King Arthur (2004)
Regie: Antoine Fuqua | 120 minuten | actie, drama, oorlog, avontuur | Acteurs: Clive Owen, Keira Knightley, Ioan Gruffudd, Stellan Skarsgård, Stephen Dillane, Ray Winstone, Hugh Dancey, Til Schweiger, Mads Mikkelsen, Joel Edgerton, Ray Stevenson, Sean Gilder, Pat Kinevane, Ivano Marescotti, Ken Stott
Het is even wennen om het beroemde verhaal van Arthur, geschreven door Sir Thomas Malory, in een geheel andere setting te zien. Het verhaal van deze film is ook afwijkend van de legendes. ‘King Arthur’ gaat zo’n duizend jaar terug in de tijd ten opzichte van het ‘originele’ verhaal. Arthur is een Brit die strijdt voor het Romeinse rijk. Na vijftien jaar gevochten te hebben, is de Brit de oorlog moe. De veldslagen die hij voerde met de woeste stam, de Woads, kostte veel van Arthurs strijdmakkers het leven. De Brit verlangt naar een rustig leven in Rome. Zijn mannen, een groep ridders, hebben een ereschuld aan het Romeinse rijk inmiddels afgelost. Het is tijd om naar huis te gaan. Totdat een Romeinse afgevaardigde van de paus hen dwingt om een laatste missie aan te nemen. Een invasie van de woeste stam de Saxons bedreigt het keizerrijk. Onder leiding van het woeste stamhoofd Cerdic (Stellan Skarsgård) en zijn zoon Cynric (Til Schweiger) moorden en plunderen de Saxons alles wat hen voor de voeten komt. Alleen Arthur en zijn mannen kunnen hen tegenhouden. Om de overmacht van de Saxons te kunnen verslaan, is Arthur genoodzaakt om een pact te sluiten met zijn oude vijand Merlijn. Deze medicijnman is de leider van de Woads.
Het is een gedurfde zet om een wereldberoemd en geliefd verhaal op een geheel andere manier te verfilmen. Producer Jerry Bruckheimer toont dan ook lef met deze film. Het is met een andere insteek van een gerespecteerd verhaal altijd een riskante aangelegenheid of het publiek de veranderingen accepteert. Helaas is ‘King Arthur’ met deze frisse en nieuwe benadering een stuk minder charmant dan het originele verhaal van de beroemde koning.
Om het ‘op waargebeurde feiten’ gebaseerde verhaal te vertellen, zijn er enkele elementen uit Sir Thomas Malory’s bekende boek verwijderd. De driehoeksverhouding tussen Arthur, Lancelot en Guinevere is geheel afwezig. Of deze verhouding nu wel of niet op waarheid berust is niet duidelijk, maar het zou de film veel meer schwung hebben gegeven. Nu beperkt ‘King Arthur’ zich tot een oppervlakkig belichtte romance tussen Arthur en Guinevere. Een ander belangrijk element uit de legende, het zwaard Excalibur, wordt geheel genegeerd. Juist het mystieke aspect dat Malory’s boek zo aantrekkelijk maakte is verdwenen. Ook de hechte band tussen de ridders is niet zo sterk verbeeld in deze film.
Wat overblijft is een actiefilm die teveel wil vertellen in een te korte tijd. De nieuwe setting vereist uitleg over de ware achtergrond van de Britse koning. Regisseur Antoine Fuqua blijft niet lang stilstaan bij deze verandering. Hij moet in een korte tijd ook enkele karakters introduceren, waaronder de Ridders van de Ronde Tafel, de Woads-stam en de Saxons.
De actie moet ook niet vergeten worden en verder moet ook de onderlinge relatie tussen de personages nader worden toegelicht. Een meer bekwame regisseur had het er wellicht beter vanaf gebracht, maar Fuqua stond voor een zeer zware taak. Het is hem niet gelukt om op een bevredigende manier zijn verhaal op te bouwen. De actie is teleurstellend, het camerawerk is te chaotisch en te warrig gemonteerd. De acteurs krijgen amper tijd om hen kunnen te etaleren, het resultaat is een cast vol eendimensionale figuren. Clive Owen is niet slecht in zijn rol van Arthur, hij overtuigt als een man die de oorlog moe is. De chemie tussen hem en Keira Knightley is goed. Helaas krijgen ze te weinig tijd samen.
Ray Winstone weet ondanks zijn kleine rol, toch een gezicht te geven aan zijn personage. Winstone speelt Bors, een norse ridder. Het is geheel aan het talent van deze acteur te danken dat hij met zijn clichématige macho teksten toch weet te overtuigen. De rol van Lancelot, een zeer belangrijk personage, wordt gespeeld door Ioan Gruffudd. Gruffudd kwijt zich redelijk van zijn taak. De rest van de ridders krijgt niet de kans om op te vallen. De rol van Cerdic wordt gespeeld door karakteracteur Stellan Skarsgård. Helaas is Skarsgård verkeerd gecast, zijn rol vervalt in het stereotype van een barbaar. Verrassend is dat Merlijns aandeel in deze film bijna nihil is. Zijn personage wordt amper belicht en te zien in deze productie.
Bruckheimer en Fuqua verdienen lof voor hun originele aanpak. Originaliteit is een schaars goed in Hollywood. Helaas weet ‘King Arthur’ op geen enkel vlak te overtuigen.
Frank v.d. Ven
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 29 juli 2004