Kooky – Kuky se vrací (2010)

Regie: Jan Sverák | 95 minuten | animatie, komedie, familie, fantasie | Nederlandse stemmencast: Roan Pronk, Jan Nonhof, Joost Claes, Sanne Bosman

De Tsjechische jeugd- en animatiefilms spreken wereldwijd tot de verbeelding. Van ‘Buurman en Buurman’ tot ‘Het Molletje’ ; het is allemaal van Tsjechische makelarij. Series waar veel mensen met genoegen aan terug zullen denken. Een opmerkelijke prestatie, zeker gezien de mainstream cinema van het land bij het grote publiek niet erg bekend is. Nu is daar een  nieuwe bejubelde telg uit de animatiefabriek: ‘Kooky’.

De astmatische Ondra moet onder dwang van zijn strenge moeder zijn lievelingspop Kooky weggooien. Het onschuldige knuffelbeertje zou zijn astma verder aanwakkeren en gaat mee met het oud vuil. Tegen beter weten in hoopt de jongen dat de rode speelpop toch weer naar zijn bed terug zal keren.

Het sympathieke beest belandt op de vuilnisbelt. Maar net op het punt dat het dreigt verzwolgen te worden door een bulldozer, komt Kooky pardoes tot leven. Het weet de vuilstort te ontvluchten en een veilige haven te vinden in het bos. Daar ontmoet de tot leven gekomen pop een wilde verscheidenheid aan eigenaardige boswezens in een soort van kleurrijke Tokkie Tor-wereld. Kooky wordt onder de hoede genomen van bosbaas Hergot, die in een heftige strijd is verwikkeld met de sluwe Anushka. Bovendien wordt de onfortuinlijke knuffel achterna gezeten door de gemene bewakers van de stortplaats. Onnatuurlijke voorwerpen mogen immers de natuur niet vervuilen. Het blijft tot het eind spannend of Kooky erin slaagt zijn queeste om vrede te brengen in het bos en terug te keren naar Ondra weet te volbrengen.

Bovenstaande samenvatting is een kenmerkend narratief voor een kinderfilm. Maar dat wil niet zeggen dat ‘Kooky’ een kinderachtige film is. De beeldesthetiek is prikkelend, fantasierijk en weet de spanning goed vast te houden. Er spreekt een grote bewondering voor de natuur uit. Er ontstaat een mooi spel tussen het levende en het dode, met daarin een kleine educatieve ondertoon. De dialogen zijn misschien soms wat kinderlijk, maar de beeldtaal is dus erg volwassen. En – niet onbelangrijk – er mag gelachen worden, ook voor de meerderjarigen. De poppen en de live-action zien er bovendien schitterend en levensecht uit. De film lijkt wellicht op narratief gebied op de ‘Toy Story’-trilogie, maar is wat vorm betreft nauwer gerelateerd aan een film als ‘Where the Wild Things Are’.

Dat het verhaal op sommige punten onsamenhangend is, kan gezien worden als een kleine tekortkoming. Echter is het, geheel paradoxaal, ook een pré. De ontwikkelingen in ‘Kooky’ zijn namelijk een vrij getrouwe weergave van de fantasie van een kind. In de verhaalconstructie van een kind spelen normale narratieve conventies zoals oorzaak en gevolg niet altijd een even grote rol. En deze manier van vertellen past wonderwel bij de vindingrijke speelwereld. Zowel Ondra als Kooky maken evenwel ook een persoonlijke groei door. Langzaam laten ze hun kinderlijkheid achter zich en gaan ze op een meer volgroeide manier redeneren. Door deze rite de passage krijgt ‘Kooky’ extra diepgang en blijft het de gehele film onderhoudend.

‘Kooky’ is een welgemaakte film over ouder worden en de (ont)hechting van dierbare objecten uit de jeugd. Een verleden waarin ogenschijnlijk dode voorwerpen in de verbeelding van het kind toch tot leven kunnen komen. Ondanks een gebrekkige nasynchronisatie is ‘Kooky’ een heerlijke film.

Wouter Los

Waardering: 4

Bioscooprelease: 12 februari 2014
DVD-release: 3 juli 2014