Kaos – Chaos (1984)
Regie: Paolo Taviani, Vittorio Taviani | 180 minuten | drama, komedie | Acteurs: Margarita Lozano, Claudio Bigagli, Omero Antonutti, Franco Franchi, Biagio Barone, Regina Bianchi, Ciccio Ingrassia, Enrica Maria Modugno, Nello Accardi, Enzo Alessi, Sabina Belfiore, Giovanni Blandino, Massimo Bonetti, Carlo Cartier, Giovanni Catania, Laura De Marchi, Maria Teresa Di Fede, Enzo Gambino
Vier verhalen en een epiloog maakten de Taviani broertjes over Sicilië. Alle acteurs waar ze ooit mee samen hebben gewerkt spelen hier samen in een sterke film over een groep mensen uit het 19e-eeuwse Sicilië. Geen gangsters van de oude stempel, maar een dromerig mix tussen fantasie en realistisch drama.
In het eerste verhaal, ‘The Other Son’, doet dorpsgek Mariagrazia (Lozano), op de achtergrond van de grootschalige immigratie van naar Amerika, een schrijnend verhaal uit de doeken hoe haar derde zoon wel door haar gebaard is maar niet als haar zoon voelt.
Het tweede verhaal (‘Illness of the Moon’) gaat over het pasgetrouwde stel Batà en Sidora. Batà heeft last van een ‘Maanziekte’ die hij als baby opheeft gelopen. Elke volle maan wordt hij tijdelijk gek. Zijn verse vrouw probeert hier mee om te gaan, maar dat wordt bemoeilijkt door haar gevoelens voor neef Saro (Bonett)
In ‘The Jar’ bestelt de gretige Don Lollo (Ingrassia) een grote kruik voor zijn olijven maar de kruik breekt op mysterieuze wijze. Hij roept de hulp in van excentrieke gebochelde kruikenmaker Zi’ Dima (Franchi) die zich in de kruik opsluit om hem goed te repareren, maar er niet meer uit kan komen.
Een klein dorpje komt in ‘Requiem’ in opstand tegen de lokale baron omdat die hen geen toestemming geeft om een begraafplaats te bouwen op het land van de Baron.
De epiloog gaat over de terugkeer van schrijver Luigi Pirandello naar Sicilië . In een gesprek met zijn dode moeder leert hij eindelijk hoe hij zijn ultieme verhaal moet schrijven.
‘Kaos’ is prachtig om te zien. Terugkerende beelden in alle verhalen zijn de prachtige bergen, onherbergzame landschappen en verlaten ruïnes. Met name de begeleide score tijdens deze shots is mysterieus en innemend.
Niet alle verhalen zijn echter even interessant. ‘The Other Son’ is meeslepend en onthutsend in zijn ontknoping. ‘Illness of the Moon’ bouwt mooi op maar eindigt toch wat saai. ‘The Jar’ is een welkome humoristische afwisseling maar ‘Requiem’ is tamelijk nietszeggend en kort. Ook de epiloog is, ondanks de prachtige muziek, niet bijster bijzonder.
Het meest bijzondere is dat ‘Kaos’ met zijn toch gewichtige drie uur aan het einde van de rit niet als zodanig voelt. Wellicht verschilt het per kijker welk verhaal de voorkeur verdient. Dat maakt ‘Kaos’ in ieder geval een uniek stukje cinema, die uitgeprobeerd moet worden.
Caspar Kraaijpoel
Waardering: 3.5
Bioscooprelease: 21 maart 1985