Knor (2022)

Regie: Mascha Halberstad | 72 minuten | animatie, familie | Originele stemmencast: Hiba Ghafry, Kees Prins, Matsen Montsma, Jelka van Houten, Henry van Loon, Loes Luca, Johnny Kraaijkamp, Alex Klaasen, Remko Vrijdag

Elk kind wil weleens een huisdier uitproberen. Zo ook Babs (Hiba Ghafry), het liefst een puppy. Moeder Margreet (Jelka van Houten) en vader Nol (Henry van Loon) moeten er een paar nachtjes over slapen want dochterlief kan vrij impulsief zijn. Dan geeft opa Tuitjes (Kees Prins), die plotsklaps helemaal uit Amerika op de stoep staat bij de familie, Babs voor haar negende verjaardag een biggetje cadeau. Babs is meteen verliefd en noemt hem Knor. Moeder is een stuk minder in haar nopjes met opa en Knor. Ze is vooral bang voor indringers in haar moestuintje. Het gezin is tenslotte van top tot teen (zelfvoorzienend!) vegetarisch. En dat het cadeau komt van haar in feite afwezige vader zint Margreet ook niet. Opa moet voorlopig in het tuinhuis bivakkeren en Knor mag alleen blijven als hij de moestuin niet leeg vreet dan wel alles onderpoept. Samen met haar goede vriend Tijn (Matsen Montsma) probeert Babs dit varkentje wel even te wassen.

Overigens vindt Babs opa Tuitjes maar een rare snuiter en moet erg wennen aan zijn accent, de cowboyhoed en het banjospel bij maanlicht. Bovendien doet hij nogal geheimzinnig over een grote koffer die hij meebracht. Opa zelf heeft lak aan allerlei sociale gedoetjes en het standaard groen op de eettafel. Sterker nog: hij kwam niet alleen terug om met de familie aan te pappen. Ook wil hij na decennia afwezigheid weer furore maken bij de worstenwedstrijd van de Vereniging voor Vleeswaren van Verse Varkens.

Als er één ding is wat je niet van ‘Knor’ wordt, is het wel knorrig. Wat een fuifnummer! Deze animatiefilm van eigen bodem is gebaseerd op het boek ‘De Wraak van Knor’ van Tosca Menten. Schrijver Menten had in haar stoutste dromen niet verwacht dat dit het resultaat zou zijn van de samenwerking. Toch ligt Menten duidelijk aan de oorsprong van de humorvolle en ludieke blik op complexe onderwerpen voor het alledaagse gezin. Wat eet je nu eigenlijk als je vlees eet; een vader die plots huis en haard verlaat; hondentraining voor varkentjes en grapjes over poep natuurlijk.

Regisseur Mascha Halberstad heeft ruim haar sporen verdiend in de animatiewereld met onder andere verscheidene kort films, een videoclip voor de band The Prodigy, en de tv-serie ‘Fox and Hare’ (2018 – …). ‘Knor’ lijkt een bekroning op het werk tot nu toe. Haar eerste langspeelfilm is namelijk zowel een geslepen boekverfilming als een visueel huzarenstukje. Soms doet het ook denken aan een plomp Nederlands achterneefje van ‘Fantastic Mister Fox’ (Wes Anderson, 2009); ‘Knor’ is koddiger, platter en directer dan menig jeugdfilm. De poepgrapjes voeren niet de boventoon maar er is altijd ruimte voor. De daaruit voortvloeiende lichte anarchie is genietbaar voor iedereen boven de zes jaar. Ook de stemacteurs hebben zichtbaar plezier met het materiaal. Vooral Kees Prins en Loes Luca (de norse tante Christine) gaan helemaal los op de speelse (onder)toon. Bovendien zit ‘Knor’ vol met guitige filmverwijzingen, waaronder naar ‘E.T.’ (Steven Spielberg, 1982) en ‘Mad Max: Fury Road’ (George Miller, 2017) (let op de scènes met trekkers!). In navolging van de stopmotion meesters van Aardman Animations (‘Wallace & Gromit’, ‘Shaun the Sheep’ et cetera.) hebben Halberstad en haar animatieteam de tastbare klei omgezet naar iets zeer levendigs en aandoenlijks op beeld zonder de sentimentele tour op te gaan. Ze kunnen zich meten met de besten in het genre.

Af en toe doet de stopmotion sloom aan, als op een nazomerse dag. Dit is allesbehalve storend en ondersteunt op krachtige wijze de droge humor en bedachtzame kijk op maatschappelijk thema’s. En hoewel de huidige gang van zaken in de vleesindustrie vlees noch vis is, is de film qua moralisme daarover niet mopperig. Kan het verhaal misschien dieper ingaan op bepaalde zaken zoals de verdwijning van opa Tuitjes uit het leven van dochter Margreet? Absoluut geen man overboord hier, genoeg rijkdom en wellicht is het een ideetje voor een spetterend vervolg.

Roy van Landschoot

Waardering: 4

Bioscooprelease: 13 juli 2022
DVD- en blu-ray-release: 28 april 2023