Kom niet aan mijn kinderen (2010)
Regie: Ron Termaat | 90 minuten | drama | Acteurs: Karina Smulders, Thom Hoffman, Huseyin Cahit Ölmez, Tjebbo Gerritsma, Jurgen Bogaert, Fiona Livingston, Nobiha Ben Miled, Ridha Joudi, Mohamed Ali Madani, Pieter van der Sman, Antoinette Jelgersma, Klaas Hulst, Karine Roldaan, Hilbert Dijkstra, Margje Wittermans, Thouraya Ouhada
Het zou een tripje naar Euro Disney worden… In 2004 werd het leven van Janneke Schoonhoven uit het Groningse Oude Pekela in één klap op z’n kop gezet toen haar ex-man Hisham hun twee kinderen Sara en Ammar ontvoerde naar zijn vaderland Syrië. Twee jaar lang heeft ze hemel en aarde bewogen om de kinderen terug naar Nederland te halen, maar haar gewelddadige ex werkte niet bepaald mee en de Nederlandse autoriteiten stonden machteloos aangezien ons land geen uitleveringsverdrag heeft met Syrië. Wie goed heeft opgelet weet dat dit ontvoeringsdrama uiteindelijk goed afliep: in 2006 – ruim twee jaar na hun ontvoering – keerden Sara en Ammar terug in Nederland. Het verhaal van de familie Schoonhoven staat niet op zichzelf: elk jaar worden alleen al in Nederland tussen de honderd en tweehonderd kinderen door een van hun ouders naar het buitenland ontvoerd. Om andere vrouwen te waarschuwen besloot Janneke een boek te schrijven over haar ervaringen. Van het boek is inmiddels ook een telefilm verschenen.
In ‘Kom niet aan mijn kinderen’ (2010) wordt de moeder, die omgedoopt is tot Hanne Veenhooven, gespeeld door Karina Smulders. Haar eerste huwelijk met Nizar (Cahit Ölmez), de vader van dochter Bibi en zoon Azim, liep uit op een mislukking en inmiddels is ze alweer enkele jaren samen met de zachtmoedige lobbes Bertus (Tjebbo Gerritsma), met wie ze een tweeling heeft. Het rustig voortkabbelende leventje wordt plotseling overhoop gegooid als Nizar Bibi en Azim onder valse voorwendselen meelokt en een enkeltje Damascus voor hen boekt. Hanne vermoedt aanvankelijk nog geen kwade bedoelingen, maar als de kinderen wel erg lang wegblijven, besluit ze hen op te zoeken in Syrië. Dan pas komt het besef dat Nizar niet van plan is om Bibi en Azim ooit nog naar Nederland terug te brengen. Met behulp van adviseur Wouter Simons (Thom Hoffman), die werkzaam is bij de Stichting Kinderontvoering, wil de wanhopige Hanne alles op alles zetten om haar kinderen terug te krijgen. Erg eenvoudig blijkt dat echter niet. Zeker niet omdat ze nog niet helemaal over haar liefde voor Nizar heen blijkt te zijn.
Het is bijna onmogelijk om geen parallel te trekken tussen ‘Kom niet aan mijn kinderen’ en zijn Amerikaanse tegenhanger ‘Not Without My Daughter’ (1991), waarin een moeder met haar dochter door haar echtgenoot wordt vastgehouden in Iran. Beide films hebben het hart op de juiste plaats en willen een actueel thema aan de kaak stellen. Maar beide films hebben ook te kampen met hetzelfde mankement: de (ex-) man wordt bijzonder zwart-wit afgeschilderd. Het zijn bruten met losse handjes en dwingende persoonlijkheden. In ‘Kom niet aan mijn kinderen’ worden de karakters überhaupt nauwelijks uitgediept: alleen Hanne leren we een beetje beter kennen, de overige personages blijven ongenuanceerd en eendimensionaal. Maar juist vanwege het gebrek aan diepte in de karakters, leef je als kijker maar moeilijk met ze mee. Het zegt genoeg dat de familie van Nizar in Syrië – die in tegenstelling tot Nizar zelf heel vriendelijk tegen de kinderen is en bovendien Hanne graag beter wil leren kennen – sympathieker overkomt dan Hannes nieuwe man en haar ouders, die afstandelijk en koel overkomen. De matig uitgewerkte karakters zijn echter nog niet het grootste probleem met deze film, dat is het script, dat compleet uit balans lijkt te zijn. De opening is fragmentarisch – de gebeurtenissen schieten in een noodgang voorbij. Een rustige uiteenzetting van personages en situatie is er helaas niet bij, waardoor het begin een sterk opsommend karakter heeft. De vaart verdwijnt echter uit het verhaal zodra Hanne voor de eerste keer in Syrië is geweest, om pas tegen het einde weer de kop op te steken.
‘Kom niet aan mijn kinderen’ heeft overigens ook zeker zijn sterke punten. Centraal staat de prestatie van hoofdrolspeelster Karina Smulders (‘Bride Flight’, 2008), die volkomen geloofwaardig de wanhopige moeder neerzet, die in alle staten is om haar kinderen terug te krijgen. Helaas krijgt ze soms bar slechte dialoog toebedeeld, maar laten we daar maar doorheen kijken en Smulders alle ruimte geven om te schitteren. Ook Hoffman en Ölmez brengen het er niet slecht vanaf, hoewel zij beperkt worden in hun mogelijkheden omdat hun rollen te eenzijdig of simplistisch zijn. De film kent zowaar nog een klein hoogtepuntje: tegen het einde toe weet regisseur Ron Termaat (‘Lef’, 1999) het verhaal zowaar spannend te maken – en dat is vooral knap aangezien al bekend is hoe het afloopt. Maar de pluspunten wegen niet op tegen de minpunten. Over het matige acteerwerk van de kinderen, het op effectbejag aansturende gebruik van muziek (in het bijzonder ‘Lost’ van Anouk) en de nauwelijks prikkelende visuele stijl hebben we het dan nog niet eens gehad.
De verfilming van de autobiografie van Janneke Schoonhoven voegt weinig toe aan haar indrukwekkende relaas, zeker niet omdat de film verre van perfect is en vooral dankzij het talent van Karina Smulders nog enigszins overeind blijft. Voorop staat echter dat aan de goede bedoelingen van de makers van ‘Kom niet aan mijn kinderen’ absoluut niet te tornen valt.
Patricia Smagge
Waardering: 2.5
Bioscooprelease: 6 mei 2010
DVD-release: 11 augustus 2010