maken hebben. De verontrustende ambientmuziek zorgt voor een thrillerachtig sfeertje, terwijl ook het scenario elementen uit de thriller leent. Een vreemdeling die langs het huis van de familie fietst en aandachtig naar binnen kijkt, een auto die tergend langzaam met het fietsende jonge broertje meerijdt, de continue geruchten die gaan over de ronddwalende moordenaars.

Behalve spannend en gruwelijk beklemmend, is ‘Just the Wind’ een film die wijst op het gevaar van alledaagse discriminatie. We zien hier allerlei vormen van discriminatie langskomen. Een buschauffeur die tien meter voorbij de bushalte stopt waar het zusje staat te wachten, een schoolhoofd die tegen het zusje begint over gestolen computers. Gelukkig maakt Fliegauf niet de fout om de zigeuners tot louter slachtoffer te maken en de Hongaarse autochtonen tot louter dader. Beide groepen bestaan uit individuen met goede en slechte kanten, alleen is de discriminatie van de ene groep maatschappelijk geaccepteerd en dat kan tot excessen leiden.

Het is niet alleen maar kommer en kwel in ‘Just the Wind’. Soms zien we ontroerende scènes van vriendschap en tederheid. Bovendien speelt het verhaal zich af in een fascinerende omgeving: het Hongaarse platteland waar sociale ellende en  ongerepte natuurpracht  samenkomen. Het vormt het decor voor een van de indrukwekkendste arthousefilms van filmjaar 2013. Niet te missen.

Henny Wouters

Waardering: 4

Bioscooprelease: 17 oktober 2013
DVD-release: 8 juli 2014