Kramer vs. Kramer (1979)

Regie: Robert Benton | 105 minuten | drama | Acteurs: Dustin Hoffman, Meryl Streep, Jane Alexander, Justin Henry, Howard Duff, George Coe, JoBeth Williams, Bill Moor, Howland Chamberlain, Jack Ramage, Jess Osuna, Nicholas Hormann, Ellen Parker, Shelby Brammer, Carol Nadell

Soms komt fictie wel erg dicht bij de werkelijkheid. Dat ondervond ook Dustin Hoffman, toen hij in 1978 van regisseur en scenarioschrijver Robert Benton het script kreeg toegezonden van de film ‘Kramer vs. Kramer’. Hoffman had er aanvankelijk absoluut geen trek in mee te werken omdat het verhaal wel erg dicht in de buurt van zijn privésituatie kwam. De acteur zat midden in een scheiding en meende dat hij hele andere gevoelens – veel dieper en complexer – had dan uit het script naar voren kwam. Omdat Benton dolgraag Hoffman bij zijn project wilde betrekken, vroeg hij de acteur zijn eigen ervaringen in het verhaal te verwerken. Hoffman stemde toe. Juist door die persoonlijke noot is ‘Kramer vs. Kramer’ een van de meest oprechte en waarheidsgetrouwe drama’s van de jaren zeventig geworden.

Dustin Hoffman speelt Ted Kramer, die succesvol is in zijn werk maar nauwelijks slaagt als echtgenoot en vader. Als hij op een avond laat thuiskomt van zijn werk en wil vertellen dat hij promotie heeft gemaakt, heeft zijn vrouw Joanna (Meryl Streep) haar biezen al gepakt. Koel deelt zij hem mee dat ze hem verlaat, volgens haar om haar eigen identiteit terug te vinden. Hun zesjarige zoontje Billy (Justin Henry) laat ze bij de verbouwereerde Ted achter. Nooit eerder keek hij naar het jochie om, maar nu wordt hij voor het blok gezet. In het begin valt hem de zorg voor het huishouden en zijn zoontje moeilijk, maar mede dankzij de behulpzame buurvrouw Margaret (Jane Alexander) ontstaat er langzaam maar zeker een hechte band tussen Billy en Ted. Het vaderschap neemt de herboren Ted dusdanig in beslag, dat zijn baan eronder begint te lijden. Iets wat hem duur komt te staan, wanneer hij wordt ontslagen. Als klap op de vuurpijl staat na bijna anderhalf jaar Joanna ineens weer op de stoep. Ze is teruggekomen en vastberaden om het voogdijschap over Billy op te eisen.

‘Kramer vs. Kramer’ is een van de meest succesvolle films van het jaar 1979. Tijdens de Oscaruitreiking sleepte de film maar liefst vijf Oscars in de wacht. Dustin Hoffman werd bekroond als beste acteur en Meryl Streep won in de categorie beste vrouwelijke bijrol. Ook haalde de film de prijzen voor beste film (nog vóór ‘Apocalypse Now’ dus!), beste regie en beste script binnen. Bovendien waren er nog vier nominaties die niet verzilverd werden. Justin Henry was op zijn achtste de jongste acteur ooit die genomineerd werd voor een Oscar. Ook Jane Alexander, cinematograaf Nestor Almendros en editor Gerald Greenberg werden gelauwerd met een nominatie. Al deze prijzen zijn terecht: ‘Kramer vs. Kramer’ is een intens familiedrama, met een puur en oprecht (want voor het grootste deel geïmproviseerd) script en indrukwekkend acteerwerk van met name Hoffman.

De acteur had al eerder, met onder meer ‘Midnight Cowboy’ en ‘The Graduate’, laten zien over een geweldig talent te beschikken. Maar de echte bekroning hiervan kwam pas met ‘Kramer vs. Kramer’. Ten eerste moet Hoffman worden geprezen voor het lef dat hij heeft gehad om zijn privébeslommeringen in het verhaal te verwerken. Dit maakt de film namelijk intens, herkenbaar en authentiek. Bovendien is de manier waarop hij met kindsterretje Justin Henry omgaat prijzenswaardig. Het jochie mocht zoveel mogelijk zichzelf zijn en de scènes die ze samen hadden waren veelal geïmproviseerd en gebaseerd op situaties die Hoffman met zijn eigen kinderen meemaakte. Meryl Streep overtuigt eveneens in haar rol als de kwetsbare en gekrenkte Joanna. Beide acteurs doorspekken hun spel met emoties zonder daarbij sentimenteel te worden. Acteerwerk van de bovenste plank dus.

Vaak wordt in een echtscheidingsdrama de kant van een van de betrokkenen gekozen. Meestal is dit het perspectief van het kind. Die is vaak degene die er het meest onder lijdt. In ‘Kramer vs. Kramer’ is dit echter niet zo. Aangezien Dustin Hoffman een grote vinger in de pap had bij het uitwerken van het script, is de nadruk wel meer op de visie van de vader komen te liggen, maar dat heeft alleen maar een positief effect. Zowel vader als moeder Kramer hebben complexe persoonlijkheden die van diverse kanten worden getoond. Beide komen bij vlagen egoïstisch en kil uit de hoek, maar ze blijken ook allebei het beste met hun kind voor te hebben. Het fantastische acteerwerk, de prachtige shots en camerastandpunten en sublieme regie maken deze film meer dan het kijken waard.  Wie een intens, realistisch en herkenbaar drama over een echtscheiding en alle gevolgen van dien wil zien, zit goed met ‘Kramer vs. Kramer’.

Patricia Smagge

Waardering: 4

Bioscooprelease: 6 maart 1980
Blu-ray-release: 21 november 2012
DVD-release: 7 november 2018 (Retro Collection/Original Poster Collection #11)