Kalifornia (1993)

Regie: Dominic Sena | 117 minuten | misdaad, drama, thriller | Acteurs: Brad Pitt, Juliette Lewis, David Duchovny, Michelle Forbes, Kathy Larson, David Milford, John Zarchen, David Rose, Tommy Chappelle, Judson Vaughn, Patricia Sill, , Brett Rice, Marisa Raper, Bill Crabb, Mary Ann Hagan, Jerry G. White, Sarah Sullivan, Eric Stenson, Mars Callahan, Patricia Hunte, Loanne Bishop, Ron Kuhlman, Sierra Pecheur, John Dullaghan, James Michael McDougal

In de eerste helft van de jaren negentig stikte het in Hollywood van de commercieel succesvolle roadmovies, van het bizarre ‘Wild at Heart’ (1990) tot het originele ‘Thelma and Louise’ (1991). ‘Kalifornia’ vormt een mooi bruggetje van de genoemde films naar de nouvelle violence, die met ‘Pulp Fiction’ als aanjager de tweede helft van de jaren negentig zou beheersen. Deze door de onbekende Dominic Sena geregisseerde film staat daarnaast voor de bevestiging van het veelzijdige talent van Brad Pitt, in ‘Kalifornia’ volledig ontbolsterend als de onaangepaste psychoot Early Grayce.

‘Kalifornia’ staat al met één been in de gewelddadige filmwereld van Tarantino en co., maar leunt nog duidelijk op de ouderwetse Hollywood-wet dat de goeien dienen te winnen en lang en gelukkig zullen leven. De film hinkt daarom een beetje op twee gedachten. De sympathie moet uitgaan naar het ietwat flauwe koppel Duchovny/Forbes – let op de onthutsend mechanische seksscène in het motel, terwijl het disfunctionele duo Pitt/Lewis de show steelt. Het basisidee is evenwel sterk: zet een paar arty types in een auto met twee ontspoorde jongeren en trek het verschil tussen goed en kwaad in twijfel. Journalist Brian raakt steeds meer gefascineerd door Early, die een belediging al een reden vindt om een medemens op gruwelijke wijze naar de andere wereld te helpen en de minderbedeelde Adele – aandoenlijk vertolkt door Juliette Lewis, die goed kan oefenen voor haar rol in ‘Natural Born Killers’ – ziet in de gestileerde fotografe Carrie een nieuw voorbeeldfiguur. Het gegeven wordt echter niet afdoende uitgewerkt; vooral de rol van Carrie, die als geëmancipeerde vrouw commentaar moet leveren op de relatie tussen Early en Adele, is een stoorzender. Het politiek correcte gedrag van Carrie botst met de rond de overkokende Early gecentreerde spanningsopbouw en verliest alle geloofwaardigheid wanneer zij en Brian niet vluchten op het moment dat Early definitief doordraait. Michelle Forbes is duidelijk te zwak voor haar tegenspelers, al kan ook de meer ervaren David Duchovny (‘The X Files’) niets opzienbarends uitrichten tegen de verontrustende Pitt, die in zijn eentje de hele film naar een hoger niveau tilt. Wanneer hij in beeld is hoef je als kijker maar op één ding te letten; hij fascineert als onbeholpen jongen en als gewetenloos monster.

De film houdt spankracht en blijft spannend tot het moment dat Pitt uit beeld verdwijnt en we met een slap slot worden afgescheept. ‘Kalifornia’ had meer moeten vertrouwen op haar veelbelovende kerngedachte en minder op beproefde marketingstrategieën, dan was het een topfilm geworden.

Jan-Kees Verschuure

Waardering: 3

Bioscooprelease: 3 maart 1994