L’ours – The Bear (1988)
Regie: Jean-Jacques Annaud | 94 minuten | drama, familie, avontuur | Acteurs: Bart the Bear, Youk the Bear, Tchéky Karyo, Jack Wallace, André Lacombe
De spectaculaire groei van de menselijke wereldbevolking en hiermee gepaard gaande ontwikkelingen als landschappelijke verschraling en voortschrijdende urbanisatie, hebben ervoor gezorgd dat volledig ongerepte natuurgebieden tegenwoordig zeldzaam zijn geworden. ‘L’Ours’ neemt je echter mee naar een plaats waar de krachten van de natuur vrij spel hebben en een tijd waarin de massale uitstoot van broeikasgassen en grootschalige houtkap nog geen hete hangijzers waren. De adembenemende bergtoppen, uitgestrekte bossen en rustig voortkabbelende beekjes van British Columbia (delen van de film werden echter opgenomen in de Dolomieten) vormen het fraaie decor voor dit verhaal over een aandoenlijk berenjong. Als zijn moeder wordt geraakt door een neerstortend massief rotsblok en dit ongeluk niet overleeft, wordt het berenjong in kwestie als snel wees. Aangezien het dier nog te jong is om het zonder zijn moeder te redden, lijkt het beertje geen lang leven beschoren te zijn. Hij stuit echter op een stevig uit de kluiten gewassen mannetjesbeer. Aanvankelijk moet de reus weinig van de hyperactieve spruit hebben. Gaandeweg de film verandert zijn houding echter en worden de twee beren min of meer onafscheidelijke kompanen die uit handen van twee fanatieke jagers moeten zien te blijven.
Met ‘L’ours’ heeft de Franse regisseur Jean-Jacques Annaud, tevens verantwoordelijk voor onder meer ‘Seven Years in Tibet’ en ‘La Guerre du feu’ (‘Quest for Fire’), een meesterwerk afgeleverd. De schoonheid, woestheid en het rauwe en ongerepte karakter van het landschap spatten van het scherm en het verhaal intrigeert en ontroert (als je tenminste enige affiniteit met dit soort films hebt) van begin af aan. Verwacht echter niet al te veel intermenselijke dialogen, want de ware sterren van deze film zijn natuurlijk de beren. Met name Bart – een ervaren veteraan die onder meer te zien was in ‘The Edge’, ‘Legends of the Fall’, ‘White Fang’ en ‘The Clan of the Cave Bear’ en in 2000 helaas overleed – steelt de show als de massieve koning van het bos die zich uiteindelijk ontfermt over het verweesde berenjong. De trainers hebben overduidelijk goed werk afgeleverd, want de twee beren vormen een perfecte dierlijke tandem. De twee jagers die in de film opduiken, dienen vooral als opvulling van de plot, al lijken ze ook enigszins symbool te staan voor de vaak ambivalente houding die de mens ten opzichte van de natuur aanneemt. Enerzijds worden de meeste mensen wel gefascineerd en geïntrigeerd door de ongerepte wildernis, maar anderzijds zijn ze er bang voor en worden de rijkdommen van Moeder Natuur vooral aangewend en geëxploiteerd ter bevrediging van eigen behoeften.
Wat ‘L’ours’ ook tot een sterke film maakt, is de sobere, redelijk minimalistische en authentieke aanpak waarvoor regisseur Annaud gekozen heeft. De computergeanimeerde monsters uit de voorgebakken popcornfilms, die meestal om allerlei irrationele redenen belust zijn op vers mensenvlees, maken plaats voor echte dieren die alleen maar moeten zien te overleven in een woeste en onherbergzame omgeving. Ook de jagers worden, ondanks hun aanvankelijk snode bedoelingen, niet afgeschilderd als louter moordlustige pioniers die last hebben van een veel te hoge testosteronspiegel. Voeg aan al deze pluspunten nog eens een stevige dosis fraaie en meeslepende muziek toe, en je hebt een juweeltje van een film. Het is overigens wel opvallend dat ‘L’ours’ vaak wordt gepresenteerd als een voor het hele gezin geschikte familiefilm. Dit is echter maar ten dele waar. De film bevat namelijk een paar scènes die voor kleinere kinderen en mogelijk zelfs volwassen dierenliefhebbers redelijk schokkend of onplezierig kunnen zijn.
‘L’ours’ kan echter zonder meer omschreven worden als een vakkundig geregisseerd cinematografisch meesterwerk. Zonder meer verplichte kost voor liefhebbers van natuurfilms en goede avonturenfilms.
Frank Heinen
Waardering: 4.5
Bioscooprelease: 9 maart 1989