Klitschko (2011)

Regie: Sebastian Dehnhardt | 113 minuten | documentaire, biografie, sport

Ze zijn een fenomeen in het zwaargewicht boksen, de Oekraïense broers Vitali (1971) en Wladimir (1976) Klitschko. Gezamenlijk bezitten ze alle wereldtitels van de handvol bonden die het zwaargewicht boksen rijk is en lijken ze onaantastbaar. Maar beide broers hebben daar diep voor moeten gaan. In de documentaire ‘Klitschko’ wordt het leven van de twee vechters blootgelegd. Van een communistische jeugd met illegale kickbokstrainingen, via een boksopleiding in Duitsland en uitstapjes naar Amerika, langs blessures en zwaarwegende nederlagen, tot de top van het professionele zwaargewicht boksen.

Voor de ongeoefende kijker zijn Vitali en Wladimir lastig uit elkaar te houden. Doordat de documentaire hierin opzettelijk geen handreiking doet, ontstaat het beeld dat de twee een eenheid zijn. Het is dan ook niet vreemd dat een van de broers vroeg in de documentaire opmerkt dat juist dat hun geheime wapen is. Wie het in de ring tegen een van beiden opneemt, vecht eigenlijk tegen twee tegenstanders. De broers geven elkaar kracht. En waar de één faalt, neemt de ander net zo makkelijk revanche. Zoals bijvoorbeeld voormalig wereldkampioen Chris Byrd kan beamen, die zich vol respect uitlaat over de twee boomlange vechters.

Naast Byrd komt een keur aan andere boksers, trainers, promotors en journalisten aan het woord, die in hun professionele bestaan met de broers te maken hebben gehad (of nog steeds hebben). Vooral het commentaar van trainer Emanuel Steward is bijzonder intrigerend, omdat hij de Klitschko’s als tegenstander én als pupil heeft meegemaakt. Hij is het ook die een treffende typering geeft van de verschillende vechtstijlen van de Klitschko’s. Vitali is van steen – moeilijk te vormen, maar hij gaat heel lang mee. Wladimir is daarentegen van klei – hij is makkelijker te vormen, maar verweert sneller. Of in de woorden van Wladimir: “Vitali was de geboren bokser, ik heb er een moeten worden.”

De sterke familieband die de broers kenmerkt is een rode draad die door de documentaire loopt. Moeder Klitschko vertelt hoe ze altijd een eindje gaat wandelen als een van haar zoons een wedstrijd heeft, wachtend op het verlossende telefoontje. (Saillant detail: zij heeft de broers ook laten beloven dat ze nooit tegen elkaar zullen vechten.) Vader vertelt vooral over zijn militaire verleden (hij was onder andere puinruimer bij Tsjernobyl) en de levenslessen en discipline die hij zijn zoons heeft bijgebracht. Een discipline die, gecombineerd met overtuiging voor een groot deel het succesverhaal lijkt te verklaren.

Intelligent en bedachtzaam doen de broers hun verhaal, deels in het Russisch, maar hoofdzakelijk in het Duits. Ze vertellen openhartig over hun angsten en hun twijfels en tonen een grote interesse en betrokkenheid bij de wereld om hen heen. (Vitali is bijvoorbeeld politiek actief in de Oekraïne.) Ondertussen loodst regisseur Sebastian Dehnhardt de kijker soepel en doeltreffend langs de hoogte- en vooral dieptepunten van beider carrières, veelal gebruik makend van prachtige archiefbeelden. Het resultaat is een intiem en integer portret van de twee meest legendarische boksers van deze tijd. Absoluut de moeite waard, ook juist als je niet van boksen houdt.

Wouter de Boer

‘Klitschko’ verschijnt woensdag 25 juli 2012 op DVD.