Klimt (2006)

Regie: Raúl Ruiz | 129 minuten | drama, biografie | Acteurs: John Malkovich, Veronica Ferres, Stephen Dillane, Saffron Burrows, Sandra Ceccarelli, Nikolai Kinski, Paul Hilton, Aglaia Szyszkowitz, Miguel Herz-Kestranek, Irina Wanka, Antje Charlotte Sieglin, Joachim Bissmeier, Peter Appiano, Mark Zak, Gunther Gillian, Alexander Strobele, Denis Petkovic, Annemarie Düringer, Marion Mitterhammer, Nicole R. Beutler, Miguel Herz-Kestranek, Aglaia Szyszkowitz, Alexandra Hilwerth, Miriam Heard

Volgens regisseur Raúl Ruiz is ‘Klimt’ niet zozeer een biografie van de schilder Gustav Klimt maar eerder een fantasie bezien vanuit de ogen van Klimt. De periode waarin de film zich afspeelt is het einde van de negentiende eeuw, beter bekend als het fin de siècle. De plaats is Wenen waar indertijd een culturele bloei aan de gang was. Belangrijke exponenten uit diverse disciplines vestigden zich in Wenen van waaruit zij een aanzienlijke rol in het verloop van de wereldgeschiedenis zouden krijgen. Mensen als Gustav Mahler, Arnold Schönberg, Ludwig Wittgenstein, en niet te vergeten Adolf Hitler.

Het fin de siècle kende een rijke bloei aan allerlei kunstuitingen en stromingen, waaronder de Jugendstil waar het werk van Gustav Klimt toebehoort. Deze periode wordt door Ruiz ‘een van de rijkste, meest tegenstrijdige en verontrustende in de geschiedenis van de mensheid’ genoemd.

Weelderig en kleurrijk wordt het dunne verhaal verteld over Gustav Klimt (John Malkovich) en zijn vriendschap met Egon Schiele (Nikolai Kinski) en zijn obsessieve passie voor Lea de Castro (Saffron Burrows). Sommige scènes zien er betoverend knap uit zoals een wandeling tijdens een sneeuwbui door de nauwe straatjes van Wenen. Raúl Ruiz schildert met zijn camera de wereld van Klimt dat veelal in geel, goud en rood is ondergedompeld. De camerastandpunten zijn af en toe ook indrukwekkend en onderstrepen het idee dat Ruiz een vakman is.

De fascinatie voor de schilder en de periode heeft echter geen fascinerende film opgeleverd. Ruiz heeft veel aandacht voor de visuele vormgeving van de film maar vergeet een verhaal te vertellen. ‘Klimt’ is vooral een aaneenschakeling van sfeerimpressies van Wenen eind negentiende eeuw maar uiteindelijk met kraak noch smaak. Alhoewel de film als onderwerp het kunstenaarschap van Gustav Klimt suggereert, is ‘Klimt’ vooral een eindeloze stijloefening van Raúl Ruiz. Deze director’s cut zit bovendien vol met zijdraden die de film alleen maar langer en nog oersaaier maken. Raúl Ruiz heeft meer dan tachtig films gemaakt en zijn virtuositeit staat niet ter discussie, maar ‘Klimt’ is teveel een geval van ‘style above substance’.

Jeroen Poldermans