L’Atlantide (1921)

Regie: Jacques Feyder | 164 minuten | fantasie, science fiction | Acteurs: Jean Angelo, Stacia Napierkowska, Georges Melchior, Marie-Louise Iribe, Abd-el-Kader Ben Ali, Mohamed Ben Noui, Paul Franceschi, André Roanne, Genica Missirio, René Lorsay

Even een waarschuwing vooraf. In het begin van ‘ L’Atlantide’ heb je een spoorwegboekje nodig om de vele personages uit elkaar te kunnen houden en iets te begrijpen van veel van de gebeurtenissen. De tussentitels zijn niet voldoende, een ouderwetse ‘explicateur’ is onmisbaar of een anders flinke portie geduld. Na het moeilijk te volgen begin ontvouwt zich echter een schitterend verhaal. Speciaal voor de Filmmuseum Biënnale editie 2007 schreef Corrie van Binsbergen een filmscore van een ongelooflijke schoonheid. Als je alleen zou luisteren naar de muziek onderga je al een bijzondere ervaring, maar de manier waarop van Binsbergen haar muziek laat samensmelten met de vaak oogstrelende beelden van de film is van weergaloze klasse.

In de officiersclub van Timboektoe wordt flink geroddeld over luitenant de Saint-Avit. In het ziekenhuis komt hij bij van een onfortuinlijk avontuur in de Sahara waarvan hij in zijn eentje is teruggekeerd. Koortsig en ijlend bekent hij zijn metgezel, de populaire kapitein Morhange te hebben gedood. Niemand kent de ware toedracht, maar hij wordt door vrijwel iedereen met de nek aangekeken.

Hij vertrekt met ziekteverlof naar Parijs, maar kan de lokroep van de woestijn niet weerstaan. Op de laatste avond voordat hij opnieuw de weg naar het zuiden zal nemen, vertelt hij zijn vriend Olivier Ferrières, die commandant is van de wachtpost Hani-Inifel, over de avond waarop hij Morhange heeft gedood toen het net zulk drukkend weer was.

Ze blijken terecht te zijn gekomen bij koningin Antinea (Stacia Napierkowska) van wie het koninkrijk in het rotslandschap van de Hoggar is gelegen, overblijfsel van het vroegere eiland Atlantis. Geen enkele man van welke nationaliteit ook kan weerstand bieden aan haar zinnelijke aantrekkingskracht. En vroeg of laat gaan ze dood aan liefdesverdriet en drugsgebruik of aan zelfmoord waarna ze in een galvanoplastisch bad worden gedoopt en als gouden beelden in haar heiligdom worden bijgezet. De streng gelovige Morhange is de enige die weerstand biedt aan haar verleidingskunsten.

‘L’Atlantide’ toont niet alleen schitterende beelden van de woestijn, maar laat ook het ene mooie verhaal op het andere volgen. Soms is er een verhaal in een verhaal en daar weer een uitweiding in. Een sprookje uit duizend-en-een-nacht dat de tijd nodig heeft om zich laag na laag te ontrollen, maar voor de geduldige toeschouwer een scala aan wonderlijke gebeurtenissen en personages bevat. Samen met de filmscore van Corrie van Binsbergen een overdonderende ervaring.

Diana Tjin-A Cheong